Chương 07: Phẩm Hóa Thành Dụ – The Parable of the Phantom City – Song ngữ
English: Burton Watson.
Việt ngữ: Tỳ Kheo Thích Trí Tịnh.
Compile: Lotus group.
The Buddha made this announcement to the monks: Once in the distant past, an immeasurable, boundless, inconceivable asamkhya number of kalpas ago, there was at that time a Buddha named Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One, worthy of offerings, of right and universal knowledge, perfect clarity and conduct, well gone, understanding the world, unexcelled worthy, trainer of people, teacher of heavenly and human beings, Buddha, World-Honored One.
- Đức Phật bảo các thầy Tỳ-kheo : “Thuở quá khứ vô lượng vô biên bất khả tư nghì a-tăng-kỳ kiếp đã qua, lúc bấy giờ có đức Phật hiệu Đại-Thông Trí-Thắng Như -Lai, Ứng-cúng, Chánh-biến-tri, Minh-hạnh-túc, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, Vô-thượng-sĩ, Điều-ngự -phu, Thiên-nhân-sư, Phật Thế-Tôn.
His land was named Well Constituted and his kalpa was named Great Form. Now monks, since that Buddha passed into extinction, a very great, a very long time had passed. Suppose, for example, that someone took all the earth particles in the thousand-million-fold world and ground the up to make ink powder, and as he passed through the thousand lands of the east, he dropped one grain of the ink powder no bigger in size than a speck of dust. Again, when he passed through another thousand lands, he dropped another grain of ink. Suppose he went on in this way until he had finished dropping all the grains of the ink made from the earth particles. Now what is your opinion? Do you think that, with regard to those lands, the masters of calculation or the disciples of calculation would be able to determine the number of lands that had been visited in the process, or would they not?”
Nước đó tên là Hảo-Thành, kiếp tên Đại-Tướng. Các Tỳ-kheo! Từ khi đức Phật đó diệt độ nhẫn đến nay rất là lâu xa, thí như địa chủng trong cõi tam-thiên đại-thiên, giả sử có người đem mài làm mực rồi đi khỏi một nghìn cõi nước ở phương đông bèn chấm một điểm chừng bằng bụi nhỏ, lại qua một nghìn cõi nước nữa cũng chấm một điểm, cứ như thế lần lượt chấm hết mực mài bằng địa chủng ở trên. Ý các ông nghĩ sao? Các cõi nước đó hoặc thầy toán có thể biết được ngằn mé số đó chăng?”
“That would be impossible, World-Honored One.”
– Thưa Thế-Tôn! Không thể biết!
“Now monks suppose that one should take the earth of all the lands this man had passed through, whether he dropped a grain of ink there or not, and should pound it into dust. And suppose that one particle of dust should represent one kalpa. The kalpas that had elapsed since that Buddha entered extinction would still exceed the number of dust particles by immeasurable, boundless, hundreds, thousands, ten thousands millions of asamkhya kalpas. But because I employ the Thus Come One’s power to know and see, when I look at that far-off time it seems like today.”
– Các Tỳ-kheo! Những cõi nước của người đó đi qua hoặc có chấm mực hoặc không chấm mực đều nghiền nát cả ra làm bụi, một hột bụi là một kiếp, từ đức Phật đó diệt độ đến nay lại lâu hơn số đó vô lượng vô biên trăm nghìn muôn ức a-tăng-kỳ kiếp. Ta dùng sức tri kiến của Như- Lai xem thuở lâu xa đó dường như hiện ngày nay.
At that time the World-Honored One, wishing to state his meaning once more, spoke in verse form, saying:
Bấy giờ, đức Thế-Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:
When I think of it, in the past,
immeasurable, boundless kalpas ago,
there was a Buddha, most honored of two-legged beings,
named Great Universal Wisdom Excellence.
If a person should use his strength to smash
the ground of the thousand-million-fold world,
should completely crush its earth particles
and reduce them all to powdered ink,
and if when he passed through a thousand lands
he should drop one speck of ink,
and if he continued in this manner
until he had exhausted all the specks of ink,
and if one then took the soil of the lands he had passed
through,
both those he dropped a speck in and those he did not,
and once more ground their earth into dust,
and then took one grain of dust to represent one kalpa-
the number of tiny grains of dust would be less
than the number of kalpas in the past when that Buddha lived.
Since that Buddha passed into extinction,
an immeasurable number of kalpas such as this have passed.
The Thus Come One, through his unhindered wisdom,
knows the time when that Buddha passed into extinction
and his voice-hearers and bodhisattvas
as though he were witnessing that extinction right now.
You monks should understand
that the Buddha wisdom is pure, subtle, wonderful,
without outflows, without hindrance,
reaching to and penetrating immeasurable kalpas.
- Ta nhớ đời quá khứ
Vô lượng vô biên kiếp
Có Phật Lưỡng-Túc-Tôn
Hiệu Đại-Thông Trí-Thắng
Như người dùng sức mài
Cõi tam-thiên đại-thiên
Hết tất cả địa chủng
Thảy đều làm thành mực
Quá hơn nghìn cõi nước
Bèn chấm mỗi điểm trần
Như thế lần lựa chấm
Hết các mực trần nầy.
Bao nhiêu cõi nước đó
Điểm cùng chẳng điểm thảy
Lại đều nghiền làm bụi
Một bụi làm một kiếp
Kiếp số lâu xa kia
Lại nhiều hơn số bụi
Phật đó diệt đến nay
Vô lượng kiếp như thế
Trí vô ngại của Phật
Biết Phật đó diệt độ
Và Thanh-văn Bồ-Tát
Như hiện nay thẩy diệt.
