Phẩm 4: Thế-giới thành-tựu – Song ngữ
English: Thomas Cleary – 1984.
Việt ngữ: Hòa Thượng Thích Trí Tịnh – PL 2527 – 1983.
Compile: Middle Way Group.
Book Four: The Formation of the Worlds – page 182 – 201 of 1465
Phẩm 4: Kinh Hoa Nghiêm – Thế-giới thành-tựu – Song ngữ (Hán bộ phần sau quyển 7)
Then the great enlightening being Universally Good, by means of the spiritual power of the Buddha, looked over the oceans of all worlds, the oceans of all sentient beings, the oceans of all Buddhas, the oceans of all elemental realms, the oceans of all sentient beings’ actions, the oceans of all sentient beings’ faculties and inclinations, the oceans of all teaching cycles of all Buddhas, the oceans of all time periods, the oceans of all powers of vows of the Buddhas, and the oceans of all the Buddhas’ miracles.
Lúc bấy giờ Phổ-Hiền Bồ-Tát ma-ha-tát, do thần-lực của Phật, quan-sát khắp tất cả thế-giới-hải, tất cả chúng-sanh-hải, tất cả chư Phật-hải, tất cả pháp-giới-hải, tất cả chúng-sanh-nghiệp-hải, tất cả chúng-sanh-căn-dục-hải, tất cả chư Phật-pháp-luân-hải, tất cả tam-thế-hải, tất cả Như-Lai nguyện-lực-hải, tất cả Như-Lai thần-biến-hải.
Having thus observed and examined all these, he declared to all the enlightening beings in the ocean of congregations at all scenes of enlightenment, “Children of Buddha, the Buddhas’ pure knowledge of the formation and disintegration of all oceans of worlds is inconceivable. Their knowledge of the oceans of actions of all sentient beings is inconceivable. Their knowledge of the oceans of structures of all elemental realms is inconceivable. Their knowledge which can tell of the oceans of all inclinations, understandings, and faculties is inconceivable. Their instantaneous knowledge of all the past, present, and future is inconceivable. Their knowledge revealing the boundless ocean of vows of all enlightened ones is inconceivable. Their knowledge demonstrating the oceans of miracles of all Buddhas is inconceivable. Their knowledge operating the cycles of teaching is inconceivable. Their knowledge of how to construct explanations is inconceivable. Their pure buddha-bodies are inconceivable. Their oceans of boundless forms illumining everywhere are inconceivable. Their marks and subsidiary refinements, all pure, are inconceivable. Their ocean of boundless auras, fully pure, is inconceivable. Their ocean of clouds of light of various colors is inconceivable. Their ocean of extraordinary jewel radiance is inconceivable. Their ocean of perfect languages is inconceivable. Their ocean of powers of magical displays to civilize and develop sentient beings is inconceivable. Their oceans of courageous taming of all sentient beings, letting none go to ruin, is inconceivable. Their abode in the state of Buddhahood is inconceivable. Their entry into the realm of realization of thusness is inconceivable. Their protective and sustaining power is inconceivable. Their examination of all spheres of enlightened knowledge is inconceivable. Their spheres of power, which none can overcome, are inconceivable. Their quality of fearlessness, which none can surpass, is inconceivable. Their abiding in undifferentiated concentration is inconceivable. Their miraculous displays are inconceivable. Their pure independent knowledge is inconceivable. All the enlightening teachings, which none can destroy, are inconceivable.
Quan-sát xong, Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo khắp tất cả chư Bồ-Tát trong chúng hội đạo-tràng rằng: ‘Chư Phật-tử! Chư Phật Thế-Tôn có trí-huệ thanh-tịnh bất-tư-nghì biết tất cả thế-giới-hải thành-hoại, biết tất cả chúng-sanh nghiệp-hải, biết tất cả pháp-giới an-lập-hải, nói tất cả vô-biên Phật-hải, vào tất cả căn-dục-hải, một niệm biết khắp tất cả tam-thế, hiển-thị tất cả Như-Lai vô-lượng-nguyện-hải, thị-hiện tất cả Phật thần-biến-hải, chuyển pháp-luân, kiến-lập diễn-thuyết-hải, thanh-tịnh Phật-thân, vô-biên sắc tướng-hải Phổ-chiếu-minh, tướng-hảo và tùy hình-hảo đều thanh-tịnh, vô-biên sắc-tướng quang-minh luân-hải, cụ-túc thanh-tịnh, các thứ sắc-tướng quang-minh vân-hải, thù-thắng bửu-diệm-hải, thành-tựu ngôn âm-hải, thị hiện ba thứ tự-tại điều-phục thành thục tất cả chúng-sanh, dũng mãnh điều-phục chúng-sanh hải không luống qua, an-trụ Phật-địa, vào cảnh-giới Như-Lai, oai-lực hộ-trì, quan-sát tất cả chỗ làm của Phật-trí, trí-lực-viên-mãn không ai điều-phục được, công-đức-vô-úy không ai hơn, trụ nơi tam-muội vô-sai-biệt, thần-thông biến-hóa, trí-thanh-tịnh-tự-tại, tất cả Phật-pháp không ai hủy hoại được.
“All these things I shall, with the power of the Buddha and of all enlightened ones, fully expound, to cause all sentient beings to enter the ocean of knowledge and wisdom of the Buddha, to cause all enlightening beings to abide securely in the ocean of virtues of the Buddha, to cause all oceans of worlds to be adorned by the freedom of the Buddhas, to cause the lineage of the enlightened ones to continue unbroken throughout all ages, to cause the real true nature of all things to be pointed out in all oceans of worlds, to cause all sentient beings to be taught in accordance with their understandings, to cause the expedient methods according to the ocean of all beings’ faculties to induce them to engender the qualities of Buddhahood, to cause the mountains of all obstructions to be smashed, according to the inclinations of all beings, to cause all sentient beings to purify and master the essential ways of emancipation in accordance with their mentalities, and to cause all enlightening beings to abide in the ocean of vows of universal goodness and wisdom.”
Tất cả pháp bất-tư-nghì như vậy, tôi sẽ thừa thần-lực của Phật và oai-thần của tất cả Như-Lai mà tuyên-thuyết đầy đủ. Vì muốn khiến chúng-sanh vào trí-huệ-hải của Phật, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát được an-trụ trong biển công-đức của Phật, vì muốn khiến tất cả thế-giới-hải, tất cả Phật tự-tại được trang-nghiêm, vì muốn khiến trong tất cả kiếp-hải chủng-tánh Phật thường chẳng dứt, vì muốn khiến trong tất cả thế-giới-hải hiển thị tánh chơn thật của các pháp, vì muốn khiến tùy vô-lượng sự hiểu biết của chúng-sanh mà diễn-thuyết, vì muốn khiến tùy căn-hải của tất cả chúng-sanh mà phương-tiện làm cho sanh Phật-pháp, vì muốn tùy chỗ ưa thích của tất cả chúng-sanh mà dẹp phá tất cả núi chướng ngại, vì muốn khiến tùy tâm-hành tất cả chúng-sanh khiến tu-tập thanh-tịnh đạo xuất-yếu, vì muốn khiến tất cả Bồ-Tát an-trụ trong nguyện-hải Phổ-Hiền.
Now the enlightening being Universally Good, because he wished to gladden the innumerable beings at the site of enlightenment, to increase their appreciation of all truths, to cause them to conceive an ocean of great true faith and resolve, to cause them to purify the all-sided cosmic matrix body, to cause them to establish the ocean of vows of the Universally Good, to cause them to purify the eye of equanimous knowledge, which enters equally into past, present, and future, to cause them to increase the ocean of great wisdom illumining the repository of all worlds, to cause them to develop memory power to hold all the teaching cycles, to cause the whole realm of Buddhahood to be manifested in all enlightenment sites, to cause all the Buddha teachings to be brought forth, to increase the nature of vast, profound all-knowledge of the cosmos, he spoke these verses:
Lúc đó, Phổ-Hiền Bồ-Tát lại muốn khiến chúng hội đạo-tràng sanh lòng hoan-hỷ, thêm lớn sự ưa thích đối với tất cả pháp, sanh lòng tin rộng lớn chơn-thật thanh-tịnh pháp-giới-thân, an-lập nguyện-hải Phổ-Hiền tu tập vào trí nhãn tam thế bình-đẳng, thêm lớn trí-huệ chiếu khắp tất cả thế-gian, sanh đức đà-la-ni trì tất cả pháp-luận, và cũng muốn trong tất cả đạo-tràng tất cả Phật cảnh-giới đều khai-thị, mở bày tất cả pháp-môn của Như-Lai, thêm lớn tất cả trí-tánh pháp-giới rộng lớn rất sâu, liền nói kệ rằng:
The exceedingly profound ocean of virtues of wisdom
Appears in innumerable lands throughout the ten directions,
Its light shining everywhere, turning the wheel of the teaching
In accord with what the various sentient beings need to see.
