Kẻ Cùng Tử – The Lost Heir – Song ngữ
English: Zennist Ekacitta.
Việt ngữ: HT. Thích Trí Tịnh.
Compile: Lotus group.
2. Kẻ Cùng Tử – The Lost Heir – (Chapter 4: Belief and Understanding synopsis – Chương 4: Phẩm Tín Giải toát yếu)
A boy leaves home and wanders from place to place, taking poorly paid jobs where he can find them. At age fifty, he enters a certain city and sees a millionaire, who is in fact his father who has moved to this same city and built himself a large mansion.
Một cậu bé rời khỏi nhà và đi lang thang từ nơi này đến nơi khác, nhận làm công việc lương thấp, nơi nào đó mà ông có thể tìm thấy chúng. Ở tuổi năm mươi, ông vào một thành phố và thấy một triệu phú, người trong thực tế là cha mình, ông cũng đã chuyển tới cùng một thành phố này và tự mình xây một biệt thự lớn.
The son does not recognize his father, but the father recognizes his son and sends men to capture him. The son is terrified, and the father orders him released, subsequently sending other men who, abandoning force, entice him to accept the job of cleaning the latrines in his father’s house, a work that the son finds appropriate to his low sense of self-worth.
Người con trai không nhận ra cha mình, nhưng người cha thì nhận ra con trai của ông và ra lệnh những người đàn ông đến bắt anh ta. Con trai thì sợ hãi, và người cha ra lệnh thả anh ta ra, sau đó gửi những người đàn ông khác, không dùng lực, dụ ngọt lôi kéo anh ta chấp nhận công việc làm sạch nhà vệ sinh trong nhà của cha mình, một công việc mà anh ta tìm thấy phù hợp với cảm giác thấp kém tự ti của mình.
Occasionally, the father disguises himself and works alongside his son. He frequently sends servants to encourage him and gradually promotes him to chief steward. On his deathbed the father reveals that his faithful servant is in fact his true son and bequeaths to him all his estate.
Thỉnh thoảng, những người cha cải trang bản thân và làm việc bên cạnh con trai mình. Ông thường xuyên gửi người hầu để khuyến khích anh ta và dần dần thúc đẩy anh thăng lên chức tiếp viên trưởng. Trên giường bệnh của người cha tiết lộ rằng: người tôi tớ trung thành của ông – trong thực tế là con trai thực sự của mình và để lại thừa kế cho anh ta tất cả tài sản của ông.
It is explained that the Buddha is the father; the son is a disciple; wandering in poverty is living in samsara; the menial jobs are the teachings and practices of Buddhism; and the inheritance is the Buddha Nature.
Câu chuyện được giải thích rằng Đức Phật là người cha; con trai là một đệ tử; lang thang trong nghèo là sống trong luân hồi; các công việc chân tay là những giáo lý và thực hành của Phật giáo; và thừa kế là Phật Tánh.
Base on Chapter 4 – the verse as follow:
Dựa vào Chương 4 – Câu kệ như sau:
“World-Honored One, we would be pleased now to employ a parable to make clear our meaning. Suppose there was a man, still young in years, who abandoned his father, ran away, and lived for a long time in another land, for perhaps ten, twenty, or even fifty years. As he drew older, he found himself increasingly poor and in want. He hurried about in every direction, seeking clothing and food, wandering farther and farther afield until by chance he turned his steps in the direction of his homeland.
Thế-Tôn! chúng con hôm nay xin nói thí dụ để chỉ rõ nghĩa đó.
Thí như có người tuổi thơ bé, bỏ cha trốn đi qua ở lâu nơi nước khác, hoặc mười, hai mươi đến năm mươi năm; người đó tuổi đã lớn lại thêm nghèo cùng khốn khổ, dong ruổi bốn phương để cầu đồ mặc vật ăn, dạo đi lần lần tình cờ về bổn quốc.
“The father meanwhile had been searching for his son without success and had taken up residence in a certain city. The father’s household was very wealthy, with immeasurable riches and treasures. Gold, silver, lapis Lazuli, coral, amber, and crystal beads all filled and overflowed from his storehouses. He had many grooms and menservants, clerks and attendants, and elephants, horses, carriages, oxen, and goats beyond number. He engaged in profitable ventures at home and in all the lands around, and also had dealings with many merchants and traveling vendors.