Các Tỳ-kheo nên biết.
Trí Phật tịnh vi diệu
Vô lậu và vô ngại
Suốt thấu vô lượng kiếp.
The Buddha announced to the monks: “The Buddha Great Universal Wisdom Excellent had a life span of five hundred and forty ten thousand million nayutas of kalpas. This Buddha at first sat in the place of practice and, having smashed the armies of the devil, was on the point of attaining anuttara-samyak-sambodhi, but the doctrines of the Buddhas did not appear before him. This state continued for one small kalpa, and so on for ten small kalpas, the Buddha sitting with legs crossed, body and mind unmoving, but the doctrines of the Buddhas still did not appear before him.
- Đức Phật bảo các Tỳ-kheo : “Đức Đại-Thông Trí-Thắng Phật thọ năm trăm bốn mươi vạn ức na-do-tha kiếp, đức Phật đó khi trước lúc ngồi đạo tràng phá ma rồi, sắp được đạo vô-thượng chánh-đẳng, chánh-giác mà Phật pháp chẳng hiện ra trước, như thế một tiểu kiếp cho đến mười tiểu kiếp, ngồi xếp bằng thân và tâm đều không động mà các Phật pháp còn chẳng hiện ra trước.
“At that time the heavenly beings of the Trayastrimsha heaven had earlier spread a lion seat measuring one yojana in height underneath a bodhi tree for the Buddha, intending that the Buddha should sit on this when he attained anuttara-samyak-sambodhi. As soon as the Buddha took his seat there, the Brahma kings caused a multitude of heavenly flowers to rain down, covering the ground for a hundred yojanas around. From time to time a fragrant wind would come up and blow the withered flowers away, whereupon new ones would rain down. This continued without interruption for the space of ten small kalpas as an offering to the Buddha. Up until the time he entered extinction, such flowers constantly rained down. The four Heavenly Kings as their offering to the Buddha constantly beat on heavenly drums, while the other heavenly beings played heavenly musical instruments, all for ten small kalpas. Until the Buddha entered extinction, such was the state of affairs.
Thuở đó, các vị trời Đao-Lợi ở dưới cội cây Bồ-đề đã trước vì đức Phật đó mà trải toà sư-tử cao một do tuần (7) , Phật ngồi nơi tòa nầy sẽ được đạo vô-thượng, chánh-đẳng, chánh-giác. Khi Phật vừa ngồi trên tòa đó các trời Phạm-Thiên-Vương rưới những hoa trời khắp bốn mươi do tuần, gió thơm lâu lâu thổi đến, thổi dẹp hoa héo rồi rưới hoa mới mãi như thế không ngớt mãn mười tiểu kiếp để cúng dường đức Phật, nhẫn đến khi Phật diệt độ thường rưới hoa nầy. Các trời Tứ-thiên-vương vì cúng dường Phật nên thường đánh trống trời. Ngoài ra các vị trời khác trỗi kỹ nhạc trời, mãn mười tiểu kiếp đến khi Phật diệt độ cũng lại như thế.
“Now, monks, the Buddha Great Universal Wisdom Excellence passed ten small kalpas before him and he was able to attain anuttara-samyak-sambodhi.
Các Tỳ-kheo! Đức Đại-Thông Trí-Thắng Phật quá mười tiểu kiếp các Phật pháp hiện ra trước thành đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác.
Before the Buddha left the householder’s life, he had sixteen sons, the first of whom was named Wisdom Accumulated. These sons, each had various kinds of rare objects and toys of one kind or another, but when they heard that their father had attained anuttara-samyak-sambodhi, they all threw aside their rare objects and went to where the Buddha was. Their mothers, weeping, followed after them.
Lúc Phật chưa xuất gia có mười sáu người con trai, người con cả tên Trí-Tích. Các người con đó đều có các món đồ chơi tốt đẹp báu lạ, nghe cha chứng đặng quả vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác đều bỏ đồ báu của mình đi đến chỗ Phật. Các người mẹ khóc lóc theo đưa”.
“Their grandfather, who was a wheel-turning sage king, along with a hundred chief ministers, as well as hundred, thousand, ten thousand, million of his subjects, all together surrounded the sons and followed to the place of practice, all wishing to draw close to the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One, to offer alms, pay honor, venerate and praise him. When they arrived. They touched their heads to the ground and bowed before his feet. When they had finished circling the Buddha, they pressed their palms together with a single mind, gazed up in reverence at the World-Honored One, and recited these verses of praise, saying:
Ông nội là vua Chuyển-luân-thánh-vương, cùng một trăm vị đại thần và trăm nghìn muôn ức nhân dân khác đều vây quanh nhau đi theo đến đạo tràng, mọi người đều đến gần gũi đức Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai để cúng dường cung kính tôn trọng ngợi khen. Khi đã đến nơi tất cả đem đầu mặt mình lạy chân Phật, đi vòng quanh đức Phật xong, đều chắp tay một lòng chiêm ngưỡng dung nhan của Phật, rồi nói kệ khen Phật:
The World-Honored One, of great authority and virtue,
in order to save living beings
spent immeasurable millions of years
and at last succeeded in becoming a Buddha,
all your vows have now been fulfilled-
it is well–no fortune could be greater!
The World-Honored One is vary rarely met with;
having taken his seat, ten small kalpas pass,
his body and his hands and feet
rest in stillness, never moving,
his mind constantly calm and placid,
never in turmoil or disorder.
In the end he attains eternal tranquility and extinction,
resting in the Law of no outflows.
