Chương 6: Ba câu hỏi của hoàng đế – The Emperor’s three questions – Song ngữ
Opening The Door Of Your Heart, And Other Buddhist Tales Of Happiness
Mở Rộng Cửa Tâm Mình
English: Ajahn Brahm
Việt ngữ: Chơn Quán Trần-ngọc Lợi
Compile: Lotus group
Chương 6: Critical Proplems And Their Compassionate Solution – Vấn Đề Nan Giải Và Giải Pháp Nhân Đạo
- The Emperor’s three questions – Ba câu hỏi của hoàng đế
I had received an invitation to give the keynote address at an education seminar in Perth. I wondered why. When I arrived at the function center a woman, whose name tag showed she was the organizer of the seminar, approached to welcome me. ‘Do you remember me?’ she asked.
Tôi được mời làm diễn giả chánh trong một buổi hội thảo giáo dục tại Perth. Chẳng hiểu tại sao! Lúc tới nơi có một bà già, mà bảng tên cho biết là người của ban tổ chức, đến chào. Bà nói “Thưa sư còn nhớ tôi không?
That is one of the most dangerous questions to answer. I chose to be blunt and said, ‘No.’
Đó là một loại câu hỏi rất khó trả lời. Tôi chọn làm người không mấy lịch thiệp và đáp không.
She smiled and told me that seven years previously I had given a talk at the school of which she was the principal. A story that I had told at her school changed the direction of her career. She resigned as principal. She then worked tirelessly to set up a program for the kids who had dropped out of the system—street kids, underage prostitutes, drug addicts—to give them another chance, tailored to their situation.
Bà cười và kể rằng bảy năm về trước tôi có đến nói chuyện tại trường bà làm hiệu trưởng. Câu chuyện của tôi đã chuyển hướng đi của bà. Bà từ chức hiệu trưởng rồi ra công xây dựng chương trình giáo dục các em bỏ học – trẻ trôi sông lạc chợ, đĩ điếm vị thành niên, thanh thiếu niên nghiện ngập – để cho chúng có cơ hội thứ hai lập lại cuộc đời.
My story, she told me, was the philosophy underpinning her program. The story has been adapted from a book of short stories compiled by Leo Tolstoy that I read as a student. (7)
Chuyện tôi nói lúc bấy giờ được trích trong quyển sưu tập các câu chuyện ngắn của Leo Tolsoy mà tôi được đọc lúc còn là sinh viên. Triết lý sống của câu chuyện được bà dùng làm nền móng cho chương trình bà sáng lập sau này. Chuyện kể:
Long ago, an Emperor sought a philosophy of life. He needed wisdom to guide his rule and govern himself. The religions and philosophies of the time did not satisfy him. So, he searched for his philosophy in the experience of life. Eventually, he realized that he required the answers to only three fundamental questions. With those answers, he would have all the wise guidance he needed. The three questions were:
Hồi xưa, có một vị hoàng đế đi tìm triết lý sống. Ông cần trí tuệ để làm chỉ nam cho ông trị quốc bình thiên hạ. Các triết lý và đạo giáo thời bấy giờ không làm cho ông vừa ý.
Cuối cùng ông hiểu ra rằng ông chỉ cần có ba câu trả lời ba câu hỏi sau là ông có đủ sự chỉ đạo sáng suốt ông cần. Ba câu hỏi đó là:
- When is the most important time?
- Who is the most important person?
- What is the most important thing to do?
- Lúc nào là thời điểm quan trọng nhất?
- Ai là người quan trọng nhất?
- Việc làm nào quan trọng nhất?
After a long search, which took up most of the original story, he found the three answers on a visit to a hermit. What do you think the answers are? Look at the questions again, please. Pause, before you read on.
Sau khi tìm kiếm (Tác giả cho biết trong tài liệu chánh mà ông trích dẫn, đoạn này chiếm rất nhiều trang) ông tìm ra ba câu trả lời từ một ẩn sĩ. Bạn thử nghĩ các câu trả lời như thế nào? Xin bạn đọc lại ba câu hỏi và dừng lại đôi phút trước khi đọc tiếp.
We all know the answer to the first question, but we forget it too often. The most important time is ‘now’ of course. That is the only time we ever have. So, if you want to tell your Mum or Dad how much you really love them, how grateful you are for them being your parents, do so now. Not tomorrow. Not in five minutes. Now. In five minutes, it is often too late. If you need to say sorry to your partner, don’t start thinking of all the reasons why you shouldn’t. Just do it right now. The opportunity may never come again. Grab the moment.