The ocean of lands of the ten directions is inconceivable:
Buddha has purified them all, over immeasurable eons;
In order to edify beings and cause them to mature
He appears in all lands.
The Buddha’s realm is most profound, inconceivable;
He shows it to all beings, letting them enter:
But their minds like the petty and are attached to existents,
So they cannot understand what the Buddha has realized.
If any have pure faith and unshakable minds
And are always able to associate with good teachers,
All the Buddhas will give their power
So they can enter enlightened knowledge.
Beyond flattery and deception, hearts pure,
Always gladly kind and compassionate, of joyful natures,
Determination broad and great, faith profound:
Such people, hearing this teaching, are glad.
Dwelling on the ground of universally good vows,
Cultivating the pure ways of enlightening beings,
Regarding the cosmos like space:
These people can know the Buddha’s sphere.
Such enlightening beings gain true benefit
Seeing the Buddha’s mystical powers;
None who practice other paths can know:
Only those of universally good practice can understand.
Sentient beings are infinite
Yet Buddha guards them all in his thoughts;
Teaching the truth, reaching all:
The power of Vairocana’s realm.
All lands are in my body
And so are the Buddhas living there;
Watch my pores,
And I will show you the Buddha’s realm.
The practice and vows of Universally Good are boundless;
I have already fully cultivated them.
The vast body of the realm of the universal eye
Is the Buddha’s sphere: listen clearly.
Trí-huệ công-đức biển rất sâu
Hiện khắp mười phương vô-lượng cõi
Tùy các chúng-sanh chỗ nên thấy
Quang-minh soi khắp chuyển pháp-luân.
Thập phương quốc-độ bất-tư-nghì
Phật vô-lượng kiếp đều nghiêm tịnh
Vì độ chúng-sanh khiến thành thục
Xuất hiện tất cả các quốc-độ.
Phật cảnh rất sâu khó nghĩ được
Khắp dạy chúng-sanh khiến được vào
Lòng họ thích nhỏ chấp hữu-lậu
Chẳng thông đạt được cảnh-giới Phật.
Nếu có lòng tin trong sạch chắc
Thường được gần gũi thiện-tri-thức
Tất cả chư Phật hộ niệm cho
Ðây mới được vào Như-Lai trí.
Lìa các dua dối lòng thanh-tịnh
Thường thích từ-bi tánh hoan-hỷ
Chí nguyện rộng lớn tin hiểu sâu
Kia nghe pháp này lòng vui đẹp.
An-trụ Phổ-Hiền những hạnh nguyện
Tu hành Bồ-tát đạo thanh-tịnh
Quan-sát pháp-giới như hư-không
Bèn biết được chỗ làm của Phật.
Chư Bồ-Tát đây được lợi lành
Thấy Phật tất cả thần-thông-lực
Tu những đạo khác không biết được
Học hạnh Phổ-Hiền mới tỏ ngộ.
Chúng-sanh rộng lớn vốn vô-biên
Như-Lai tất cả đều hộ-niệm
Chuyển chánh-pháp-luân khắp mọi nơi
Cảnh-giới Tỳ-Lô-Gía-Na Phật.
Tất cả cõi nước vào thân tôi
Chỗ chư Phật ngự cũng như vậy
Chúng nên xem các chân lông tôi
Nay tôi hiện bày cảnh-giới Phật.
Phổ-Hiền hạnh nguyện không ngằn mé
Tôi đã tu hành được đầy đủ
Cảnh-giới phổ-nhãn thân rộng lớn
Là Phật chỗ làm phải nghe kỹ.
Then the great enlightening being Universally Good said to the great masses, “O Children of Buddha, there are ten things about the world oceans which the Buddhas of past, present, and future have explained, do explain, and will explain. What are these ten?
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có mười việc mà chư Phật trong ba đời quá-khứ, hiện-tại, vị-lai đã nói, hiện nói và sẽ nói.
Những gì là mười ?
They are the causes and conditions of the origination of the world oceans, the bases of the world oceans, the forms of the world oceans, the substances and natures of the world oceans, the adornments of the world oceans, the purity of the world oceans, the appearance of Buddhas in the world oceans, the eons of subsistence of the world oceans, the differences in changes over the ages of the world oceans, and the aspects of the world oceans that have no differences. If expressed in brief there are these ten things, but if they are fully expounded, there are as many as atoms in an ocean of worlds, which the Buddhas of past, present, and future have, do, and will explain.
Chính là nhơn-duyên khởi thế-giới-hải, chỗ trụ-nương của thế-giới-hải, hình-trạng của thế-giới-hải, thể-tánh của thế-giới-hải, sự trang-nghiêm của thế-giới-hải, sự thanh-tịnh của thế-giới-hải, Phật xuất hiện nơi thế-giới-hải, kiếp trụ của thế-giới-hải, kiếp chuyển biến sai biệt của thế-giới-hải, môn vô-sai-biệt của thế-giới-hải.
Chư Phật-tử! Lược nói thế-giới-hải có mười việc này. Nếu nói rộng ra thời đồng với thế-giới-hải vi-trần-số mà tam-thế chư Phật đã nói, hiện nói và sẽ nói.
“Children of Buddha, if explained in brief, there are ten kinds of causes and conditions by which all oceans of worlds have been formed, are formed, and will be formed. What are the ten? They are: because of the Buddhas’ mystical powers, because they must be so by natural law, because of the acts of all sentient beings, because of what is realized by all enlightening beings developing omniscience, because of the roots of goodness accumulated by both enlightening beings and all sentient beings, because of the power of the vows of enlightening beings purifying lands, because enlightening beings have accomplished practical undertakings without regressing, because of the enlightening beings’ freedom of pure resolve, because of the independent power flowing from the roots of goodness of all enlightened ones and the moment of enlightenment of all Buddhas, and because of the independent power of the vows of the Universally Good. This is a summary explanation of ten kinds of causes; if I were to explain in full, there are as many as atoms in an ocean of worlds.”
Chư Phật-tử! Lược nói do mười thứ nhơn-duyên mà tất cả thế-giới-hải đã thành, hiện thành và sẽ thành. Chính là do vì thần-lực của Như-Lai, vì pháp phải như vậy, vì hạnh nghiệp của tất cả chúng-sanh, vì chỗ sở đắc của tất cả Bồ-Tát thành nhứt-thiết-trí, vì các chúng-sanh và chư Bồ-Tát đồng chứa nhóm thiện-căn, vì nguyện-lực nghiêm-tịnh Phật-độ của chư Bồ-Tát, vì hạnh-nguyện thành-tựu bất-thối của chư Bồ-Tát, vì thắng-giải tự-tại thanh-tịnh của chư Bồ-Tát, vì chỗ lưu-xuất do thiện-căn của chư Như-Lai và thế-lực tự-tại lúc chư Phật thành đạo, vì nguyện-lực tự-tại của Phổ-Hiền Bồ-Tát.
Chư Phật-tử! Ðó là lược nói mười thứ nhơn-duyên. Nếu rộng nói thời có thế-giới-hải vi-trần-số.
Then the great enlightening being Universally Good, in order to reiterate the meaning of what he had said, receiving the power of the Buddha, looked over the ten directions and spoke these verses:
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương mà nói kệ rằng:
The boundless ocean of myriad lands explained
Vairocana Buddha has all beautifully purified.
The World Honored One’s realm is inconceivable;
Such are his knowledge, wisdom, and mystic powers.
Enlightening beings cultivate the practice of oceans of vows,
Universally adapting to the inclinations of sentient beings.
The mentalities of sentient beings are boundless;
The enlightening beings’ lands extend throughout all ten directions.
Enlightening beings aim for omniscience,
Diligently cultivating various spiritual powers,
Generating oceans of infinite vows,
Developing vast, expansive lands.
Cultivating oceans of practices, without bound,
They enter the realm of buddhahood, also infinite;
In order to purify the lands in the ten directions,
They spend countless eons in each land.
Sentient beings are muddled by afflictions,
Their conceptions and inclinations are not the same;
According to their mental states they perform inconceivably many acts,
Thereby forming the oceans of all lands.
The treasury of adornments of the lands of Buddha-children
Is made of jewels of undefiled light;
This depends on a mind of vast resolute faith.
Their dwelling places in all quarters are all like this.
Enlightening beings can cultivate the universally good practice,
Traveling paths as numerous as atomic particles in the cosmos,
In each atom revealing countless lands
Pure and vast as space.