Now as we observe the World-Honored One
in tranquility, having completed the Buddha way,
we gain excellent benefits
and praise and congratulate him with great joy.
Living beings undergo constant suffering and anguish,
benighted, without teacher or guide,
not realizing there is a way to end suffering,
not knowing how to seek emancipation.
Through the long night increasingly they follow evil paths,
reducing the multitude of heavenly beings;
from darkness they enter into darkness,
to the end never hearing the Buddha’s name.
But now the Buddha has attained the unexcelled,
the tranquility of the Law of no outflows.
We and the heavenly and human beings
hereby obtain the greatest benefit.
For this reason all of us bow our heads,
dedicate our lives to the one of unexcelled honor.
Ông nội là vua Chuyển-luân-thánh-vương, cùng một trăm vị đại thần và trăm nghìn muôn ức nhân dân khác đều vây quanh nhau đi theo đến đạo tràng, mọi người đều đến gần gũi đức Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai để cúng dường cung kính tôn trọng ngợi khen. Khi đã đến nơi tất cả đem đầu mặt mình lạy chân Phật, đi vòng quanh đức Phật xong, đều chắp tay một lòng chiêm ngưỡng dung nhan của Phật, rồi nói kệ khen Phật:
At that time the sixteen princes, having praised the Buddha in these verses, urged the World-Honored One to turn the wheel of the Law, speaking all together in these words: “World-Honored One, expound the law. By doing so, you will bring tranquility to and will comfort and benefit heavenly and human beings in large measure.” They repeated this request in verse form, saying:
- Bấy giờ mười sáu vị vương tử nói kệ khen đức Phật rồi liền khuyến thỉnh đức Thế-Tôn chuyển pháp luân, đều thưa rằng : “Đức Thế-Tôn nói pháp được an ổn, thương xót làm lợi ích cho các trời và nhân dân”. Lại nói kệ rằng:
World hero without peer,
you who adorn yourself with a hundred blessings,
you have attained unsurpassed wisdom–
we beg you to preach for the sake of the world.
Save and free us
and other kinds of living beings.
Draw distinctions, enlighten us
and allow us to attain wisdom.
If we can gain Buddhahood,
then all living beings can do likewise.
World-Honored One, you know the thoughts
that living beings hold deep in their minds.
You know the paths they tread
and you know the strength of their wisdom,
their pleasures, the blessings they have cultivated,
the actions they have carried out in past existences,
World-Honored One, all this you know already-
now you must turn the unsurpassed wheel!
Đức Phật không ai bằng
Trăm phước tự trang nghiêm
Được trí huệ vô thượng
Nguyện vì đời nói pháp
Độ thoát cho chúng con
Và các loài chúng sanh
Xin phân biệt chỉ bày
Cho được trí huệ Phật
Nếu chúng con cũng thành Phật
Chúng sanh cũng được thế
Thế-Tôn biết chúng sanh
Thâm tâm nghĩ tưởng gì
Cũng biết đạo chúng làm
Lại biết sức trí huệ
Muốn ưa và tu phước
Nghiệp gây tạo đời trước
Thế-Tôn biết cả rồi
Nên chuyển pháp vô thượng.
The Buddha announced to the monks: “When the Buddha Great Universal Wisdom Excellence attained anuttara-samyak-sambodhi, five hundred ten thousand million Buddha worlds in each of the ten directions trembled and shook in six different ways. The dark and secluded places within those lands, where the light of the sun and moon is never able to penetrate, were able to see one another, and they all exclaimed, saying, ‘How is it that living beings have suddenly come into existence in this place?’
- Phật bảo các Tỳ-kheo : “Lúc đức Đại-Thông Trí-Thắng Phật được quả vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, trong mười phương, mỗi phương đều năm trăm muôn ức các cõi nước Phật sáu điệu vang động. Trong các cõi nước đó chỗ tối tăm ánh sáng của nhật nguyệt không soi tới được mà đều sáng rỡ, trong đó chúng sanh đều được thấy nhau, đồng nói rằng : “Trong đây tại sao bỗng sanh ra chúng sanh?”.
“Also the palaces of the various heavenly beings in those lands and the Brahma palaces trembled and shook in six different ways and a great light shone everywhere, completely filling the worlds and surpassing the light of the heavens. At that time in five hundred ten thousand million lands in the eastern direction the Brahma palaces shone with the brilliant light that was twice its ordinary brightness, and the Brahma kings each thought to himself. Now the brilliance of the palace is greater than ever in the past. What can be the cause of this phenomenon? At that time the Brahma kings visited one another to discuss this matter. Among them was a great Brahma king named Save All who, on behalf of the multitude of Brahma kings, spoke these verses, saying:
- Lại trong các cõi đó cung điện của chư Thiên cho đến Phạm-Cung sáu điệu vang động, hào quang lớn soi cùng khắp đầy cõi nước, sáng hơn ánh sáng của trời”. Bấy giờ, phương Đông, năm trăm muôn ức các cõi nước, cung điện của trời Phạm-Thiên (9) ánh sáng soi chói gấp bội hơn ánh sáng thường ngày, các Phạm-Thiên-Vương đều tự nghĩ rằng : “Hôm nay cung điện sáng suốt từ xưa chưa từng có, vì nhân duyên gì mà hiện điềm tốt này?”. Lúc đó các vị Phạm-Thiên-Vương liền đi đến nhau để chung bàn việc đó. Trong chúng có một vị Phạm-Thiên-Vương lớn tên Cứu-Nhứt-Thiết vì các Phạm-chúng mà nói kệ rằng:
Our palaces have a brilliance
never known in the past.
What is the cause of this?
Each of us seeks an answer.