Người cha từ trước đến nay, tìm con không được bèn ở lại tại một thành trong nước đó. Nhà ông giàu lớn của báu vô lượng, các kho đụn, vàng, bạc, lưu ly, san-hô, hổ-phách, pha lê, châu ngọc v.v … thảy đều đầy tràn; tôi tớ, thần tá, lại dân rất đông, voi, ngựa, xe cộ bò dê nhiều vô số. Cho vay thâu vào lời lãi khắp đến nước khác, khách thương buôn bán cũng rất đông nhiều.
“At this time the impoverished son wandered from village to village, passing through various lands and towns, till at last he came to the city where his father was residing. The father thought constantly of his son, but though he had been parted from him for over fifty years, he had never told anyone else about the matter. He merely pondered to himself, his heart filed with regret and longing. He thought to himself that he was old and decrepit. He had great wealth and possessions, gold silver and rare treasures that filled and overflowed from his storehouses, but he had no son, so that if one day he should die, the wealth and possessions would be scattered and lost, for there was no one to entrust them to. This was the reason he constantly thought so earnestly of his son. And he also had this thought: If I could find my son and entrust my wealth and possessions to him, then I could feel contented and easy in mind and would have no more worries.
Bấy giờ, gã nghèo kia dạo đến các tụ lạc, trải qua xóm làng, lần hồi đến nơi thành của người cha ở. Người cha hằng nhớ con, cùng con biệt ly hơn năm mươi năm mà ông vẫn chưa từng đối với người nói việc như thế, chỉ tự suy nghĩ già nua và có nhiều của cải, vàng bạc, trân báu, kho đụn tràn đầy, không có con cái, một mai mà chết mất thì của cải tản thất không người giao phó. Cho nên ân cần nhớ luôn đến con. Ông lại nghĩ: Nếu ta gặp được con ủy phó của cải, thản nhiên khoái lạc không còn sầu lo.
“World-Honored One, at that time the impoverished son drifted from one kind of employment to another until he came by chance to his father’s house. He stood by the side of the gate, gazing far off at his father, who was seated on a lion throne, his legs supported by a jeweled footrest, while Brahmans, noblemen, and householders, uniformly deferential, and surrounded him. Festoons of pearls worth thousands or tens of thousands adorned his body, and clerks, grooms and menservants holding white fly whisks stood in attendance to left and right. A jeweled canopy covered him, with flowered banners hanging from it, perfumed water had been sprinkled over the ground, heaps of rare flowers were scatted about, and precious objects were ranged here and there, brought out, put away, handed over and received. Such were the many different types of adornments, the emblems of prerogative and marks of distinction.
Thưa Thế-Tôn! Bấy giờ gã cùng tử làm thuê làm mướn lần hồi tình cờ đến nhà người cha bèn đứng lại bên cửa, xa thấy cha ngồi giường sư tử, ghế báu đỡ chân, các hàng Bà-la-môn, Sát-đế-lợi, Cư-sĩ đều cung kính bao quanh. Trên thân ông đó dùng chuổi ngọc chân châu giá trị nghìn vạn để trang nghiêm, kẻ lại dân tôi tớ tay cầm phất trần trắng đứng hầu hai bên. Màn báu che trên, những phan đẹp thòng xuống, nước thơm rưới đất, rải các thứ danh hoa, các vật báu chưng bày, phát ra, thâu vào, lấy, cho v.v … có các sự nghiêm sức dường ấy, uy đức rất tôn trọng.
“When the impoverished son saw how great was his father’s power and authority, he was filled with fear and awe and regretted he had ever come to such a place. Secretly he thought to himself; this must be some king, or one who is equal to a king. This is not the sort of place where I can hire out my labor and gain a living. It would be better to go to some poor village where, if I work hard, I will find a place and can easily earn food and clothing. If I stay here for long, I may be seized and pressed into service! Having thought in this way, he raced from the spot.
Gã cùng tử thấy cha có thế lực lớn liền sanh lòng lo sợ, hối hận về việc đến nhà này, nó thầm nghĩ rằng: “Ông này chắc là vua, hoặc là bậc đồng vua, chẳng phải là chỗ của ta làm thuê mướn được tiền vật. Chẳng bằng ta qua đến xóm nghèo có chỗ cho ta ra sức dễ được đồ mặc vật ăn, nếu như ta đứng lâu ở đây hoặc rồi họ sẽ bức ngặt ép sai ta làm”. Gã nghĩ như thế rồi, liền chạy mau đi thẳng.