They manifest mystic powers equal in extent to space
And go to enlightenment sites where the Buddhas are;
Upon their lotus seats they reveal many forms,
In each and every body containing all lands.
In a single instant they reveal past, present, and future,
Where all oceans of lands are formed.
Buddha, by appropriate techniques, enters them all:
This is what Vairocana has purified.
Ðã nói vô-biên sát-độ-hải
Tỳ-Lô-Gía-Na đều nghiêm-tịnh
Thế-Tôn cảnh-giới bất-tư-nghì
Trí-huệ thần-thông-lực như vậy.
Bồ-Tát tu hành những nguyện-hải
Khắp tùy chúng-sanh tâm chỗ muốn
Chúng-sanh tâm hạnh rộng vô-biên
Bồ-Tát quốc-độ khắp mười phương
Bồ-Tát thẳng đến nhứt-thiết-trí
Siêng tu các môn tự-tại-lực
Vô-lượng nguyện-hải khắp xuất sanh
Sát-độ rộng lớn đều thành-tựu.
Tu những hạnh-hải vô-lượng-biên
Vào cảnh-giới Phật cũng vô-lượng
Thanh-tịnh thập phương các cõi nước
Mỗi mỗi cõi trải vô-lượng kiếp.
Chúng-sanh phiền-não làm loạn đục
Phân biệt ưa thích chẳng phải một
Tùy tâm tạo nghiệp bất-tư-nghì
Tất cả sát-hải đầy thành lập.
Phật tử sát-hải tạng trang-nghiêm
Ly-cấu quang-minh báu làm thành
Ðây do rộng lớn tâm tín hải
Chỗ ở mười phương đều như vậy.
Bồ-Tát hay tu hạnh Phổ-Hiền
Du hành pháp-giới vi-trần đạo
Trong trần đều hiện vô-lượng cõi
Rộng lớn thanh-tịnh như hư-không.
Khắp cõi hư-không hiện thần-thông
Ðều đến đạo-tràng chỗ chư Phật
Trên tòa liên-hoa hiện các tướng
Mỗi thân bao trùm tất cả cõi.
Một niệm hiện khắp nơi tam-thế
Tất cả sát-hải đều thành lập
Phật dùng phương-tiện đều vào trong
Là Phật Tỳ-Lô chỗ nghiêm-tịnh.
Then the enlightening being Universally Good said to the congregation, “O Children of Buddha, each of the oceans of worlds has bases of support as numerous as atoms in an ocean of worlds. That is to say, they may rest on all adornments, or in space, or on the lights of all jewels, or on the lights of all Buddhas, or on the lights of the colors of all jewels, or on the voices of all Buddhas, or on illusory actions, or on thunderbolt bearers in the form of powerful titans, or on the bodies of all the leaders of the worlds, or on the bodies of all enlightening beings, or on the ocean of all different embellishments produced by the power of the vows of the universally good enlightening beings. The oceans of worlds have such bases as these, as many as atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số chỗ nương trụ. Hoặc nương tất cả trang-nghiêm mà trụ. Hoặc nương hư-không mà trụ. Hoặc nương bửu-quang-minh mà trụ. Hoặc nương bửu-sắc quang-minh mà trụ. Hoặc nương thinh-âm chư Phật mà trụ. Hoặc nương Kim-Cang hình đại-lực a-tu-la chúng-sanh như huyễn mà trụ. Hoặc nương thân các Thế-Chủ mà trụ. Hoặc nương thân chư Bồ-Tát mà trụ. Hoặc nương tất cả biển trang-nghiêm sai khác hạnh-nguyện Phổ-Hiền mà trụ.
Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có thế-giới vi-trần-số chỗ nương trụ như vậy.
Then, in order to reiterate the meaning of this, Universally Good, receiving the power of the Buddha, surveyed the ten directions and said in verse,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:
All the various lands there are
Filling space in the ten directions
Sustained by Buddha’s mystic power
Appear in all places, so all can see.
There are some varieties of lands
All made of undefiled jewels,
Pure gems, the most exquisite,
Radiating everywhere oceans of light.
Then there are lands of pure light
Which rest in the realm of space;
Some are in oceans of jewels,
Some rest in mines of light.
Buddha, in the midst of this ocean of groups,
Expounds teachings, all skillful and subtle;
The realm of the Buddhas is boundlessly vast:
Beings who see it are gladdened at heart.
Some are embellished with precious stones
Shaped like flower lamps in vast arrays,
Their clouds of fragrant flame-light blazing with color,
Covered with webs of jewel lights.
Some lands have no boundaries;
They rest in the deep, immense lotus sea,
Broad, pure, unique among worlds,
Because they’re adorned by Buddhas’ goodness.
Some world-oceans revolve,
Stabilized by Buddha’s power;
Enlightening beings are everywhere there,
Always seeing immeasurably vast treasures.
Some rest in thunderbolt hands,
Some on celestial leaders’ bodies;
The supremely honored Vairocana
Is always here actively teaching.
Some rest evenly on jewel trees,
Or likewise on clouds of fragrant flames;
Some rest on great bodies of water,
Some in the ocean of indestructible diamond.
Some rest on thunderbolt banners,
Some are in flower seas;
Vast mystic powers all-pervading,
Vairocana here can appear.
Some long, some short, there are innumerable kinds;
Different too are the rings they form.
Their stores of beautiful adornments are extraordinary:
Only the purified and cultivated can see.
Thus each of them are different,
But all rest on the ocean of vows.
Some lands are always in space,
With Buddhas like clouds filling them.
Some hang upside-down in space,
Sometimes existing, sometimes not;
Some lands are extremely pure,
Resting in enlightening beings’ precious crowns.
The great spiritual powers of the Buddhas everywhere
All are seen herein;
The voices of the Buddhas fill them all,
Produced by the power of deeds.
Some lands fill the universe,
Pure, undefiled, arising from mind,
Like reflections, illusions, boundlessly vast,
Each different, like in Indra’s net.
Some show stores of various adornments
Set up in empty space.
Realms of actions are inconceivable:
Buddha’s power reveals them for all to see.
Inside the particles of each land
Constantly revealing the Buddha-lands,
Their numbers infinite, equal to beings:
Such is the action of the Universally Good.
In order to fully develop beings
He cultivated practice here for infinite eons,
Producing great miraculous displays
Extending everywhere through the cosmos.
In each atom of the lands of the cosmos
Rest the vast oceans of worlds;
Clouds of Buddhas equally cover them all,
Filling every place.
Like the free action in one atom
So it is in all atoms;
All the great occult powers of Buddhas and enlightening beings
Vairocana can cause to appear.
All the vast lands
Are like reflections, illusions, or flames:
Nowhere is their origin seen,
Nor where they go or whence they came.
Disintegration and formation recur in cycles
Without pause, in the midst of space;
All depends on pure vows
Sustained by the vast power of action.
Khắp cả mười phương cõi hư-không
Chỗ có tất cả những quốc-độ
Như-Lai thần-lực thường gia-trì
Khắp nơi hiện tiền đều thấy được.
Hoặc có các thứ những quốc-độ
Ðều do ly-cấu-bửu làm thành
Ma-ni thanh-tịnh rất tốt xinh
Quang-minh sáng rỡ khắp hiển hiện.
Hoặc có cõi nước sáng thanh-tịnh
Nương hư-không giới mà an-trụ
Hoặc ở trong biển ma-ni bửu
Lại có an-trụ tạng quang-minh.
Như-Lai ở trong chúng hội này
Diễn thuyết pháp-luân đều xảo diệu
Cảnh-giới chư Phật rộng vô-biên
Chúng-sanh được thấy lòng hoan hỷ.
Có cõi nghiêm-sức bằng ma-ni
Hình như đèn sáng giăng cùng khắp
Lửa thơm mây sáng màu chói rực
Lưới báu sáng chói dùng phủ che.
Hoặc có quốc-độ không ngằn mé
An-trụ liên-hoa biển lớn sâu
Rộng rãi thanh-tịnh khác thế-gian
Chư Phật diệu-thiện trang-nghiêm đó.
Hoặc có quốc-độ theo luân chuyển
Do Phật oai-thần được an-trụ
Ðại-chúng Bồ-Tát đều ở trong
Thường thấy vô-lượng báu rộng lớn.
Có cõi nước ở tay kim-cang
Hoặc cõi nước ở thân Thiên-Chúa
Tỳ-Lô-Gía-Na đấng vô-thượng
Thường ở cõi này chuyển pháp-luân.
Hoặc nương cây báu trụ bằng thẳng
Trong mây sáng thơm cũng như vậy
Có cõi nương trong những biển lớn
Hoặc trụ kim-cang rất bền chắc.