Is it because of the birth of some heavenly being of great virtue,
or because the Buddha has appeared in this world
that this great light
shines everywhere in the ten directions?
Các cung điện chúng ta
Sáng suốt xưa chưa có
Đây là nhân duyên gì
Phải nên chung nhau tìm
Là trời đại đức sanh
Hay là Phật ra đời
Mà ánh sáng lớn này
Khắp soi cả mười phương.
“At that time the Brahma kings of five hundred ten thousand million lands, accompanied by their palaces, each king taking his outer robe and filling it with heavenly flowers, journeyed together to the western region to observe the signs there. They saw the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One in the place of practice, seated on a lion seat underneath a bodhi tree, with heavenly beings, dragon kings, gandharvas, kimnaras, mahoragas, human, and nonhuman beings surrounding him and paying reverence. And they saw the sixteen princes entreating the Buddha to turn the wheel of the Law. At once the Brahma kings touched their heads to the ground and bowed before the Buddha, circled around him a hundred thousand times, and took the heavenly flowers and scattered them over the Buddha.
Bấy giờ, năm trăm muôn ức cõi nước, các vị Phạm-Thiên-Vương cùng chung với cung điện (10) mỗi vị đều lấy đãy đựng các thứ hoa trời, đồng đi đến phương Tây suy tìm tướng sáng đó. Thấy đức Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai ngồi tòa sư-tử ở nơi đạo tràng dưới cội Bồ-đề, hàng chư Thiên, Long-vương, Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-dà, nhơn và phi nhơn v.v… cung kính vây quanh đức Phật chuyển pháp luân; tức thời các vị Phạm-Thiên-Vương đầu mặt lạy chân Phật đi quanh trăm nghìn vòng, liền lấy hoa trời mà rải trên đức Phật.
The flowers they scattered piled up like Mount Sumeru. They also offered them as alms to the Buddha’s bodhi tree. This bodhi tree was ten yojanas in height. When they had finished offering the flowers, each one took his place and presented it to the Buddha, speaking these words: ‘We hope you will bestow comfort and benefit on us. We beg you to accept and occupy these palaces that we present.’
Hoa của mấy ông rải nhóm như núi Diệu-Cao, cùng để cúng-dường cây Bồ-đề của Phật, cây Bồ-đề đó cao mười do-tuần. Cúng dường hoa xong, mỗi vị đem cung điện dưng lên đức Phật mà thưa rằng : ” Xin đức Phật đoái thương lợi ích cho chúng con, cung điện dâng cúng đây xin nhận ở.”
“At that time the Brahma kings, in the presence of the Buddha, with a single mind and joined voices recited these verses of praise:
Lúc đó, các vị Phạm-Thiên-Vương liền ở trước Phật một lòng đồng tiếng dùng kệ khen rằng:
World-Honored One, vary rarely met with,
one whom it is difficult to encounter,
endowed with immeasurable blessings,
capable of saving everyone,
great teacher of heavenly and human beings,
you bestow pity and comfort on the world.
Living beings in the ten directions
all receive benefit everywhere.
In the five hundred ten thousand million lands
from which we come,
we have put aside the joy of deep meditation
in order to offer alms to the Buddha,
Because of our good fortune in previous existences
our palaces are very richly adorned.
Now we present them to the World-Honored One,
begging that he be kind enough to accept them.
Thế-Tôn rất ít có
Khó thể gặp gỡ được
Đủ vô lượng công đức
Hay cứu hộ tất cả
Thầy lớn của trời người
Thương xót ở trong đời
Mười phương các chúng sanh
Khắp đều nhờ lợi ích.
Chúng con từng theo đến
Năm trăm muôn ức nước
Bỏ vui thiền định sâu
Vì để cúng dường Phật
Chúng con phước đời trước
Cung điện rất tốt đẹp
Nay đem dưng Thế-Tôn
Cúi xin, thương nạp thọ.
“At that time, when the Brahma kings had finished praising the Buddha in verse, they each spoke these words: ‘We beg the World-Honored One to turn the wheel of the Law, save living beings, and open up the way to nirvana!’ Then the Brahma kings with a single mind and joined voices spoke in verse form, saying:
Bấy giờ, các vị Phạm-Thiên-Vương nói kệ khen đức Phật rồi thưa rằng: “Cúi xin đức Thế-Tôn chuyển-pháp-luân, độ thoát chúng sanh mở đường Niết-bàn.” Khi ấy, các vị Phạm-Thiên-Vương một lòng đồng tiếng mà nói kệ rằng:
World hero, most honored of two-legged beings,
we beg you to expound the Law,
Through the power of your great mercy and compassion,
save living beings in their suffering and anguish!
Thế-Hùng Lưỡng-Túc-Tôn
Cúi xin diễn nói pháp
Dùng sức từ bi lớn
Độ chúng sanh khổ não.
“At that time the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One silently agreed to do so.
Lúc đó đức Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai lắng yên nhận lời đo.ù (11)
Now, monks, in five hundred ten thousand million lands in the southeast, the Brahma kings each observed that his palace was shining with a brilliant light such as had never been known in the past. Dancing for joy, entering a frame of mind seldom experienced, they went about visiting one another and discussing these things together. At that time there was among the assembly a great Brahma king named Great Compassion who on behalf of the multitude of Brahma kings, spoke in verse form, saying:
- Lại nữa các Tỳ-kheo! Phương đông nam năm trăm muôn ức cõi nước các vị Phạm-Thiên-Vương đều tự thấy cung điện mình ánh sáng chói lòa từ xưa chưa từng có, vui mừng hớn hở sanh lòng hy hữu, liền cùng đến nhau chung bàn việc đó. Lúc ấy trong chúng đó có một vị Phạm-Thiên-Vương tên là Đại-Bi, vì các Phạm-chúng mà nói kệ rằng:
What cause is in operation
that such a sign should be manifest?
