Karma – Nghiệp

Causes Of Action, Anguttara Nikaya 

Những Nguyên Nhân Của Hành Động, Kinh Tăng Chi Bộ

English: Nyanaponika Thera & Bhikkhu Bodhi

Vit ng: Nguyễn Văn Tiến

Compile: Middle Way Group

01. Nguyên Nhân ca Hành Đng – Causes of Action – Song ng

pastedGraphic.png

pastedGraphic_1.png

  01. Nguyên Nhân ca Hành Đng – Song ng

Nguyên Nhân ca Hành Đng – Causes of Action 

There are, O monks, three causes for the origination of action. What three? Greed, hatred, and delusion. [32]

Ny các Tỳ Kheo, có ba nguyên nhân bt ngun ca hành đng. Ba nguyên nhân ny là ba nguyên nhân gì? Đó là: lòng tham lam, lòng thù hn, và s si mê (tham, sân, si). [32]

pastedGraphic_2.png

  Mt hành đng khi làm vi lòng tham lam… s chín 

  mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành 

  đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng,  

  trong đi ny, đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

An action done in greed, born of greed, caused by greed, arisen from greed, will ripen wherever the individual is reborn; and wherever the action ripens, there the individual experiences the fruit of that action, be it in this life, or in the next life, or in subsequent future lives. [33]

Mt hành đng khi làm vi lòng tham lam, sinh ra t lòng tham lam, gây ra bi lòng tham lam, phát sinh ra t lòng tham lam, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó. [33]

pastedGraphic_3.png

  An action done in hatred… and wherever the action 

  ripens, there the individual experiences the fruit of that action, 

  be it in this life, or in the next life, or in subsequent future lives.

An action done in hatred, born of hatred, caused by hatred, arisen from hatred, will ripen wherever the individual is reborn; and wherever the action ripens, there the individual experiences the fruit of that action, be it in this life, or in the next life, or in subsequent future lives.

Mt hành đng khi làm vi lòng thù hn, sinh ra t lòng thù hn, gây ra bi lòng thù hn, phát sinh ra t lòng thù hn, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

pastedGraphic_4.png

  Mt hành đng khi làm vi s si mê… s chín mui bt 

  c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín

  mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, 

  hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

An action done in delusion, born of delusion, caused by delusion, arisen from delusion, will ripen wherever the individual is reborn; and wherever the action ripens, there the individual experiences the fruit of that action, be it in this life, or in the next life, or in subsequent future lives.

Mt hành đng khi làm vi s si mê, sinh ra t s si mê, gây ra bi s si mê, phát sinh ra t s si mê, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

It is, monks, as with seeds that are undamaged, not rotten, unspoiled by wind and sun, capable of sprouting and well embedded in a good field, sown in well-prepared soil: if there is plenty of rain, these seeds will grow, shoot up, and develop abundantly.

Ny các Tỳ Kheo, ging như nhng ht ging không b hư hi, không b hư thi, không b hư hng bi gió và mt tri, ht có kh năng ny mm, khi chúng được gieo trng đúng đn vào trong mt tha rung tt, cm ht sâu vào mt mnh đt mu m: và nếu chúng được tưới tm đy đ bi mưa gió, nhng ht ging ny s tăng trưởng, cao vt lên, và phát trin di dào.

pastedGraphic_5.png

pastedGraphic_6.png

   Ny các Tỳ Kheo, cũng như thế, bt c mt hành đng 

   nào khi làm vi lòng tham sân sis chín mui bt c nơi nào

   người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, 

   người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, 

   hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

Similarly, monks, whatever action is done out of greed, hatred or delusion … will ripen wherever the individual is reborn; and wherever the action ripens, there the individual experiences the fruit, be it in this life, or in the next life, or in subsequent future lives.

Ny các Tỳ Kheo, cũng như thế, bt c mt hành đng nào khi làm vi lòng tham sân si, sinh ra t lòng tham sân si, gây ra bi lòng tham sân si, phát sinh ra t lòng tham sân si, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó.

These, monks, are three causes for the origination of action.

There are, O monks, three other causes for the origination of action. What three? Non-greed, non-hatred, and non-delusion.

Ny các Tỳ Kheo, đy là ba nguyên nhân bt ngun ca hành đng.

Ny các Tỳ Kheo, có ba nguyên nhân khác bt ngun ca hành đng. Ba nguyên nhân ny là ba nguyên nhân gì? Đó là: lòng không tham lam, lòng không thù hn, và s không si mê (không tham, không sân, không si).