Có cõi nương-trụ kim-cang tràng
Có cõi trụ trong biển Hoa-Tạng
Thần biến rộng lớn khắp các nơi
Tỳ-Lô-Giá-Na Phật hay hiện.
Hoặc dài hoặc vắn vô-lượng thứ
Tướng đó xoay vần cũng chẳng đồng
Hoa-tạng trang-nghiêm khác thế-gian
Tu hành thanh-tịnh mới thấy được.
Các cõi như vậy đều sai khác
Tất cả đều nương nguyện-hải trụ
Hoặc có cõi thường ở hư-không
Chư Phật như mây đều đầy khắp.
Có ở hư-không lưới che trùm
Hoặc lúc hiện ra hoặc không hiện
Hoặc có cõi nước rất thanh-tịnh
Trụ trong bửu-quan của Bồ-Tát.
Thập phương chư Phật thần-thông lớn
Tất cả đều hiện thấy trong đây
Chư Phật thinh âm đều cùng khắp
Ðây do nghiệp-lực mà hóa hiện.
Hoặc có cõi nước khắp pháp-giới
Ly-cấu thanh-tịnh tùng tâm khởi
Như-ảnh như-huyễn rộng vô-biên
Như lưới thiên-đế đều sai khác.
Hoặc hiện các thứ tạng trang-nghiêm
Hoặc ở hư-không mà kiến-lập
Nghiệp-chơn cảnh-giới chẳng nghĩ bàn
Phật-lực hiển-thị đều khiến thấy.
Trong mỗi cõi nước số vi-trần
Niệm niệm thị hiện những Phật-độ
Số đều vô-lượng khắp chúng-sanh
Phổ-Hiền chỗ làm thường như vậy.
Vì muốn thành-thục các chúng-sanh
Trong đây tu hành trải kiếp-hải
Thần-thông rộng lớn hiện khắp nơi
Trong các pháp-giới đều cùng khắp.
Pháp-giới quốc-độ mỗi vi-trần
Những cõi nước lớn ở trong đó
Phật-vân bình-đẳng đều giăng che
Tất cả mọi nơi đều đầy đủ.
Lực dụng tự-tại trong mỗi trần
Tất cả vi-trần cũng như vậy
Chư Phật Bồ-Tát đại thần-thông
Tỳ-Lô-Giá-Na đều hay hiện.
Tất cả quốc-độ rộng vô-biên
Như ảnh, như huyễn như dương-diệm
Mười phương chẳng thấy từ đâu sanh
Cũng không có chỗ đi và đến.
Diệt hoại sanh thành xoay vần mãi
Trong cõi hư-không chẳng tạm dừng
Tất cả đều do nguyện thanh-tịnh
Cũng do nghiệp lực chỗ giữ-gìn.
Then the enlightening being Universally Good said further to the great congregation, “Children of Buddha, the oceans of worlds have various different forms and characteristics. That is to say, some are round, some square, some neither round nor square. There are infinite distinctions. Some are shaped like whirlpools, some like mountains of flames, some like trees, some like flowers, some like palaces, some like living creatures, some like Buddhas. There are as many forms such as these as there are atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Thế-giới-hải có nhiều hình tướng sai khác, hoặc tròn, hoặc vuông, hoặc chẳng phải tròn vuông, hoặc hình như nước xoáy, hoặc hình như núi, hoặc hình như cây, hình như bông, hoặc hình như cung điện, như hình chúng-sanh, như hình Phật, có thế-giới vi-trần-số hình sai khác như vậy.
Then, to review this point, Universally Good, imbued with the power of the Buddha, looked over the ten directions and said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương, rồi nói kệ rằng:
The oceans of lands are variously different:
Various adornments, various supports;
Different forms, all beautiful, pervade the ten directions:
You should together all observe them.
Some are round, some are square,
Some triangular, some octagonal;
Gemstone-wheel shaped, lotus blossoms, and so on:
All are different, according to deeds.
Some have arrays of pure flames,
Mixed with gold, most rarely fine,
All doors open, with no resistance:
This is from deeds broadminded and pure.
The store of boundless differences of the oceans of worlds
Is like clouds draped in the sky,
Jewel discs spread on the ground in wonderful arrays,
The lights of the Buddhas shining therein.
All lands, distinctions of mind,
Appear reflected in various lights;
In these oceans of worlds
Buddhas each manifest mystical powers.
Some lands are dirty, some are pure;
Pleasant or painful, each is different.
This comes from the inconceivable ocean of acts:
Cyclic phenomena are always like this.
Inside a single hair pore, inconceivable lands
With various bases, many as atoms:
In each of them a universal illuminator
Expounds the truth in the midst of the crowd.
In a single atom, great and small lands,
Variously different, as numerous as atoms;
Level, high and low, each is different:
Buddha goes to all to operate the teaching.
The lands manifested in a single atom
Are all the occult power of the original vow:
According to the various differences in inclination of mind
All can be made, in the midst of space.
In all atoms of all lands
Buddha enters, each and every one,
Producing miracle displays for sentient beings:
Such is the way of Vairocana.
Vô-lượng quốc-độ sai khác nhau
Vô-lượng trang-nghiêm vô-lượng trụ
Hình trạng sai khác khắp mười phương
Các ngài đều nên đồng quan-sát.
Hình kia hoặc tròn hoặc vuông vức
Hoặc có ba góc và tám cạnh
Hình châu ma-ni hình liên-hoa
Tất cả đều do nghiệp mà khác.
Có cõi thanh-tịnh sáng trang-nghiêm
Vàng ròng xen lẫn nhiều tốt đẹp
Cửa nẻo mở trống không bít lấp
Ðây do nghiệp rộng ý tinh thuần.
Sát-hải vô-biên tạng sai khác
Ví như mây bủa giữa không gian
Bửu-châu trải đất trang-nghiêm tốt
Ở trong quang-minh sáng của Phật.
Tất cả quốc-độ tâm phân biệt
Quang-minh soi đến mà hiện ra
Chư Phật ở trong những cõi ấy
Nơi nơi thị-hiện thần-thông-lực.
Có cõi tạp-nhiễm hoặc thanh-tịnh
Chịu khổ hưởng vui đều sai khác
Ðây do biển nghiệp chẳng nghĩ bàn
Các pháp lưu-chuyển thường như vậy.
Trong một chân lông vô-lượng cõi
Như số-vi-trần mà an-trụ
Mỗi cõi đều có đấng Thế-Tôn
Ở trong chúng-hội tuyên diệu pháp.
Trong mỗi vi-trần cõi lớn nhỏ
Nhiều loại sai khác số vi-trần
Bằng phẳng cao thấp đều chẳng đồng
Phật đều qua đến mà thuyết pháp.
Tất cả vi-trần hiện quốc-độ
Ðều là bổn nguyện thần-thông-lực
Tùy lòng ưa thích sai khác nhau
Trong khoảng hư-không đều làm được.
Tất cả quốc-độ những vi-trần
Trong mỗi vi-trần Phật đều nhập
Khắp vì chúng-sanh hiện thần-thông
Tỳ-Lô-Giá-Na pháp như vậy.
Then the enlightening being Universally Good also said to the great assembly, “Children of Buddha, know that the oceans of worlds have various substances. Some have bodies of arrays of all jewels, some are of various ornaments made of all precious substances, some are of lights of all jewels, some are of lights of various colors, some are of lights of various adornments, some are composed of Buddhas’ powers, some are of characteristics of fine gems, some are made of miraculous displays of Buddhas, some are of jewel sun discs, some are of extremely minute, fine jewels, some are made of radiance of all jewels, some are of various fragrances, some are made of crowns of precious flowers, some are of all jewel reflections, some are made of what is manifested by all adornments, some are made of an instant of mind manifesting the whole cosmos, some are made of jewels in the forms of enlightening beings, some are made of jewel flower pistils, some are made of the spoken sounds of the Buddhas.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có các loại thể. Hoặc dùng tất cả bửu trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng một bửu-trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng tất cả bửu quang-minh làm thể. Hoặc dùng các thứ sắc quang-minh làm thể. Hoặc dùng tất cả quang-minh trang-nghiêm làm thể. Hoặc dùng kim-cang làm thể. Hoặc dùng Phật-lực nhiếp-trì làm thể. Hoặc dùng tướng diệu-bửu làm thể. Hoặc dùng Phật biến-hóa làm thể. Hoặc dùng nhựt ma-ni làm thể. Hoặc dùng cực-vi-trần bửu làm thể. Hoặc dùng tất cả bửu-diệm làm thể. Hoặc dùng các thứ hương làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-quan làm thể. Hoặc dùng bửu ảnh-ượng làm thể. Hoặc dùng trang-nghiêm thị-hiện làm thể. Hoặc dùng nhứt âm thị-hiện cảnh-giới làm thể. Hoặc dùng bửu hình Bồ-Tát làm thể. Hoặc dùng bửu-hoa-nhụy làm thể. Hoặc dùng ngôn-âm của Phật làm thể. Có thế-giới vi-trần số thể như vậy.