Our palaces display a brilliance
never known before.
Is it because of the birth of some heavenly being of great virtue,
or because the Buddha has appeared in the world?
We have never seen such a sign
and with a single mind we seek the reason.
Though we must travel a thousand, ten thousand a million lands,
together we will search out the cause of this light.
Likely it is because a Buddha has appeared in the world
to save living beings in their suffering.
Việc đó nhân duyên gì
Mà hiện tướng như thế?
Các cung điện chúng ta
Sáng suốt xưa chưa từng có
Là trời Đại-đức sanh
Hay là Phật ra đời?
Chưa từng thấy tướng nầy
Nên chung một lòng cầu
Quá nghìn muôn ức cõi
Theo luồng sáng tìm đến
Phần nhiều Phật ra đời
Độ thoát khổ chúng sanh.
“At that time the five hundred ten thousand million brahma kings, accompanied by their palaces, each king taking his outer robe and filling it with heavenly flowers, journeyed together to the northwestern region to observe the signs there. They saw the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One in the place of practice, seated on a lion seat beneath a bodhi tree, with heavenly beings, dragon kings, gandharvas, kimnaras, mahoragas, human and nonhuman beings surrounding him and paying reverence. And they saw the sixteen princes entreating the Buddha to turn the wheel of the Law.
Bấy giờ, năm trăm muôn ức các vị Phạm-Thiên-Vương cùng chung với cung điện, lấy đãy đựng các thứ hoa trời, đồng đến phương Tây-Bắc suy tìm tướng đó. Thấy đức Đại-ThôngTrí-Thắng Như-Lai ngồi tòa sư-tử nơi đạo tràng dưới cội Bồ-đề, các hàng chư Thiên, Long- vương, Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-dà, nhơn cùng phi-nhơn v.v… cung kính vây quanh, và thấy mười sáu vị vương tử thỉnh Phật chuyển- pháp-luân.
“At once the Brahma kings touched their heads to the ground and bowed before the Buddha, circled him a hundred thousand times, and then took the heavenly flowers and scattered them over the Buddha. The flowers they scattered piled up like Mount Sumeru. They also offered them as alms to the Buddha’s bodhi tree. When they had finished offering the flowers, each one took his palace and presented it to the Buddha, speaking these words: ‘We hope you will bestow comfort and benefit on us. We beg you to accept and occupy these palaces that we present.’
Khi ấy các vị Phạm-Thiên-Vương đầu mặt lạy chân Phật, đi quanh trăm nghìn vòng, liền lấy hoa trời mà rải trên Phật. Hoa rải đó nhóm như núi Diệu-Cao, cùng để cúng dường cây Bồ-đề của Phật. Cúng dường hoa xong, đều đem cung điện dâng lên đức Phật mà thưa rằng: “Xin Phật thương xót lợi ích cho chúng con, những cung điện dâng đây cúi xin nhận ở”.
“At that time the Brahma kings, in the presence of the Buddha, with a single mind and joined voices recited these verses of praise:
Lúc đó, các vị Phạm-Thiên-Vương liền ở trước Phật một lòng đồng tiếng nói kệ khen rằng:
Sage lord, heavenly being among heavenly beings,
voiced like the kalavinka bird,
you who pity and comfort living beings,
we now pay honor and reverence.
The World-Honored One is vary rarely met with,
appearing only once in many long ages.
One hundred and eighty kalpas
have passed in vain without a Buddha,
when the three evil paths were everywhere
and the multitude of heavenly beings was reduced in number.
Now the Buddha has appeared in the world
to be an eye for living beings.
The world will hurry to him
and he will save and guard one and all.
He will be a father to living beings,
comforting and benefiting them.
We through the good fortune of past existences,
now we are able to encounter the World-Honored One!
Thánh Chúa vua trong trời
Tiếng Ca-lăng-tần-già
Thương xót hàng chúng sanh
Chúng con nay kính lễ.
Thế-Tôn rất ít có
Lâu xa một lần hiện
Một trăm tám mươi kiếp
Luống qua không có Phật
Ba đường dữ dẫy đầy
Các chúng trời giảm ít.
Nay Phật hiện ra đời
Làm mắt cho chúng sanh
Chỗ quy thú của đời
Cứu hộ cho tất cả
Là cha của chúng sanh
Thương xót làm lợi ích
Nhờ phước lành đời trước
Nay được gặp Thế-Tôn.
“At that time, after the Brahma kings had recited these verses in praise of the Buddha, they each spoke these words: “We beg the World-Honored One to pity and comfort one and all, to turn the wheel of the Law and cause the heavenly beings.”
Khi đó, các vị Phạm-Thiên-Vương nói kệ khen Phật xong đều thưa rằng: “Cúi xin đức Thế-Tôn thương xót tất cả chuyển-pháp-luân cho, để độ thoát chúng sanh”.
“Then the Brahma kings with a single mind and joined voices spoke in verse form, saying:
Lúc ấy, các vị Phạm-Thiên-Vương một lòng đồng tiếng mà nói kệ khen rằng:
Great sage, turn the wheel of the Law,
reveal the characteristics of teachings,
save living beings in their suffering and anguish,
allow them to attain great joy.
When living beings hear this Law
they will gain the way or be reborn in heaven;
those in the evil paths will be reduced in number
and those patient in goodness will increase.
