What’s done is finished – Việc nào rồi là đã xong

English: Ajahn Brahm.

Việt ngữ: Chơn Quán Trần-ngọc Lợi.

Compile: Middle Way Group.

Chương 1: Hoàn Hảo Và Khuyết Điểm – Perfection and guilt

03. What’s done is finished – Việc nào rồi là đã xong

 The monsoon in Thailand is from July to October. During this period, the monks stop travelling, put aside all work projects and devote themselves to study and meditation. The period is called ‘Vassa’ or the ‘Rains Retreat’.

Ở Thái Lan gió mùa thổi từ tháng Bảy đến tháng Mười. Trong suốt thời gian này tăng ni không du hành và gác lại mọi việc để chuyên tâm tu học và hành thiền. Chư vị vào “Mùa an cư kiết hạ” hay “Vassa”.

In the south of Thailand some years ago, a famous abbot was building a new hall in his forest monastery. When the Rains Retreat came, he stopped all work and sent the builders home. This was the time for quiet in his monastery.

Cách nay vài năm dưới miền Nam Thái Lan có một sư cả – sư rất nổi tiếng – cho xây một hội trường mới trong ngôi lâm tự của Ngài. Vào mùa kiết hạ, Ngài cho ngừng mọi công tác xây cất và cho các thợ thuyền về nhà nghỉ ngơi hầu lâm tự được hoàn toàn yên tĩnh.

A few days later a visitor came, saw the half-constructed building and asked the abbot when his hall would be finished. Without hesitation, the old monk said, ‘The hall is finished.’

Ít hôm sau chùa có vị khách đến viếng. Nhìn thấy công trình dở dang, ông lên tiếng hỏi khi nào hội trường sẽ được hoàn tất. Không chút do dự, vị sư cả trả lời, “Hội trường xong rồi.”

‘What do you mean, “The hall is finished”?’ the visitor replied, taken aback. ‘It hasn’t got a roof. There are no doors or windows. There are pieces of wood and cement bags all over the place. Are you going to leave it like that? Are you mad? What do you mean, “The hall is finished”?’

“Thưa sư nói sao, xong rồi à?” Ông khách ngạc nhiên hỏi lại, “chưa có mái. Không cửa sổ. Gỗ và xi măng còn ngổn ngang. Bộ sư định để như vậy sao?”

The old abbot smiled and gently replied, ‘What’s done is finished,’ and then he went away to meditate.

Vị sư cả mỉm cười, ôn tồn đáp: “Việc nào rồi là đã xong”. Rồi sư vào trong ngồi thiền.

That is the only way to have a retreat or to take a break. Otherwise our work is never finished.

Đây là cách duy nhất để an cư kiết hạ hoặc nghỉ ngơi. Nếu không làm vậy, công việc của chúng ta không bao giờ chấm dứt.

 

1. The idiot’s guide to peace of mind

Cái thanh thản của người ngốc

 

I told the previous story to a large audience one Friday evening in Perth. On the following Sunday, an angry parent came to tell me off. He had attended that talk together with his teenage son. On Saturday evening, his son wanted to go out with his friends. The father asked him, ‘Have you finished your homework yet, son?’ His son replied, ‘As Ajahn Brahm taught us at the temple last night, Dad, what’s done is finished! See ya.’

Tôi kể câu chuyện trên (Việc gì rồi là đã xong, số 3) với thính chúng khá đông ở Perth, trong ấy có 2 cha con nọ tham dự. Chuyện tôi kể hồi thứ sáu; qua chủ nhật tôi bị ông cha đến sân si. Lý do là tối hôm qua, thứ bảy, khi ông hỏi con mình: “Con đã làm bài xong chưa?” Nó tỉnh bơ trả lời: “Ba à, nhà sư Ajahn Brahm dạy hôm kia đằng chùa, cái gì làm là như xong” Rồi nó chào ông và dông mất.

 

The following week I told another story.

Tuần sau đó tôi kể một câu chuyện khác.

 

Most people in Australia have a garden with their house, but only a few know how to find peace in their garden. For the rest, the garden is just another place for work. So, I encourage age those with a garden to nurture its beauty by working awhile, and nurture their hearts by just sitting peacefully in the garden, enjoying nature’s gifts.

Đa số nhà ở Úc đều có vườn, nhưng không mấy ai biết thưởng thức sự thanh thản trong vườn nhà. Đối với hầu hết sắm vườn để bị thêm việc. Tôi thường khuyến khích các chủ nhà làm vườn một chút cho đẹp thôi, hãy dành thời giờ cho mình, chăm sóc tâm mình bằng cách ngồi xuống và thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên.

 

The first idiot thinks this a jolly good idea. So they decide to get all the little jobs out of the way first, and then they will allow themselves a few moments of peace in their garden. After all, the lawn does need mowing, the flowers could do with a good watering, the leaves need raking, the bushes need pruning, the path needs sweeping … Of course, it takes up all of their free time just to get a fraction of those ‘little jobs’ out of the way. Their work is never finished, so they never get to have a few minutes of peace. Have you ever noticed that in our culture, the only people who ‘rest in peace’ are found in the cemetery?

Đám người ngốc thứ nhất nghĩ đây là một ý tưởng hay. Họ quyết định giải quyết hết mọi việc linh tinh trước rồi sau đó mới tự cho phép có chút thời gian thư giãn. Thế là họ đi cắt cỏ, tưới bông, cào lá, tỉa cành, quét lối đi,… chỉ làm “cho xong” một phần nhỏ các công việc “linh tinh” này là họ không còn chút thì giờ rỗi rãi nào nữa hết. Công việc họ không bao giờ là xong và họ không lúc nào là nhàn hạ. Bạn có bao giờ để ý rằng trong xã hội chúng ta – người phương Tây – phải chăng những người này “nghỉ ngơi thanh thản” chỉ thấy có trong nghĩa trang?