Then, to repeat this, Universally Good surveyed the ten directions by the Buddha’s power and said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
There are some oceans of worlds
Compounded of jewels,
Solid and unbreakable,
Resting on precious lotus blossoms.
Some are pure light beams
Of unknowable origin;
These arrays of all light beams
Rest in empty space.
Some are made of pure light
And also rest on light rays
Embellished with clouds of light
Where enlightening beings roam.
There are some oceans of lands
Born of the power of vows,
Existing like reflections:
They can’t be grasped or explained.
Some are made of precious stones
Emitting sunlike light;
Discs of pearls adorn the ground,
And enlightening beings abound.
Some lands are made of jewel flames,
Covered with clouds of flames,
The radiance of the jewels superb;
All comes from results of acts.
Some are born of subtle forms,
With various features adorning the ground,
Like crowns holding all jewels;
These come from the Buddha’s work.
Some are born from the ocean of minds,
Existing according to what the minds understand.
Like illusions, they have no locus:
All are mental constructions.
Some are made of the precious light
Of the Buddha’s aura;
All the Buddhas appear therein,
Each producing miracles.
Some universally good enlightening beings
Produce various oceans of lands,
Adorned by the power of their vows,
All exceptionally sublime.
Hoặc có những quốc-độ
Diệu-bửu hiệp lại thành
Bền chắc không hư-hoại
Ðều ở bửu-liên-hoa.
Hoặc là bửu-quang-minh
Xuất-sanh chẳng biết được
Tất cả quang trang-nghiêm
Nương hư-không mà ở.
Hoặc tịnh-quang làm thể
Lại nương quang-minh ở
Mây sáng làm trang-nghiêm
Chỗ Bồ-Tát đi đến.
Hoặc có những quốc-độ
Từ nơi nguyện-lực sanh
An-trụ như ảnh tượng
Ðem nói chẳng thể được.
Hoặc ma-ni hiệp-thành
Chói sáng như mặt trời
Bảo châu dùng trang-nghiêm
Bồ-Tát đều đầy khắp.
Bửu-diệm thành quốc-độ
Mây sáng trùm trên đó
Bửu-quang rất xinh đẹp
Ðều do nghiệp cảm nên.
Hoặc từ tướng tốt sanh
Các tướng trang-nghiêm đẹp
Như mão tốt đội đầu
Ðây do Phật hóa hiện.
Hoặc từ tâm niệm sanh
Tùy tâm chỗ hiểu biết
Như huyễn không chỗ nơi
Tất cả là phân biệt.
Hoặc do Phật quang-minh
Ma-ni-quang làm thể
Chư Phật hiện trong đó
Ðều thị-hiện thần-thông.
Hoặc Phổ-Hiền Bồ-Tát
Hóa hiện các quốc-độ
Dùng nguyện-lực trang-nghiêm
Tất cả đều tốt đẹp.
Then the enlightening being Universally Good also said to the great congregation, “Know that the oceans of worlds have various adornments. Some are adorned by all ornaments producing beautiful clouds, some by explanations of the virtues of all enlightening beings, some by explanations of the rewards of actions of all sentient beings, some by revelations of the ocean of vows of all enlightening beings, some by representations of the images of all Buddhas of past, present, and future, some by the spheres of occult powers revealing boundless eons in a single moment, some by production of all buddha-bodies, some by production of fragrant clouds of all jewels, some by radiant lights showing the wonderful things in all enlightenment scenes, some by illustration of the practices and vows of all universally good ones. There are as many such adornments as atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! nên biết thế-giới-hải có nhiều loại trang-nghiêm. Hoặc dùng trong những đồ trang-nghiêm hiện ra mây đẹp nhứt để trang-nghiêm. Hoặc dùng thuyết-minh công-đức của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm. Hoặc dùng thuyết minh nghiệp báo của tất cả chúng-sanh để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện nguyện-lực của chư Bồ-Tát để trang-nghiêm. Hoặc dùng biểu-thị ảnh-tượng của tam thế chư Phật để trang-nghiêm. Hoặc dùng trong một khoảng một niệm thị-hiện cảnh-giới thần-thông trải vô-biên kiếp để trang-nghiêm. Hoặc dùng xuất hiện thân của chư Phật để trang-nghiêm. Hoặc dùng xuất hiện tất cả mây hương báu để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện những vật trân diệu quang-minh chiếu sáng trong tất cả đạo-tràng để trang-nghiêm. Hoặc dùng thị-hiện tất cả Phổ-Hiền hạnh nguyện để trang-nghiêm.
Then, to repeat, Universally Good, imbued with the power of the Buddha, looked over the ten directions and said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát khắp mười phương rồi nói kệ rằng:
The vast oceans of lands are boundless;
All are made from pure action,
With various adornments and various abodes,
They fill all ten directions.
Clouds of jewel flames of boundless forms,
Vast arrays of adornments, not the same,
Always appear in all oceans of lands,
Radiating subtle sounds expounding the truth.
Adorned by the various great vows
Of the enlightening beings’ boundless sea of virtues,
These lands simultaneously produce sublime sounds
Shaking the network of the lands of the ten directions.
The ocean of beings’ acts is vast, immeasurable;
According to the results they effect, the lands are each different.
The adornments in all places
Can tell of this, by the Buddha’s powers.
The spiritual powers of Buddhas past, present, and future
Appear throughout the oceans of lands;
In each phenomenon all the Buddhas appear:
Thus do they purify—you should observe.
Past, future, and present eons,
All lands in the ten directions,
And all the adornments therein,
All appear in each land.
In all phenomena are countless Buddhas:
As many as beings, filling the world;
In order to teach they produce mystic effects
Whereby they adorn the oceans of lands.
All the adornments emit beautiful clouds
Of various flowers and fragrant flames,
With clouds of jewels appearing as well:
The oceans of worlds are embellished with these.
All sites of enlightenment in the ten directions
Are complete with all kinds of adornment;
Flowing lights spread afar, like clouds of color:
All are shown in this ocean of lands.
The practice of the vows of the universally good
Buddha children have practiced for eons as many as beings;
Boundless lands have they all adorned,
All appearing in all places.
Sát-hải rộng lớn vô-lượng-biên
Thành nên đều do nghiệp thanh-tịnh
Nhiều thứ trang-nghiêm nhiều nơi ở
Tất cả mười phương đều đầy khắp.
Vô-biên sắc tướng mây báu sáng
Rộng lớn trang-nghiêm chẳng phải một
Mười phương sát-hải thường xuất hiện
Khắp dùng diệu-âm mà thuyết pháp.
Bồ-Tát vô-biên biển công-đức
Những nguyện rộng lớn để trang-nghiêm
Khắp cõi đồng thời vang diệu-âm
Chấn động mười phương các quốc-độ.
Chúng-sanh biển nghiệp rộng vô-lượng
Tùy kia cảm báo đều chẳng đồng
Trong tất cả chỗ được trang-nghiêm
Ðều do chư Phật hay diễn thuyết.
Tất cả Như-Lai trong ba thuở
Thần-thông hiện khắp thế-giới-hải
Trong mỗi sự có tất cả Phật
Các ngài xem sự trang-nghiêm đó.
Quá-khứ, vị-lai, kiếp hiện-tại
Mười phương tất cả những quốc-độ
Những sự trang-nghiêm ở nơi kia
Ðều thấy ở trong một cõi nước.
vô-lượng Phật trong tất cả sự
Số đồng chúng-sanh khắp thế-gian
Vì khiến điều-phục hiện thần-thông
Dùng đây trang-nghiêm thế-giới-hải.
Tất cả trang-nghiêm tuôn mây đẹp
Nhiều thứ mây hoa mây hương sáng
Mây báu ma-ni thường xuất hiện
Sát-hải dùng đây để trang-nghiêm.
Mười phương những nơi Phật thành-đạo
Các thứ trang-nghiêm đều đầy đủ
Phóng-quang chiếu xa như mây sáng
Trong thế-giới-hải đều khiến thấy.
Phổ-Hiền hạnh-nguyện chư Bồ-Tát
Vô-biên kiếp hải siêng tu tập
Vô-biên quốc-độ đều trang-nghiêm
Trong tất cả chỗ đều hiển hiện.