Chúng ta đều biết trả lời câu hỏi thứ nhất nhưng rất hay quên. Thời điểm quan trọng nhất dĩ nhiên là “bây giờ” đó là thời gian duy nhất mà ta có. Do đó, nếu bạn muốn nói với ba má bạn bạn yêu thương ông bà, cám ơn ông bà đã làm cha mẹ bạn thì bạn hãy nói ngay bây giờ, cũng đừng đợi năm phút sau, vì bấy giờ có thể là trễ rồi. Nếu bạn cần xin lỗi người bạn đời của bạn, đừng đợi tìm lý do. Xin lỗi ngay bây giờ. Cơ hội có thể không bao giờ tới nữa. Ngay bây giờ.
The answer to the second question is powerfully profound. Few people ever guess the correct answer. When I read the answer as a student, it had me spinning for days. It saw deeper into the question than I’d ever imagined. The answer is that the most important person is the one you are with.
Trả lời câu hỏi thứ nhì vô cùng thâm sâu; ít người có thể đoán trúng. Tôi choáng váng mấy ngày liền sau khi xem giải đáp. Tôi nhìn rất sâu vào câu hỏi và không thể tưởng tượng rằng câu trả lời là “người mà bạn đang sống với.”
I recalled asking questions of college professors and not being fully heard. They were outwardly listening, but inwardly wanting me to go. They had more important things to do. That’s what I felt. It was a rotten feeling. I also recalled rousing my courage to approach a famous lecturer and ask a personal question, and being surprised and so pleased that he was giving me his total attention. Other professors were waiting to speak with him, I was a mere long-haired student, but he made me feel important. The difference was huge.
Tôi nhớ lại những lúc hỏi thầy trên đại hoc, thông thường miệng thầy trả lời nhưng tâm thầy đang để tận đâu đâu; các thầy có nhiều việc để làm hơn là trả lời các câu hỏi của sinh viên, tôi nghĩ vậy – khó chịu! Lần nọ tôi bấm bụng đến hỏi vị giảng sư có tiếng giỏi về một vấn đề riêng, tôi ngạc nhiên thấy ông để tâm đến tôi, dầu bấy giờ ông đang có nhiều giáo sư muốn gặp và tôi chỉ là một hippy tóc dài. Tôi ghi nhận một sự khác biệt rất lớn.
Communication, and love, can only be shared when the one you are with, no matter who they are, is the most important person in the world for you, at that time. They feel it. They know it. They respond.
Sự truyền đạt và lòng thương chỉ được chia sẻ khi người khác đứng trước bạn, dầu họ là ai, là người quan trọng nhất đối với bạn lúc ấy. Họ cảm nhận. Họ biết. Họ ứng đối.
Married couples often complain that their partner doesn’t really listen to them. What they mean is that their partner doesn’t make them feel important anymore. Divorce lawyers would have to look for other work if every person in a relationship remembered the answer to the Emperor’s second question and put it into practice, so that no matter how tired or busy we are, when we are with our partner, we make them feel as though they are the most important person in the world. In business, where the person we are with is a potential customer, if we treat them as the most important person for us at that time, our sales will go up and with it our salary.
Vợ chồng thường than phiền rằng người họ sống chung không thật sự nghe họ. Nói cách khác, họ cảm thấy mình không còn là người quan trọng nữa. Biết vậy dầu bạn bận rộn bao nhiêu, bạn cũng phải lắng nghe để người mình sống chung thấy rằng họ là người quan trọng nhất trên đời. Trên thương trường, khách hàng là thượng đế mà; họ có thấy như vậy số thu của công ty mới gia tăng và bạn mới được lương cao.
The Emperor in the original story escaped assassination by fully listening to the advice of a small boy on his way to visit the hermit. When a powerful Emperor is with a mere child, that boy is the most important person in the world for him, and saves the Emperor’s life.
Theo chuyện gốc, nhà vua tránh được một cuộc mưu sát trên đường tìm vị ẩn sĩ nhờ nghe lời tâu của một cậu bé. Cậu bé là người quan trọng nhất lúc cậu quỳ trước vua tâu sự việc, quan trọng nhất vì cậu bé đã cứu được vua.