The second idiot thinks they are much smarter than the first. They put away the rakes and the watering cans and sit out in the garden reading a magazine, probably with glossy pictures of nature. But that’s enjoying your magazine, not finding peace in your garden.

Đám người ngốc thứ hai nghĩ họ thông minh hơn đám trước. Họ gát cào cỏ cũng như thùng tưới qua một bên và ngồi ngoài vườn để đọc sách báo, kể cả tạp chí đăng nhiều hình ảnh bóng loáng của thiên nhiên. Nhưng đó là vui với tạp chí chớ nào phải tìm sự thanh thản trong vườn nhà!

The third idiot puts away all the gardening tools, all the magazines, newspapers and radios, and just sits in the peace of their garden … for about two seconds! Then they start thinking: ‘That lawn really needs mowing. And those bushes should be pruned soon. If I don’t water those flowers within a few days they may die. And maybe a nice gardenia would go well in that corner. Yes! With one of those ornamental bird-baths in front. I could pick one up at the nursery …’ That is enjoying thinking and planning. There is no peace of mind there.

Đám người ngốc thứ ba thì bỏ tất cả dụng cụ làm vườn, bỏ tạp chí, bỏ sách báo, bỏ luôn radio, họ chỉ ngồi trong sự yên tĩnh của khu vườn… được chừng hai giây! Sau đó họ bắt đầu suy tư, “Sân cỏ này rất cần được cắt, và các bụi cây kia rất cần được tỉa. Nếu không tưới các bông nọ, vài ngày nữa ắt chúng sẽ tàn. Có thể trồng một bụi dành dành ở góc vườn kia cho đẹp. À! Thêm một chậu nước cảnh cho chim tắm phía trước; mình có thể mua nó ở vườn ươm…” đó là vui với sự suy nghĩ và với kế hoạch chớ tâm có được thanh thản đâu!

The smart gardener considers, ‘I’ve worked long enough, now is the time to enjoy the fruit of my work, to listen for the peace. So even though the lawn needs mowing and the leaves need raking and blah! blah! blah! NOT NOW.’ This way, we find the wisdom to enjoy the garden even though it’s not perfect.

Người làm vườn khôn khéo thì nghĩ, “Tôi đã làm việc đủ rồi, giờ là lúc tôi thưởng thức thành quả – tôi lặng tâm với sự yên tĩnh. Dầu sân cỏ cần được cắt, lá cần được cào .v.v… thây kệ, KHÔNG PHẢI LÀM BÂY GIỜ!. Như vậy chúng ta mới được gọi là sáng suốt, biết cách vui với ngôi vườn ngay cả khi không hoàn hảo.

Perhaps there’s an old Japanese monk hiding behind one of the bushes ready to jump out and tell us that our messy old garden really is perfect. Indeed, if we look at the work we have already done instead of focusing on the work that remains to be done, we might understand that what’s done has been finished. But if we focus exclusively on the faults, on the things that need to be fixed, as in the case of my brick wall in my monastery, we will never know peace.

Có thể có một lão sư người Nhật ẩn mình trong bụi rậm sẵn sàng bước ra và bảo rằng khu vườn bề bộn mới thật sự hoàn hảo (xem chuyện “khu vườn chùa” số 2). Thật vậy, nếu nhìn vào những việc mà chúng ta đã làm xong thay vì chú ý vào những việc chưa làm xong, chúng ta mới hiểu cái gì đã làm rồi coi như xong. Còn nếu chỉ tập trung chú ý vào sai sót khuyết điểm, những điều cần phải điều chỉnh cho thích hợp, như trường hợp bức tường trong chùa của tôi (xem chuyện “hai viên gạch lệch” số 1), thì chúng ta sẽ không bao giờ biết được sự thanh thản.

The intelligent gardener enjoys their fifteen minutes of peace in the perfect imperfection of nature, not thinking, not planning and not feeling guilty. We all deserve to get away and have some peace; and others deserve the peace of us getting out of their way! Then, after getting our crucial, lifesaving fifteen minutes of peace ‘out of its way’, we carry on with our gardening duties.

Người làm vườn khôn khéo có dịp hưởng mười lăm phút tĩnh lặng trong sự không hoàn hảo tuyệt đối của thiên nhiên; ông không suy nghĩ, không lên kế hoạch và cũng không cảm thấy tội lỗi. Chúng ta đáng được cái phép buông bỏ và đáng được hưởng một sự an tĩnh nào đó. Và người chung quanh ta cũng đáng được sống yên tĩnh ngoài sự xen xía của chúng ta! Sau khi đã tìm ra được mười lăm phút an tịnh và “cứu khổ” quan trọng đó rồi chúng ta hẳn tiếp tục làm vườn.

When we understand how to find such peace in our garden, we will know how to find peace anytime, anywhere. Especially, we will know how to find peace in the garden of our heart, even though at times we might think that it’s such amess, with so much to be done.

Khi biết cách tìm sự thanh thản như vậy trong ngôi vườn nhà, chúng ta sẽ biết cách tìm sự thanh thản bất cứ lúc nào và ở đâu. Đặc biệt chúng ta sẽ biết cách tìm sự thanh thản trong khu vườn tâm của chúng ta ngay lúc mà chúng ta có thể nghĩ rằng nó đang bận bịu với quá nhiều việc phải làm.

 

Sources:

Tài liệu tham khảo:

  1. https://tienvnguyen.net/p147a878/chuong-1-
  2. https://www.bps.lk/olib/bp/bp619s_Brahm_Opening-The-Doors-Of-Your-Heart.pdf
  3. https://sebgrynko.medium.com/what-is-done-is-finished-3c983e44b57d