At that time the rich old man, seated on his lion throne, spied his son and recognized him immediately. His heart was filled with great joy and at once he thought: Now I have someone to entrust my storehouses of wealth and possessions to! My thoughts have constantly been with this son of mine but I had no way of seeing him. Now suddenly he had appeared of himself, which is exactly what I would have wished. Though I am old and decrepit, I still care what becomes of my belongings.
“Thereupon he dispatched a bystander to go after the son as quickly as possible and bring him back.
Khi đó, ông Trưởng-giả ngồi nơi tòa sư tử thấy con bèn nhớ biết, lòng rất vui mừng mà tự nghĩ rằng: ‘Của cải kho tàng của ta nay đã có người giao phó rồi, ta thường nghĩ nhớ đứa con này làm sao gặp được, nay bỗng nó tự đến rất vừa chỗ muốn của ta, ta dầu tuổi già có vẫn tham tiếc’. Ông liền sai người hầu cận đuổi gấp theo bắt lại.
At that time the messenger raced swiftly after the son and laid hold of him. The impoverished son, alarmed and fearful, cried out in an angry voice, ‘I have done nothing wrong! Why am I being seized?’ But the messenger held on to him more tightly than ever and forcibly dragged him back. At that time the son thought to himself, I have committed no crime and yet I am taken prisoner. Surely I am going to be put to death! He was more terrified than ever and sank to the ground, fainting with despair.
Lúc ấy, kẻ sứ giả chạy mau qua bắt, gã cùng tử kinh ngạc lớn tiếng kêu oan: “Tôi không hề xúc phạm, cớ sao lại bị bắt?” Kẻ sứ giả bắt đó càng gấp cưỡng dắt đem về. Khi đó gã cùng tử tự nghĩ không tội chi mà bị bắt bớ đây chắc định phải chết, lại càng sợ sệt mê ngất ngã xuống đất.
“The father, observing this from a distance, spoke to the messenger, saying, ‘I have no need of this man. Don’t force him to come here, but sprinkle cold water on his face so he will regain his senses. Then say nothing more to him!’
Người cha xa thấy vậy bèn nói với kẻ sứ giả rằng: “Không cần người đó, chớ cưỡng đem đến, lấy nước lạnh rưới trên mặt cho nó tỉnh lại đừng nói chi với nó”.
“Why did he do that? Because the father knew that his son was of humble outlook an ambition, and that his own rich and eminent position would be difficult for the son to accept. He knew very well that this was his son, but as a form of expedient means he refrained from saying to anyone, ‘this is my son.’ The messenger said to the son, “I am releasing you now. You may go anywhere you wish.’ The impoverished son was delighted, having gained what he had not had before, and picked himself up from the ground and went off to the poor village in order to look for food and clothing.
Vì sao? Cha biết con mình chí ý hạ liệt, tự biết mình giàu sang làm khiếp sợ cho con. Biết chắc là con rồi mà dùng phương tiện chẳng nói với người khác biết là con mình. Kẻ sứ giả nói với cùng tư û: “Nay ta thả ngươi đi đâu tùy ý”. Gã cùng tử vui mừng được điều chưa từng có, từ dưới đất đứng dậy, qua đến xóm nghèo để tìm cầu sự ăn mặc.
“At that time the rich man, hoping to entice his son back again, decided to employ an expedient means and send two men as secret messengers, men who were lean and haggard and had no imposing appearance. ‘Go seek out that poor man and approach him casually. Tell him you know a place where he can earn twice the regular wage. If he agrees to the arrangement, then bring him here and put him to work. If he asks what sort of work he will be put to, say that he will be employed to clear away excrement, and that the two of you will be working with him.’
“The two messengers then set out at once to find the poor man, and when they had done so, spoke to him as they had been instructed. At that time the impoverished son asked for an advance on his wages and then went with the men to help clear away excrement.