When friends come up tome after a long day to tell me about their problems, I remember the answer to the Emperor’s second question and give them total importance. It is selflessness. Compassion supplies the energy, and it works.
Lúc khuyên giải ai đó tôi luôn luôn xem người đó là người quan trọng nhất, vì tôi nhớ câu trả lời thứ hai mà hoàng đế muốn biết. Vị tha và lòng từ, những nguồn năng lượng thiết yếu cho thuật xử thế “xem người đối diện là người quan trọng nhất.”
The organizer of the education seminar had, in her first interviews with the children she was reaching out to help, practiced ‘the most important person is the one you are with’. For many of those kids, it was the first time they were made to feel important, especially by an influential adult. Moreover, by giving them importance, she was fully listening, not judging. The kids were heard. The program was tailored accordingly. The kids felt respected, and it worked. Mine wasn’t to be the keynote speech after all. One of the kids got up to speak after me. He related his story of family trouble, drugs and crime, of how the program returned hope to his life, and how he was soon to go to university. I was wet-eyed by the end. That was the keynote address.
Bà tổ chức buổi hội thảo tại Perth nói trên dùng thuật xử thế này ngay từ lúc gặp gỡ ban đầu để thu hút các em bất hảo đến với chương trình của bà. Đối với nhiều em được một người như bà (cựu hiệu trưởng và giám đốc chương trình) xem trọng là một niềm hãnh diện. Ngoài ra chúng thích bà vì bà biết lắng nghe chúng và không phê bình, chỉ trích. Chúng được người quan trọng nghe tâm sự riêng tư của chúng và tôn trọng. Một em được bà mời lên phát biểu trong buổi hội thảo. em kể chuyện bất hòa trong gia đình em, chuyện em nghiện ma túy, chuyện tội phạm và nhiều tệ đoan xã hội khác mà em đã nếm qua lúc tóc em còn quá xanh. Rồi em kết luận bằng nhiều lời cám ơn nồng nhiệt và chân thành dành cho chương trình của bà, một chương trình từng cứu vớt em ra khỏi vũng bùn nhơ đưa em đến thành công – em sẽ bước vào ngưỡng cửa đại học trong nay mai. Nghe em nói, mắt tôi rơm rớm ướt. Và em chính là diễn giả chính của buổi hội thảo hôm ấy, chớ không phải tôi.
Most of the time in your life you are by yourself. Then, the most important person, the one you are with, is you. There is plenty of time to give importance to yourself. Who is the first person you are aware of when you wake up in the morning? You! Do you ever say, ‘Good morning, me. Have a nice day!’? I do. Who is the last person you are aware of when you go to sleep? Yourself again! I say good night to myself. I give my self-importance in the many private moments of my day. It works.
Mỗi ngày chúng ta đối diện với chính mình không biết bao nhiêu lần và bao nhiêu giờ. Nhiều, nhiều lắm. Như vậy chúng ta là người quan trọng đối với chúng ta, phải không các bạn? Nhưng mấy khi chúng ta nhận chân được sự việc này. Thử hỏi có lần nào bạn nói lời chào buổi sáng với chính bạn lúc mở mắt thức dậy chưa? Ai là người bạn gặp sau cùng lúc sắp nhắm mắt ngủ? Bạn chớ còn ai khác nữa. Biết vậy, tôi luôn luôn chào mình lúc thức dậy cũng như lúc đi ngủ và coi trọng mình những lúc tôi sống riêng tư cho mình.
The answer to the Emperor’s third question, ‘What is the most important thing to do?’ is to care. ‘To care’ brings together being careful and caring. The answer illustrates that it is where we are coming from that is the most important thing. Before describing what it means to care, using several stories, I will summarize the three questions of the Emperor, together with the answers:
- When is the most important time? Now.
- Who is the important person? The person you are with.
- What is the most important thing to do? To care.
Trả lời câu hỏi thứ ba “việc làm nào quan trọng nhất” là rải tâm từ. Rải tâm từ nối kết mọi người một cách mật thiết. Chuyện “con bò khóc” dưới đây minh chứng ý nghĩa tuyệt vời của tâm từ.
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- https://tienvnguyen.net/p147a883/chuong-6-
- https://www.bps.lk/olib/bp/bp619s_Brahm_Opening-The-Doors-Of-Your-Heart.pdf
- https://www.goodreads.com/book/show/13510441-the-emperor-s-three-questions