Then Universally Good also said to the congregation, “Know that in the oceans of worlds there are oceans of purifying techniques as many as atoms in an ocean of worlds. That is to say, the enlightening beings associate with all good teachers to cultivate the same roots of goodness; they cause great clouds of virtues to grow, extending throughout the universe; they clarify all their great beliefs; they contemplate the spheres of all enlightening beings and abide therein; they cultivate all means of transcendence and fulfill them; they contemplate all stages of enlightenment and enter them; they produce the ocean of all pure aspirations; they cultivate all practices essential for emancipation; they enter into the ocean of all adornments; they perfect the power of purifying methods. There are as many of these and others as there are atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số môn phương-tiện thanh-tịnh. Chính là do thiện-căn của chư Bồ-Tát gần gũi thiện-trí-thức. Do thêm lớn những công-đức khắp pháp-giới. Do tu-tập những thắng-giải rộng lớn. Do quan-sát cảnh-giới của tất cả Bồ-Tát mà an-trụ. Do tu-tập những môn ba-la-mật đều viên-mãn. Do quán-sát những địa-vị của chư Bồ-Tát mà nhập trụ. Do xuất sanh tất cả thệ nguyện thanh-tịnh. Do tu-tập những hạnh xuất-yếu. Do nhập tất cả biển trang-nghiêm. Do thành-tựu sức phương-tiện thanh-tịnh.
Then, to reiterate, Universally Good looked over the ten directions by the power of the Buddha invested in him, and said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
The adornments of all oceans of worlds
Are born from countless techniques, vows, and powers;
All the oceans of lands always shine,
Produced by the power of countless pure deeds.
Forever associating with good teachers,
Together doing good works, all pure,
With great compassion extending to all beings,
Thereby are world-oceans adorned.
Concentration on all the teachings,
Meditation, liberation, and skill in means
Are all purified with the Buddha:
Thus are the world-oceans born.
Developing boundless certainty,
Able to understand like the Buddha,
Having purified patience and skill in means,
Thus can boundless lands be purified.
Cultivating supreme practices to aid sentient beings,
Virtue great and always growing,
Like clouds spreading as far as space:
Thus are world-oceans perfected.
The transcending means are infinite, many as beings;
All have the Buddhas practiced to perfection;
Transcendent vow-taking has no end:
Pure world-oceans are born from here.
Purely practicing all peerless truths,
Developing boundless liberating practices,
Edifying beings by various means:
Thus are beautified oceans of worlds.
Practicing techniques of adornment,
Entering the ocean of teachings of enlightened virtues,
Causing all beings to dry up the source of suffering:
Thus are vast lands perfected.
The ocean of powers is peerlessly great,
Causing all beings to plant roots of good,
Making offerings to all the enlightened:
Thus are boundless lands all purified.
Tất cả cõi nước những trang-nghiêm
Do nguyện lực phương-tiện sanh ra
Tất cả quốc-độ thường chói sáng
Vô-lượng nghiệp thanh-tịnh hiện thành.
Bồ-Tát lâu xa gần trí-thức
Ðồng tu nghiệp lành đều thanh-tịnh
Từ-bi rộng lớn khắp chúng-sanh
Dùng dây trang-nghiêm các quốc-độ.
Tất cả pháp-môn những tam-muội
Thiền-định giải-thoát môn phương-tiện
Nơi chỗ chư Phật đều tu hành
Do đây sanh ra những quốc-độ.
Phát sanh vô-lượng trí thắng-giải
Hiểu được Như-Lai đồng không khác
Phương-tiện nhẫn nhục đã tu hành
Nên nghiêm-tịnh được vô-biên cõi.
Vì lợi chúng-sanh tu thắng hạnh
Phước-đức rộng lớn thường tăng-trưởng
Ví như mây bủa khắp hư-không
Tất cả quốc-độ đều thành-tựu.
Môn ba-la-mật nhiều vô-lượng
Ðều đã tu hành khiến đầy đủ
Nguyện ba-la-mật vô-cùng tận
Quốc-độ thanh-tịnh từ đây sanh.
Những pháp vô-thượng đều tu hành
Sanh ra vô-biên hạnh xuất-yếu
Nhiều môn phương-tiện độ chúng-sanh
Như vậy trang-nghiêm các quốc-độ.
Tu-tập trang-nghiêm môn phương-tiện
Chứng Phật công-đức biển pháp-môn
Khiến khắp chúng-sanh cạn nguồn khổ
Cõi nước rộng lớn đều thành tựu.
Nguyện lực rộng lớn không gì sánh
Khiến khắp chúng-sanh gieo thiện căn
Cúng-dường tất cả chư Như-Lai
Vô-biên quốc-độ đều thanh-tịnh.
Then Universally Good addressed the masses again: “Buddha children, know that in each ocean of worlds there are differences in the manifestation of the Buddhas, as many as atomic particles in an ocean of worlds. That is, some manifest small bodies, some large bodies, some manifest short lives, some long lives, some only adorn and purify a single buddha-land, some adorn and purify innumerable buddha-lands, some only reveal one vehicle of teaching, some reveal inconceivably many vehicles of teaching, some appear to tame a few sentient beings, some tame boundless sentient beings. Such differences as these are as many as atomic particles in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết mỗi mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số Phật xuất hiện sai khác : hoặc hiện thân nhỏ, hoặc hiện thân lớn, hoặc hiện đoản-thọ, hoặc hiện trường-thọ, hoặc chỉ nghiêm-tịnh một quốc-độ, hoặc hiện nghiêm-tịnh vô-lượng quốc-độ, hoặc chỉ hiển thị pháp nhứt-thừa, hoặc hiển thị vô-lượng thừa, hoặc hiện điều-phục thiểu số chúng-sanh, hoặc hiện điều-phục vô-biên chúng-sanh, có vi-trần số sai khác như vậy.
Then Universally Good, to review, looked over the ten directions by the power he received from the Buddha, and said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này thừa oai-lực của Phật quan-sát mười phương rồi nói kệ rằng:
Various accommodating methods of the Buddhas
Appear in all the oceans of worlds,
All adapted to the inclinations of sentient beings:
This is the Buddhas’ power of skillful expedients.
The reality-body of the Buddhas is inconceivable:
Colorless, formless, beyond any image,
Yet able to manifest myriad forms for sentient beings,
Causing them to see, according to their inclinations.
Some manifest short lives for beings,
Some appear to live for countless eons;
The reality-body manifests throughout the ten directions,
Appearing in the world according to suitability.
Some there are who beautify and purify all
The inconceivable oceans of worlds in all directions;
And some only purify one single land,
Yet showing all within that one.
Some, according to the mentalities of sentient beings,
Reveal inconceivably many various vehicles of liberation;
Some only expound one vehicle of teaching,
Yet within that one are revealed innumerable methods.
Some there are who, naturally enlightened,
Cause a few beings to abide in the Way;
Some can in a single instant
Awaken countless deluded ones.
Some produce mystical clouds from their pores
Which manifest countless, boundless Buddhas
Appearing in all worlds,
Liberating beings by various means.
Some there are whose spoken sounds pervade everywhere
Explaining truth in accord with mental inclinations of beings,
Through inconceivably many eons
Taming oceans of countless beings.
Some have infinite beautified worlds,
Their congregations pure, sitting solemnly,
Buddhas like clouds spreading over,
Filling the oceans of worlds in the ten directions.
The techniques of the Buddhas are inconceivable,
All appearing in accord with beings’ minds,
Abiding in various beautified fields,
Extending throughout all lands.
Chư Phật có các môn phương-tiện
Xuất hiện tất cả những quốc-độ
Ðều tùy sở thích của chúng-sanh
Ðây là Như-Lai quyền-lực khéo.
Pháp-thân chư Phật bất-tư-nghì
Không sắc, không hình, không ảnh tượng
Vì chúng-sanh hiện tướng sai khác
Theo lòng họ ưa khiến họ thấy.
Hoặc vì chúng-sanh hiện đoản-thọ
Hoặc hiện trường-thọ vô-lượng kiếp
Pháp thân mười phương khắp hiện-tiền
Trong thế-gian tùy nghi xuất hiện.
Hoặc hiện nghiêm-tịnh bất-tư-nghì
Mười phương vô-biên các quốc-độ
Hoặc chỉ nghiêm-tịnh một cõi nước
Nơi một thị-hiện đủ không sót.
Hoặc tùy sở thích của chúng-sanh
Thị-hiện vô-lượng vô-biên thừa
Hoặc chỉ tuyên-thuyết pháp nhứt thừa
Trong một thừa hiện vô-lượng pháp.
Hoặc hiện tự nhiên thành chánh-giác
Ðộ thiểu số người vào chánh-pháp
Hoặc lại thị-hiện trong một niệm
Khai ngộ quần-sanh vô-lượng số.