Bấy giờ ông Trưởng-giả toan muốn dụ dẫn người con mà bày chước phương tiện, mật sai hai người, hình sắc tiều tụy không có oai đức: ‘Hai người nên qua xóm kia từ từ nói với gã cùng tử, nơi đây có chỗ làm trả giá gấp bội. Gã cùng tử nếu chịu thời dắt về đây khiến làm. Nếu nó có hỏi muốn sai làm gì? Thì nên nói với nó rằng: ‘Thuê người hốt phân, chúng ta hai người cũng cùng ngươi chung nhau làm.’ Khi đó hai người sứ liền tìm gã cùng tử, rồi thuật đủ việc như trên. Bấy giờ gã cùng tử trước hỏi lấy giá cả liền đến hốt phân.
When the father saw his son, he pitied and wondered at him. Another day, when he was gazing out the window, he saw his son in the distance, his body thin and haggard, filthy with excrement, dirt, sweat and defilement. The father immediately took off his necklaces, his soft fine garments and his other adornments and put on clothes that were ragged and soiled. He smeared dirt on his body, took in his right hand a utensil for removing excrement, and assuming a gruff manner, spoke to the laborers, saying, ‘Keep at your work! You mustn’t be lazy!’ By employing this expedient means, he was able to approach his son.
Người cha thấy con, thương xót và quái lạ. Lại một ngày khác ông ở trong cửa sổ xa thấy con ốm o tiều tụy, phân đất bụi bặm dơ dáy không sạch. Ông liền cởi chuỗi ngọc, áo tốt mịn màng cùng đồ trang sức, lại mặc áo thô rách trỉn dơ, bụi đất lấm thân, tay mặt cầm đồ hốt phân, bộ dạng đáng nể sợ, bảo những người làm rằng: ‘Các ngươi phải siêng làm việc chớ nên lười nghỉ!’ Dùng phương tiện đó được đến gần người con.
“Later he spoke to his son again, saying, ‘Now then, young man! You must keep on at this work and not leave me anymore. I will increase your wages, and whatever you need in the way of utensils, rice, flour, salt, vinegar, and the like you should be in no worry about. I have an old servant I can lend you when you need him. You may set your mind at ease. I will be like a father to you, so have no more worries.
Lúc sau lại bảo con rằng: “Gã nam tử này! Ngươi thường làm ở đây đừng lại đi nơi khác, ta sẽ trả thêm giá cho ngươi; những đồ cần dùng như loại bồn, chậu, gạo, bột, muối, dấm, ngươi chớ tự nghi ngại. Cũng có kẻ tớ già hèn hạ, nếu cần ta cấp cho, nên phải an lòng, ta như cha của ngươi chớ có sầu lo”.
Why do I say this? Because I am well along in years, but you are still young and sturdy. When you are at work, you are never deceitful or lazy or speak angry or resentful words. You don’t seem to have any faults of that kind the way my other workers do. From now on, you will be like my own son.’ And the rich man proceeded to select a name and assign it to the man as though he were his child.
Vì sao? Vì ta tuổi tác già lớn mà ngươi thì trẻ mạnh, ngươi thường trong lúc làm việc không lòng dối khi trễ nải giận hờn nói lời thán oán, đều không thấy ngươi có các điều xấu đó như các người làm công khác. Từ ngày nay nhẫn sau như con đẻ của ta. Tức thời Trưởng-giả lại đặt tên cho cùng tử gọi đó là “con”.
“At this time the impoverished son, though he was delighted at such treatment, still thought of himself as a person of humble station who was in the employ of another. Therefore the rich man kept him clearing away excrement for the next twenty years. By the end of this time, the son felt that he was understood and trusted, and he could come and go at ease, but he continued to live in the same place as before.
Khi đó gã cùng tử, dầu mừng việc tình cờ đó song vẫn còn tự cho mình là khách, là người làm công hèn, vì cớ đó mà trong hai mươi năm thường sai hốt phân, sau đó lòng gã mới lần thể tin ra vào không ngại sợ, nhưng chỗ gã ở cũng vẫn nguyên chỗ cũ.
“World-Honored One, at that time the rich man fell ill and knew he would die before long. He spoke to his impoverished son, saying, “I now have great quantities of gold, silver, and rare treasures that fill and overflow from my storehouses. You are to take complete charge of the amounts I have and of what is to be handed out and gathered in. This is what I have in mind, and I want you to carry out my wishes.