If an action is done in non-greed, born of non-greed, caused by non-greed, arisen from non-greed. … If an action is done in non-hatred. … If an action is done in non-delusion, born of non-delusion, caused by non-delusion, arisen from non-delusion, once greed, hatred, and delusion have vanished that action is thus abandoned, cut off at the root, made barren like a palm-tree stump, obliterated so that it is no more subject to arise in the future. [34]

Nếu mt hành đng khi làm vi lòng không tham lam, sinh ra t lòng không tham lam, gây ra bi lòng không tham lam, phát sinh ra t lòng không tham lam, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó. Mt hành đng khi làm vi lòng không thù hn, sinh ra t lòng không thù hn, gây ra bi lòng không thù hn, phát sinh ra t lòng không thù hn, s chín mui bt c nơi nào người ny tái sinh; và bt c khi nào hành đng chín mui, người ny nhn ly kết qu ca hành đng, trong đi ny, hoc là trong đi sau, hoc là trong nhng đi kế tiếp sau đó. Mt hành đng khi làm vi s không si mê, sinh ra t s không si mê, gây ra bi s không si mê, phát sinh ra t s không si mê, mt khi lòng tham sân si biến mt thì hành đng lúc đó không còn na, đã b ct b tn gc r, ging như gc cây c trơ tri không còn ra hoa trái na, bi vì lòng tham sân si đã b hoàn toàn xóa sch, nên chúng không th nào phát sinh ra trong tương lai. [34]

It is, monks, as with seeds that are undamaged, not rotten, unspoiled by wind and sun, capable of sprouting and well embedded: if a man were to burn them in fire and reduce them to ashes, then winnow the ashes in a strong wind or let them be carried away by a swiftly flowing stream, then those seeds would have been radically destroyed, fully eliminated, made unable to sprout, and would not be liable to arise in the future. [35]

Ny các Tỳ Kheo, ging như nhng ht ging không b hư hi, không b hư thi, không b hư hng bi gió và mt tri, ht có kh năng ny mm, và được gieo trng đúng đn: nếu người nào đt nhng ht ging ny thành tro bi, sau đó đ nhng lung gió mnh thi chúng bay đi, hoc là đ chúng trôi theo giòng sui đang chy mnh m, nghĩa là nhng ht ging ny đã b phá hy hoàn toàn, hoàn toàn b loi b, ht không còn ny mm, và không th nào phát sinh trong tương lai. [35]

pastedGraphic_7.png

  Ny các Tỳ Kheo, cũng như thế, nhng hành đng khi 

    làm vi lòng không tham lam, vi lòng không thù hn, và vi 

    s không si mê…bi vì lòng tham sân si đã b hoàn toàn xóa

    sch, nên chúng không th nào phát sinh ra trong tương lai.

Similarly, it is, monks, with actions done in non-greed, non-hatred, and non-delusion. Once greed, hatred, and delusion have vanished, these actions are thus abandoned, cut off at the root, made barren like palm-tree stumps, obliterated so that they are no more subject to arise in the future.

Ny các Tỳ Kheo, cũng như thế, nhng hành đng khi làm vi lòng không tham lam, vi lòng không thù hn, và vi s không si mê. Mt khi lòng tham sân si biến mt thì nhng hành đng lúc đó không còn na, đã b ct b tn gc r, ging như gc cây c trơ tri không còn ra hoa trái na, bi vì lòng tham sân si đã b hoàn toàn xóa sch, nên chúng không th nào phát sinh ra trong tương lai.

These, monks, are the other three causes for the origination of action.

Ny các Tỳ Kheo, đy là ba nguyên nhân khác bt ngun ca hành đng.

pastedGraphic_8.png

   Lobha, dosa, moha. These three are generally called 

  “roots of the unwholesome” (akusala-mūla). Lobha, dosa, 

  moha: (tiếng Phn, nghĩa là tham sân si), tham sân si là 

  “ngun gc ca s bt thin (akusala-mūla).

32. Lobha, dosa, moha. These three are generally called “roots of the unwholesome” (akusala-mūla). The term “greed” comprises all degrees of attraction, from the slightest trace of attachment up to the crassest form of greed and egotism; “hatred,” all degrees of aversion, from the slightest touch of ill-humour up to the extreme forms of violent wrath and vengefulness; “delusion” is identical with ignorance (avijjā), but with an emphasis on its psychological and ethical implications. For a fuller treatment, see Nyanaponika Thera, The Roots of Good and Evil, BPS, Wheel Publication No. 251–53.

32. Lobha, dosa, moha: (tiếng Phn, nghĩa là tham sân si), tham sân si là “ngun gc ca s bt thin (akusala-mūla). T ng “lòng tham lam” gm có mi mc đ ca s ưa thích, t nhng tỳ vết nh ca s dính mc cho ti hình thc thô thin ca lòng tham lam và s t ph; “lòng thù hn” bao gm mi mc đ ca s ác cm, t s vi tế ca s hài hước bnh hon đến hình thc cc đoan ca cơn thnh n ca bo lc và s tr thù; “s si mê” thì ging y ht như s vô minh (avijjā), nhưng li được nhn mnh v tác đng tâm lý và đo đc ca nó.

33. The Buddha refers here to a threefold division in the ripening of kamma. A kamma can bring results either in the present life (diṭṭhadhamma-vedanīya), or in the immediately following life (upapajja-vedanīya), or in any life subsequent to the next one (aparapariyāya-vedanīya). See Vism XIX, 14.