Hoặc nơi chưn lông tuôn mây sáng
Thị-hiện vô-lượng vô-biên Phật
Tất cả thế-gian đều hiện thấy
Các môn phương-tiện độ quần-sanh.
Hoặc hiện thinh âm khắp mọi nơi
Tùy lòng họ ưa mà thuyết pháp
Vô-lượng vô-biên những đại kiếp
Ðiều-phục vô-lượng các chúng-sanh.
Phật có vô-lượng cõi trang-nghiêm
Chúng-hội thanh-tịnh ngồi nghiêm chỉnh
Phật như vầng mây che trong đó
Thập phương quốc-độ đều đầy khắp.
Chư Phật phương-tiện bất-tư-nghì
Tùy tâm chúng-sanh hiện ra trước
Ngự trong các cõi rất trang-nghiêm
Tất cả quốc-độ đều cùng khắp.
Then Universally Good again addressed the great assembly: “Buddha-children, know that the oceans of worlds have as many spans of existence as there are atoms in an ocean of worlds. That is, some abide for an incalculable eon, some abide for an infinite eon, some abide for a boundless eon, some abide for an incomparable eon, some abide for an uncountable eon, some abide for an unspeakable eon, some abide for an inconceivable eon, some abide for an immeasurable eon, some abide for an inexplicable eon. There are as many such spans as atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần-số kiếp trụ, hoặc có a-tăng-kỳ kiếp trụ, hoặc có vô-lượng kiếp-trụ, hoặc có vô-biên kiếp-trụ, hoặc có vô-đẳng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-sổ-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-xung-kiếp trụ, hoặc có bất-khả-tư kiếp trụ, hoặc có bất-khả-lượng kiếp trụ, hoặc có bất-khả-thuyết bất-khả-thuyết kiếp trụ, có vi-trần số kiếp trụ như vậy.
Then, to review, Universally Good, looking over the ten directions by the power received from the Buddha, said,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng:
Among the oceans of worlds are various ages,
Adorned by vast, extensive technical skills;
Observing all the lands in the ten directions,
The differences in the measures of their ages become clear.
I see that the eon lengths in the world-oceans of the ten directions
Are innumerable, same as sentient beings:
Some long, some short, some are without bounds;
I now tell of them, by the Buddha’s voice.
I see the oceans of lands in the ten directions:
Some abide for eons numerous as atoms,
Some for one eon, some for numberless;
Each is different, due to the variety of vows.
Some are wholly pure, some wholly defiled;
Then again, in some purity and defilement are mixed.
The structures of the oceans of vows vary,
Abiding in the conceptions of sentient beings.
Having cultivated practices for eons as many as atoms in a land
And attained vast and pure oceans of worlds,
The Buddhas’ realm is fully adorned,
Abiding forever, through boundless eons.
Some eons are called Light of Various Jewels,
Some, Mind of Radiant Eyes, or Equal Sound,
Undefiled Light, or Eon of Virtue;
These pure eons contain all eons.
There are pure eons where one Buddha appears,
Or in one eon countless Buddhas may appear.
With inexhaustible skill in means and great will power,
They enter into all the various ages.
Infinite eons may enter one eon,
Or one eon may enter many eons:
The various aspects of the ocean of all eons
Clearly appear in the lands of the ten directions.
The adornments of all eons
May all appear in one eon;
Or the adornments of one eon
May enter all boundless eons.
From the first moment to the completion of the eon,
All is born from the conceptions of beings’ minds.
All oceans of lands, their eons boundless,
Are purified by one technique.
Trong thế-giới-hải nhiều kiếp trụ
Phương-tiện rộng lớn để trang-nghiêm
Mười phương cõi nước đều xem thấy
Số lượng sai khác đều rành rẽ.
Tôi thấy mười phương thế-giới-hải
Kiếp số vô-lượng đồng chúng-sanh
Hoặc dài hoặc vắn hoặc vô-biên
Dùng Phật thinh âm nay diễn nói.
Hoặc thấy mười phương những quốc-độ
Hoặc trụ quốc-độ vi-trần kiếp
Hoặc chỉ một kiếp hoặc vô số
Bởi những tâm nguyện đều chẳng đồng.
Hoặc có thuần tịnh hoặc thuần nhiễm
Hoặc lại nhiễm tịnh chung lộn lạo
Nguyện-lực an lập nhiều sai khác
Trong tâm chúng-sanh mà an-trụ.
Thuở xưa tu hành vi-trần kiếp
Ðược thế-giới-hải thanh-tịnh lớn
Cảnh-giới chư Phật đều trang-nghiêm
Trụ mãi vô-biên kiếp rộng lớn
Dùng bửu quang-minh để đặt tên
Hoặc tên Ðẳng-Âm-Diệm-Nhãn-Tạng
Tên Ly-Quang-Minh và Hiền-Kiếp
Kiếp thanh-tịnh này nhiếp tất cả.
Có kiếp thanh-tịnh một Phật hiện
Hoặc trong một kiếp nhiều Phật hiện
Vô-tận phương-tiện đại-nguyện-lực
Vào trong tất cả thời gian kiếp.
Hoặc vô-lượng kiếp và một kiếp
Hoặc lại một kiếp vào nhiều kiếp
Tất cả kiếp hải phương-tiện môn
Thập phương quốc-độ đều hiện rõ.
Hoặc tất cả kiếp sự trang-nghiêm
Ở trong một kiếp đều hiện thấy
Hoặc sự trang-nghiêm trong một kiếp
Vào khắp tất cả vô-biên kiếp.
Trước từ một niệm sau thành kiếp
Sanh ra đều do tâm chúng-sanh
Tất cả quốc-độ kiếp vô-biên
Dùng một phương-tiện đều thanh-tịnh.
Then Universally Good also said to the masses, “Children of Buddha, you should know that the oceans of worlds have as many differences in changes in the ages as there are atoms in an ocean of worlds. That is, as a consequence of natural law, the oceans of worlds have innumerable changes of the ages, forming and disintegrating; because defiled beings live in them, the oceans of worlds have changes in the ages, becoming defiled; as a result of having sentient beings who cultivate great virtues living in them, the oceans of worlds have changes in the ages coming to have some purity in the midst of their defilements; as a result of enlightening beings with faith and understanding living there, world oceans have changes in the ages, coming to have more purity than defilement; as a result of innumerable beings there conceiving the will for enlightenment, the oceans of worlds have changes in their ages, becoming totally pure; as a result of enlightening beings traveling in the various worlds, the oceans of worlds have changes in the ages, becoming beautified with boundless adornment; as a result of the enlightening beings of all the world-oceans in the ten directions gathering, world-oceans have changes in the ages, becoming beautified with infinite great adornments; because of the Buddhas passing away into nirvana, world oceans have changes in the ages, their adornments dying out; because of Buddhas appearing in the worlds, oceans of worlds have changes in the ages, becoming extensively beautified and purified; because of the mystic powers and edifying miracles of the Buddhas, world-oceans have changes in the ages, becoming pure all over. There are as many such changes as atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số kiếp chuyển biến sai khác. Như là vì pháp như vậy nên thế-giới-hải có vô-lượng kiếp thành, kiếp hoại chuyển biến. Vì chúng-sanh nhiễm-ô ở nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-ô chuyển biến. Vì chúng-sanh tu phước rộng lớn ở, nên thế-giới-hải thành kiếp nhiễm-tịnh chuyển biến. Vì tín-giải Bồ-Tát ở, nên thế-giới-hải thành-kiếp nhiễm-tịnh chuyển-biến. Vì vô-lượng chúng-sanh phát bồ-đề-tâm nên thế-giới-hải thuần kiếp thanh-tịnh chuyển biến. Vì thập phương tất cả chư Bồ-Tát vân tập nên thế-giới-hải vô-lượng kiếp đại trang-nghiêm chuyển biến. Vì chư Phật Thế-Tôn nhập Niết-bàn nên thế-giới-hải kiếp trang-nghiêm diệt chuyển biến. Vì chư Phật xuất hiện ra đời nên tất cả thế-giới-hải kiếp rộng lớn trang-nghiêm thanh-tịnh chuyển biến. Vì Như-Lai thần-thông biến hóa nên thế-giới-hải kiếp thanh-tịnh chuyển biến. Có vi-trần số kiếp chuyển biến như vậy.
Then, to reiterate, the enlightening being Universally Good, looking over the ten directions by the power received from the Buddha, said in verse,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật, quan-sát mười-phương mà nói kệ rằng:
All lands are born
According to the power of actions;
You all should observe
The forms of changes as they are.