Đại-Thánh chuyển-pháp-luân
Chỉ bày các pháp tướng
Độ chúng sanh đau khổ
Khiến được rất vui mừng
Chúng sanh nghe pháp này
Được đạo hoặc sanh thiên
Các đường dữ giảm ít
Bậc nhẫn thiện thêm nhiều.
“At that time the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One silently agreed to do so.
Khi đó, đức Đại-Thông Trí-Thắng Phật lặng yên nhận lời.
Now, monks, in five hundred ten thousand million lands in the southern region the Brahma kings each observed that his palace was shining with a brilliant light such as had never been in the past. Dancing with joy, entering a frame of mind seldom experienced, they went about visiting with one another and discussing these things together, saying, ‘What is the reason our palaces put forth this brilliant light?’ Among their group there was a great Brahma king named Wonderful Law who, on behalf of the multitude of Brahma kings, spoke in verse form, saying:
- Lại nữa các Tỳ-kheo! năm trăm muôn ức cõi nước ở phương Nam các vị đại Phạm-vương đều tự thấy cung điện mình ánh sáng chói lòa từ xưa chưa từng có, vui mừng hớn hở sanh lòng hy hữu liền đến cùng nhau chung bàn việc đó. Vì nhân duyên gì cung điện của chúng ta có ánh sáng chói này? Trong chúng đó có một vị Phạm-Thiên-Vương lớn tên là Diệu-Pháp, vì hàng Phạm-chúng mà nói kệ rằng:
Our palaces
shine with exceeding brilliance.
This cannot be without reason-
it is well we should inquire.
In the past hundred thousand kalpas
such a sign has never been seen.
It is because some heavenly being of great virtue has been born,
or because the Buddha has appeared in the world.
Các cung điện chúng ta
Quang minh rất oai diệu
Đây không phải không nhân
Tướng nầy phải tìm đó
Quá hơn trăm nghìn kiếp
Chưa từng thấy tướng nầy
Là trời đại đức sanh
Hay đức Phật ra đời?
“At that time the five hundred ten thousand million Brahma kings, accompanied by their palaces, each king taking his outer robe and filling it with heavenly flowers, journeyed together to the northern region to observe the signs there. They saw the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One in the place of practice, seated on a lion seat beneath a bodhi tree, with heavenly and human beings, dragon kings, gandharvas, kimnaras, mahoragas, human and nonhuman beings surrounding him and paying reverence. And they saw the sixteen princes entreating the Buddha to turn the wheel of the Law.
Bấy giờ, năm trăm muôn ức Phạm-Thiên-Vương cùng cung điện chung, mỗi vị dùng đãy đựng các thứ hoa trời đồng đến phương Bắc suy tìm tướng đó. Thấy đức Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai ngồi tòa sư-tử nơi đạo tràng dưới cội cây Bồ-đề, hàng chư Thiên, Long-vương, Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già, nhơn và phi-nhơn v.v…, cung kính vây quanh, cùng thấy mười sáu vị vương tử thỉnh Phật chuyển-pháp-luân.
“At that time the Brahma kings touched their heads to the ground and bowed before the Buddha, circled around him a hundred thousand times, and then took the heavenly flowers and scattered them over the Buddha. The flowers they scattered piled up like Mount Sumeru. They also offered them as alms to the Buddha’s bodhi tree. When they had finished offering the flowers, each one took his palace and presented it to the Buddha, speaking these words: ‘We hope you will bestow comfort and benefit on us. We beg you to accept and occupy these palaces that we present.’ At that time the Brahma kings, in the presence of the Buddha, with a single mind and joined voices recited these verses of praise:
Khi đó, các vị Phạm-Thiên-Vương đầu mặt lễ Phật đi quanh trăm nghìn vòng, liền lấy hoa trời mà rải trên đức Phật. Hoa rải đó nhóm như núi Diệu-Cao và để cúng dường cây Bồ-đề của Phật. Cúng dường hoa xong, mỗi vị đều đem cung điện dâng lên đức Phật mà thưa rằng: “Xin đức Phật đoái thương lợi ích chúng con, cung điện của chúng con dâng đây cúi xin nạp xử”. Bấy giờ, các vị đại Phạm-Thiên-Vương liền ở trước Phật một lòng đồng tiếng nói kệ khen rằng:
World-Honored One, most difficult to encounter,
destroyer of all earthly desires,
one hundred and thirty kalpas have pass
and now at last we can see you.
Living beings in their hunger and thirst
are made full with the rain of the Dharma.
One such as was never seen in the past,
one of immeasurable wisdom,
like the udumbara flower
today at last appears directly before us.
Our palaces because they receive your light
are wonderfully adorned.
World-Honored One, of great mercy and compassion,
we beg you to accept them.
Thế-Tôn rất khó thấy
Bậc phá các phiền não
Hơn trăm ba mươi kiếp
Nay mới thấy một lần
Hàng chúng sanh đói khát
Nhờ mưa pháp đầy đủ
Xưa chỗ chưa từng thấy
Đấng vô lượng trí huệ
Như hoa Ưu-đàm-bát
Ngày nay mới gặp gỡ
Cung điện của chúng con
Nhờ hào quang được đẹp
Thế-Tôn đại từ mẫn
Cúi xin thương nhận ở.
“At that time, after the Brahma kings had recited these verses in praise of the Buddha, they each spoke these words: ‘We beg the World-Honored One to turn the wheel of the Law and cause the heavenly beings, devils, Brahma kings, shramanas, and Brahmans throughout the world all to gain peace and tranquility and to attain salvation.’