Thế-Tôn! Bấy giờ Trưởng-giả có bệnh, tự biết mình không bao lâu sẽ chết mới bảo cùng tử rằng: “Ta nay rất nhiều vàng bạc, trân, báu, kho đụn tràn đầy, trong đó nhiều ít chỗ đáng xài dùng ngươi phải biết hết đó. Lòng ta như thế, ngươi nên thể theo ý ta.
Why is this? Because from now on, you and I will not behave as two different persons. So you must keep your wits about you and see that there are no mistakes or losses.’
“At that time the impoverished son, having received these instructions, took over the surveillance of all the goods, and gold, silver and rare treasures, and the various storehouses, but never thought of appropriated for himself so much as the cost of a single meal. He continued to live where he had before, unable to cease thinking of himself as mean and lowly.
Vì sao? Nay ta cùng ngươi bèn là không khác, nên gắng dụng tâm chớ để sót mất” .Khi ấy cùng tử liền nhận lời bảo lãnh biết các của vật, vàng, bạc, trân, báu và các kho tàng, mà trọn không có ý mong lấy của đáng chừng bữa ăn, chỗ của gã ở vẫn tại chỗ cũ, tâm chí hạ liệt cũng chưa bỏ được.
“After some time had passed, the farther perceived that his son was bit by bit becoming more self-assured and magnanimous in outlook, that he was determined to accomplish great things and despised his former low opinion of himself. Realizing that his own end was approaching, he ordered his son to arrange a meeting with his relatives and the king of the country, the high ministers, and the noblemen and householders.
Lại trải qua ít lâu sau, cha biết ý chí con lần đã thông thái trọn nên chí lớn, tự chê tâm ngày trước. Đến giờ sắp chết, ông gọi người con đến và hội cả thân tộc, quốc-vương, quan đại-thần, dòng sát-lợi, hàng cư-sĩ.
When they were all gathered together, he proceeded to make this announcement: “Gentlemen, you should know that this is my son, who was born to me. In such-and-such a city he abandoned me and ran away, and for over fifty years he wandered about suffering hardship. His original name is such-and-such, and my name is such-and-such. In the past, when I was still living in my native city, I worried about him and so I set out in search of him. Sometime after, I suddenly chanced to meet up with him. This is the truth my son, and I will in truth am his father. Now everything that belongs to me, all my wealth and possessions, shall belong entirely to this son of mine. Matters of outlay and income that have occurred in the past this son of mine is familiar with.”
Khi đã nhóm xong, ông liền tự tuyên rằng: “Các ngài nên rõ, người này là con ta, của ta sanh ra, ngày trước trong thành nọ, bỏ ta trốn đi, nổi trôi khổ sở, hơn năm mươi năm, nó vốn tên ấy, còn ta tên ấy. Xưa ta ở tại thành này lòng lo lắng tìm kiếm, bỗng ở nơi đây gặp được nó. Nó thật là con ta, ta thật là cha nó. Nay ta có tất cả bao nhiêu của cải, đều là của con ta có, trước đây của cải cho ra thâu vào, con ta đây coi biết.”
“World-Honored One, when the impoverished son heard these words of his father, he was filled with great joy, having gained what he never had before, and he thought to himself, I originally had no mind to covet or seek such things. Yet now these stores of treasures have come of their own accord!
Thế-Tôn! Khi đó gả cùng tử nghe cha nói như thế, liền rất vui mừng được điều chưa từng có, mà nghĩ rằng: “Ta vốn không có lòng mong cầu, nay kho tàng báu này tự nhiên mà đến”.
“World-Honored One, this old man with his great riches is none other than the Thus Come One, and we are all like the Buddha’s sons.
Thế-Tôn! Ông phú Trưởng-giả đó là đức Như-Lai, còn chúng con đều giống như con của Phật. Đức Như-Lai thường nói chúng con là con.
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- http://www.sacred-texts.com/bud/lotus/lot16.htm
- http://zennist.typepad.com/zenfiles/2011/11/seven-parables-from-the-lotus-sutra.html
- http://thuvienhoasen.org/p16a591/16-pham-nhu-lai-tho-luong
- https://lotus-happiness.com/seven-parables-of-the-lotus-sutra/
- https://slideplayer.com/slide/14408993/