Defiled sentient beings are bound
By habitual confusions, to be feared;
Their minds cause oceans of worlds
To all become defiled.
If any have pure hearts
And cultivate virtuous deeds,
Their minds will cause oceans of worlds
To have purity mixed with defilement.
If enlightening beings of faith and understanding
Are born in the age,
According to what’s in their minds
Purity mixed with defilement will show.
When infinite sentient beings
Determine on enlightenment,
Their minds will cause world-oceans
To be pure for that age.
When boundless billions of enlightening beings
Travel to all quarters,
Adornments, all of them equal,
Are variously seen through the age.
When in each and every atom
Of Buddha-lands as many as atoms
Enlightening beings gather together,
All the lands are pure.
When a Buddha passes away
That land’s adornments perish;
If no beings are vessels of truth,
That land becomes defiled.
If a Buddha appears in the world
Everything is marvelous;
In accord with the purity of mind,
All adornments are complete.
The spiritual powers of the Buddhas
Are shown in inconceivable numbers;
Then the ocean of lands
Are all totally pure.
Tất cả những quốc-độ
Ðều tùy nghiệp-lực sanh
Các ngài nên quan-sát
Tướng chuyển biến như vậy.
Những chúng-sanh nhiễm ô
Nghiệp phiền-não đáng sợ
Tâm họ khiến quốc-độ
Tất cả thành nhiễm ô.
Nếu có tâm thanh-tịnh
Tu những hạnh phước-đức
Tâm họ khiến quốc-độ
Tạp nhiễm và thanh-tịnh.
Chư Bồ-Tát tín-giải
Sanh vào trong kiếp kia
Tùy tâm Bồ-Tát này
Quốc-độ đủ tịnh nhiễm.
Vô-lượng số chúng-sanh
Ðều phát bồ-đề tâm
Tâm họ khiến quốc-độ
Trụ kiếp thường thanh-tịnh.
Vô-lượng ức Bồ-Tát
Qua đến mười phương cõi
Trang-nghiêm không có khác
Trong kiếp thấy sai khác.
Trong mỗi mỗi vi-trần
Bồ-Tát đồng vân tập
Quốc-độ đều thanh-tịnh.
Thế-Tôn nhập Niết-bàn
Cõi đó dứt trang-nghiêm
Chúng-sanh không pháp-khí
Thế-giới thành tạp-nhiễm.
Nếu có Phật ra đời
Cõi nước đều tốt đẹp
Tùy theo tâm thanh-tịnh
Ðầy đủ sự trang-nghiêm.
Thần-thông của chư Phật
Thị-hiện bất-tư-nghì
Lúc đó những quốc-độ
Tất cả đều thanh-tịnh.
Then Universally Good again addressed the assembly: “Children of Buddha, know that there are many ways in which the oceans of worlds are not different, as many as atoms in an ocean of worlds. That is, there is no difference in the number of worlds in each ocean of worlds, being as many as atoms in an ocean of worlds; there is no difference in the powers of the Buddhas appearing in each ocean of worlds; there is no difference in that all enlightenment sites in each ocean of worlds pervade the cosmos in all directions; there is no difference in the assemblies at the enlightenment sites of all the Buddhas in each ocean of worlds; there is no difference in the auras of all the Buddhas in each ocean of worlds pervading the cosmos; there is no difference in the miracles and epithets of all Buddhas in each ocean of worlds; there is no difference in the voices of all the Buddhas in each ocean of worlds pervading the ocean of worlds and abiding forever. There is no difference in the techniques of the teaching cycles in each ocean of worlds; there is no difference in that in each ocean of worlds all oceans of worlds everywhere enter into the individual atom; there is no difference in that in each and every atom of each ocean of worlds are manifest the vast realms of all the Buddhas of the past, present, and future. The aspects of the oceans of worlds which are not different are, briefly stated, thus; if they are fully told, there are as many as atoms in an ocean of worlds.”
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát lại bảo đại-chúng rằng: ‘Chư Phật-tử! Nên biết thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số sai biệt. Như là trong mỗi thế-giới-hải có thế-giới-hải vi-trần số thế-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật xuất hiện oai-đức thần-lực vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải tất cả đạo-tràng khắp thập phương pháp-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải quang-minh của chư Phật khắp pháp-giới vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chúng hội đạo-tràng của chư Phật vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải chư Phật biến hóa danh-hiệu vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải thinh-âm của chư Phật khắp thế-giới-hải vô-biên kiếp trụ vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải pháp-luân phương-tiện vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải tất cả thế-giới-hải vào khắp một vi-trần vô-sai-biệt. Trong mỗi thế-giới-hải mỗi vi-trần cảnh-giới rộng lớn của tất cả tam thế chư Phật đều hiện trong đó vô-sai-biệt. Có vi-trần số vô-sai-biệt như vậy.
Then the enlightening being Universally Good, to recapitulate, looked over the ten directions by the power of the Buddha and said in verse,
Lúc đó Phổ-Hiền Bồ-Tát, muốn tuyên lại nghĩa này, thừa oai-lực của Phật quan-sát mười-phương rồi nói kệ rằng:
In each atom are many oceans of worlds,
Their locations each different, all beautifully pure;
Thus does infinity enter into one,
Yet each unit’s distinct, with no overlap.
Within each atom are inconceivably many Buddhas
Appearing everywhere in accord with beings’ minds,
Reaching everywhere in all oceans of worlds:
This technique of theirs is the same for all.
In each and every atom are enlightenment trees,
All draped with various adornments
In which all lands alike appear;
In this all are no different.
In each atom are congregations numerous as atoms,
All surrounding the leader of humanity,
Going beyond all, pervading the worlds,
Yet with no crowding or confusion.
In each atom are innumerable lights
Pervading the lands of the ten directions,
All showing the Buddhas’ enlightening practices,
The same in all oceans of worlds.
In each atom are infinite bodies
Transforming like clouds, circulating everywhere;
By mystic buddha-powers they guide all beings,
No different in all ten directions’ lands.
In each atom are expounded many teachings;
Those teachings are pure and revolve like wheels.
The gates of freedom by various means
Are all told of, without discrimination.
One atom emanates all Buddhas’ voices,
Filling those beings who are receptors of truth;
Omnipresent in the oceans of worlds for countless eons,
These voices too have no difference.
The countless beautiful adornments of oceans of worlds
All enter inside a single atom;
Such mystic powers of the Buddhas
All arise from the nature of action.
In each atom the Buddhas of all times
Appear, according to inclinations;
While their essential nature neither comes nor goes,
By their vow power they pervade the worlds.
Trong một vi-trần nhiều sát-hải
Chỗ nơi riêng khác đều nghiêm-tịnh
Vô-lượng như vậy và một cõi
Mỗi mỗi chia khác không xen tạp.
Trong mỗi vi-trần vô-lượng Phật
Tùy tâm chúng-sanh khắp hiện-tiền
Tất cả quốc-độ đều cùng khắp
Phương-tiện như vậy vô-sai-biệt.
Trong mỗi vi-trần những thọ vương
Nhiều thứ trang-nghiêm đều thòng rủ
Thập phương quốc-độ đều đồng hiện
Tất cả như vậy vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần có vị-trần chúng
Cùng nhau bao quanh đức Thế-Tôn
Siêu-việt tất cả khắp thế-gian
Cũng chẳng chật hẹp tạp loạn nhau.
Trong mỗi trần có vô-lượng quang
Chiếu khắp mười phương các cõi nước
Ðều hiện chư Phật hạnh bồ-đề
Tất cả sát-độ vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần có vô-lượng thân
Biến hóa như mây đều cùng khắp
Phật dùng thần-thông độ chúng-sanh
Thập phương quốc-độ vô-sai-biệt.
Trong mỗi trần diễn nói các pháp
Pháp đó thanh-tịnh như luân chuyển
Các môn phương-tiện đều tự-tại
Tất cả diễn thuyết vô-sai-biệt.
Một trần diễn khắp tiếng chư Phật
Ðầy khắp pháp-khí các chúng-sanh
Trụ khắp sát-hải vô-biên kiếp
Thinh-âm như vậy cũng không khác.
Sát-hải vô-lượng trang-nghiêm đẹp
Trong mỗi vi-trần tam-thế Phật
Tùy chỗ sở-thích đều khiến thấy
Thể-tánh không đến cũng không đi
Do nơi nguyện-lực khắp thế-gian.
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- https://thuvienhoasen.org/p16a521/04-pham-the-gioi-thanh-tuu
- https://terebess.hu/zen/mesterek/avatamsaka-cleary.pdf
- https://thienphatgiao.wordpress.com/2013/06/02/kinh-hoa-nghiem-thich-tri-tinh-dich/7/