At that time the Brahma kings with a single mind and joined voices recited in praise, saying:
Khi đó, các vị Phạm-Thiên-Vương nói kệ khen đức Phật rồi đều bạch rằng: “Cúi mong đức Thế-Tôn chuyển-pháp-luân làm cho tất cả thế gian các hàng Trời, Ma, Phạm, Sa-môn, Ba-la-môn đều được an ổn mà được độ thoát”. Lúc ấy các vị Phạm-Thiên-Vương một lòng đồng tiếng nói kệ rằng:
We beg the most honored of heavenly and human beings
to turn the wheel of the unsurpassed Law.
Strike the great Dharma drum,
blow the great Dharma conch,
rain down the great Dharma rain all around
to save immeasurable living beings!
We direct all our faith and entreaties to you-
let your profound and far-reaching voice sound out!
Cúi mong Thiên-Nhân-Tôn
Chuyển-pháp-luân vô thượng
Đánh vang pháp cổ lớn
Mà thổi pháp loa lớn
Độ vô lượng chúng sanh
Chúng con đều quy thỉnh
Nên nói tiếng sâu xa.
“At that time the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One silently agreed to do so.
Khi đó, đức Đại-Thông Trí-Thắng lặng yên nhận lời đó.
In the southwestern region, and so an to the lower region, a similar succession of events occurred.
- Phương Tây-Nam nhẫn đến phương dưới cũng lại như thế.
“At that time in the upper region, the Brahma Kings of five hundred ten thousand million lands all observed that the palaces where they were residing shone with a brilliant light such as had never been known in the past. Dancing with joy, entering a frame of mind seldom experienced, they went about visiting one another and discussing these things together, saying, ‘What is the reason our palaces puts forth this bright light?’ Among their group there was a Brahma king named Wonderful Law who, on behalf of the multitude of Brahma kings, spoke in verse form, saying:
Bấy giờ, năm trăm muôn ức cỏi nước ở thượng phương, các vị đại Phạm-Thiên-Vương thảy đều tự thấy cung điện của mình ở ánh sáng chói rực từ xưa chưa từng có, vui mừng hớn hở sanh lòng hy hữu, liền đi đến nhau để chung bàn việc đó. Vì nhân duyên gì cung điện của chúng ta có ánh sáng nầy? Lúc đó trong chúng có một vị đại Phạm-Thiên-Vương tên là Thi-Khí vì hàng Phạm-chúng mà nói kệ rằng:
Now what is the reason
that our places
glow and shine with such authority and virtue,
adorned as never before?
A wonderful sign of this kind
has never been seen or heard of in the past.
It is because some heavenly being of great virtue has been born,
or because the Buddha has appeared in the world.
Nay vì nhân duyên gì?
Cung điện của chúng ta
Ánh sáng oai đức từng có?
Tướng tốt như thế đó
Xưa chưa từng nghe thấy
Là trời Đại-đức sanh
Hay là Phật ra đời?
“At that time the five hundred ten thousand million Brahma kings, accompanied by their palaces, each king taking his outer robe and filling it with heavenly flowers, journeyed together to the lower region to observe the signs there. They saw the Great Universal wisdom Excellence Thus Come One in the place of practice, seated on a lion seat beneath a bodhi tree, with heavenly beings, dragon kings, gandharvas, and kimnaras, and mahoragas, human and nonhuman beings surrounding him and paying reverence. And they saw the sixteen princes entreating the Buddha to turn the wheel of the Law.
Bấy giờ, năm trăm muôn ức các vị Phạm-Thiên-Vương cùng cung điện chung, mỗi vị đều dùng đãy đựng các thứ hoa trời đồng đến phương dưới suy tìm tướng sáng đó. Thấy đức Đại-Thông-Trí Như- Lai ngồi tòa sư-tử nơi đạo tràng dưới gốc Bồ-đề, hàng chư Thiên, Long-vương, Càn-thát-bà, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già, nhơn và phi-nhơn v.v… cung kính vây quanh và thấy mười sáu vị vương tử thỉnh đức Phật chuyển-pháp-luân.
“At that time the Brahma kings touched their heads to the ground and bowed before the Buddha, circled around him a hundred thousand times, and then took the heavenly flowers and scattered them over the Buddha. The flowers they scattered piled up like Mount Sumeru. They also offered them as alms to the Buddha’s bodhi tree. When they had finished offering the flowers, each one took his place and presented it to the Buddha, speaking these words: ‘We hope you will bestow comfort and benefit on us. We beg you to accept and occupy these palaces that we present.’
Lúc đó, các vị Phạm-Thiên-Vương đầu mặt lạy Phật đi quanh trăm nghìn vòng, liền lấy hoa trời rải trên đức Phật. Hoa rải nhóm như núi Diệu-Cao và để cúng dường cây Bồ-đề của Phật. Cúng dường hoa xong, đều đem cung điện dâng lên đức Phật mà bạch rằng: “Xin đoái thương lợi ích chúng con. Cung điện dâng đây cúi mong Phật nạp ở”.
“At that time the Brahma kings, in the presence of the Buddha, with a single mind and joined voices recited these verses of praise:
Lúc đó, các vị Phạm-Thiên-Vương liền ở trước Phật một lòng đồng tiếng dùng kệ khen rằng:
How fine, that we may see the Buddhas,
sage and venerable ones who save the world,
capable of rescuing and releasing living beings
from the hell of the threefold world!
Venerable among heavenly and human beings, of universal wisdom,
you pity and have mercy on the mass of burgeoning creatures,
you are capable of opening the gates of sweet dew
and broadly saving one and all.
Formerly, immeasurable kalpas
passed in vain when no Buddha was present.