33. Đc Pht đây mun nói đến mt quá trình có ba phn trong s chín mui ca nghip. Mt nghip có th mang kết qu đến trong đi ny (diṭṭhadhamma-vedanīya), hoc trong đi sau (upapajja-vedanīya), hoc trong bt kỳ đi nào, kế tiếp theo sau đó (aparapariyāya-vedanīya).

pastedGraphic_9.png

 “Làm nhng điu tt và nhng điu tt đp s đến vi bn”

34. The positive aspects of the three wholesome roots are: dispassion (renunciation, detachment), loving-kindness, and wisdom. Here the action arisen from non-greed, non-hatred, and non-delusion should be understood, not as an ordinary wholesome action, but as the “kamma that is neither dark nor bright, with neither dark nor bright results, which leads to the destruction of kamma” (AN 4:232), that is, the volition in the development of the Noble Eightfold Path. Mundane actions arising from the three wholesome roots could not be described as “no more subject to arise in the future.” Such actions, rather, being “bright kamma with bright result” (AN 4:232), will bring agreeable fruits and generate a fortunate rebirth.

34. Các khía cnh tích cc ca ba ngun gc thin lành là: s không dính mc (s t b, (thí d như s xut gia), s buông b), lòng t bi và trí tu. đây, hành đng phát sinh t lòng không tham lam, lòng không thù hn, và s không si mê không nên được hiu là mt hành đng thin lành bình thường, mà nên hiu là “nghip không ti cũng không sáng, vi kết qu không ti cũng không sáng, dn đến s hy dit ca nghip”, có nghĩa là, người có ý chí trong s phát trin Con Đường Cao Quý Có Tám Phn (Bát Chánh Đo). Nhng hành đng trn tc phát sinh t ba ngun gc thin lành không nên ch din t như là “chúng (nhng hành đng thin lành) không còn phát sinh trong tương lai.” Nhng người có các hành đng như vy, được xem là người làm “nghip sáng vi kết qu sáng”, s mang đến cho h kết qu tt đp và giúp cho h được tái sinh vào cõi an lành.

pastedGraphic_10.png

  Tương t như thi gian khi tro đã b gió thi bay đi mt, 

  hoc tro b dòng sui cun đi mt và ht ging ny không bao gi

  mc li, là thi gian khi năm un hoàn toàn ngng li (khi v A La

 Hán đt đến Niết Bàn) và không bao gi còn tr li luân hi sinh t.

35. A-a explains the simile thus: The seeds here represent the wholesome and unwholesome kammas. The man who burns them with fire represents the meditator. The fire represents the knowledge of the noble path. The time when the man burns up the seeds is like the time when the meditator burns up the defilements with path-knowledge. Like the time when the seeds have been reduced to ashes is the time when the five aggregates stand cut off at the root (i.e. during the arahant’s life, when they are no longer sustained by craving). Like the time when the ashes have been winnowed in the wind or carried away by a stream and can no longer grow is the time when the five aggregates utterly cease (with the arahant’s parinibbāna) and never again become manifest in the round of becoming.
35. Thí d ny được gii thích như sau: nhng ht ging đây tượng trưng cho các nghip thin và bt thin. Người đàn ông đt cháy chúng bng la tượng trưng cho thin gi. Ngn la tượng trưng cho s hiu biết v con đường cao quý. Thi gian khi người đàn ông đt cháy các ht ging tương t như thi gian khi thin gi đt b nhng s ô nhim nương vào con đường hiu biết. Tương t như thi gian khi các ht ging biến thành tro bi là thi gian gc ca năm un b ct tn r (tc là trong cuc đi ca v A La Hán, thi gian k t khi ông không còn tham ái). Tương t như thi gian khi tro đã b gió thi bay đi mt, hoc tro b dòng sui cun đi mt và ht ging ny không bao gi mc li, là thi gian khi năm un hoàn toàn ngng li (khi v A La Hán đt đến Niết Bàn) và không bao gi còn tr li luân hi sinh t.

Sources:

Tài liệu tham khảo:

  1. https://thuvienhoasen.org/p15a22599/nhung-nguyen-nhan-cua-hanh-dong-kinh-tang-chi-bo
  2. Photo 1: https://slideplayer.com/slide/15218262/
  3. Photo 2: http://evdhamma.org/index.php/dharma/dharma-lessons/item/161-01-tham-craving-song-ngu
  4. Photo 3: https://cheezburger.com/8488063232/dont-make-me-angry
  5. Photo 4: https://projectwarriorqueen.wordpress.com/2015/11/05/why-not-select-a-delusion-that-is-helpful/
  6. Photo 5: https://www.hongaku.net/the-three-poisons.html
  7. Photo 6: https://tusitainternational.net/workings-of-kamma-rev2-chapter-iii-buddha-knowledge-kamma-result/
  8. Photo 7: https://alivebeing.com/belief/paticcasamuppada/
  9. Photo 8: https://www.quotemaster.org/doing+things+your+way
  10. Photo 8: http://evdhamma.org/index.php/dharma/dharma-lessons/item/1134-khong-ton-tai-song-ngu