The time had not yet come for the World-Honored One
to appear,
and all in the ten directions were in constant darkness.
Those in the three evil paths increased in number
and the realm of the asuras flourished;
the multitude of heavenly beings was reduced,
and many when they died fell into the evil paths.
Since no one could attend the Buddha and hear the Law,
constantly people followed ways that were not good
and their physical strength and wisdom
all diminished and declined.
Because of the sinful deeds they had done,
they lost all delight or the thought of delight.
They rested in heretical doctrines
and had no knowledge of good customs or rules.
Unable to be converted by the Buddha,
constantly they fell into the evil paths.
But now you, the Buddha, who will be the eye of the world,
after this long time have at last come forth.
In order to bring pity and comfort to living beings
you have appeared it the world.
You have transcended the world to gain correct enlightenment;
we are filled with delight and admiration.
We and all others in the assembly
rejoice, delighting in what we have never known before.
Our palaces because they receive your light
are wonderfully adorned.
Now we present them to the World-Honored One,
hoping he will have pity and accept them.
We beg that the merit gained through these gifts
may be spread far and wide to everyone,
so that we and other living beings
all together may attain the Buddha way.
Hay thay! thấy các Phật
Đấng Thánh-Tôn cứu thế
Hay ở ngục tam giới
Cứu khỏi các chúng sanh
Thiên-Nhân-Tôn trí khắp
Thương xót loài quần manh
Hay khai môn cam lộ
Rộng độ cho tất cả.
Lúc xưa vô lượng kiếp
Luống qua không có Phật
Khi Phật chưa ra đời
Mười phương thường mờ tối
Ba đường dữ thêm đông
A-tu-la cũng thạnh
Các chúng trời càng bớt
Chết nhiều đọa ác đạo
Chẳng theo Phật nghe pháp
Thường làm việc chẳng lành
Sắc, lực, cùng trí huệ
Các việc đều giảm ít
Vì tội nghiệp nhân duyên
Mất vui cùng tưởng vui
Trụ trong pháp tà kiến
Chẳng biết nghi tắc lành
Chẳng nhờ Phật hóa độ
Thường đọa trong ác đạo.
Phật là mắt của đời
Lâu xa mới hiện ra
Vì thương các chúng sanh
Nên hiện ở trong đời
Siêu việt thành chánh-giác
Chúng con rất mừng vui
Và tất cả chúng khác
Mừng khen chưa từng có
Cung điện của chúng con
Nhờ hào quang nên đẹp
Nay đem dâng Thế-Tôn
Cúi mong thương nhận ở
Nguyện đem công đức này
Khắp đến cho tất cả
Chúng con cùng chúng sanh
Đều đồng thành Phật đạo.
“At that time, after the five hundred ten thousand million Brahma kings had recited these verses in praise of the Buddha, they each spoke to the Buddha, saying:
Khi đó, năm trăm muôn ức các vị Phạm-Thiên-Vương nói kệ khen đức Phật rồi, đều bạch Phật rằng:
‘We beg the World-Honored One to turn the wheel of the Law, bringing peace and tranquility to many, bringing salvation to many.’ Then the Brahma kings spoke in verse form, saying:
“Cúi mong đức Thế-Tôn chuyển-pháp-luân, nhiều chỗ an ổn, nhiều chỗ độ thoát”. Lúc ấy các vị Phạm-thiên-vương đồng nói kệ rằng:
World-Honored One, turn the wheel of the Law,
strike the Dharma drum of sweet dew,
save living beings in their suffering and anguish,
open up and show us the way to nirvana!
We beg you to accept our entreaties
and with a great, subtle and wonderful sound
to bring pity and comfort by expounding
the Law you have practiced for immeasurable kalpas.
Thế-Tôn chuyển-pháp-luân
Đánh trống pháp cam lộ
Độ chúng sanh khổ não
Mở bày đường Niết-bàn
Cúi mong nhận lời con
Dùng tiếng vi diệu lớn
Thương xót mà nói bày
Pháp tu vô lượng kiếp.
At that time the Great Universal Wisdom Excellence Thus Come One, receiving entreaties from the Brahma kings of the ten directions and from the sixteen princes, immediately gave three turnings to the twelve-spoked wheel of the Law. Neither shramana, Brahman, heavenly being, devil, Brahma, nor any other being in the world was capable of such a turning. He said, ‘Here is suffering, here is the origin of suffering, here is the annihilation of suffering, here is the path on the annihilation of suffering.’
- Lúc bấy giờ, Đại-Thông Trí-Thắng Như-Lai nhận lời thỉnh của các Phạm-thiên-vương và mười sáu vị vương-tử tức thời ba phen chuyển-pháp-luân mười hai hành (12) hoặc là Sa-môn, Bà-la-môn, hoặc là Trời, Ma, Phạm và các thế gian khác đều không thể chuyển được, nói: Đây là khổ,đây là khổ tập, đây là khổ diệt, đây là đạo diệt khổ.
“Then he broadly expounded the Law of the twelve-linked chain of causation: ignorance causes action, action causes consciousness, consciousness causes name and form, name and form cause the six sense organs, the six sense organs cause contact, contact causes sensation, sensation causes desire, desire causes attachment, attachment causes existence, existence causes birth, birth causes old age and death, worry and grief, suffering and anguish.
Và rộng nói pháp mười hai nhân duyên: Vô minh duyên hành, hành duyên thức, thức duyên danh sắc, danh sắc duyên lục nhập, lục nhập duyên xúc, xúc duyên thọ, thọ duyên ái, ái duyên thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sanh, sanh duyên lão, tử, ưu bi, khổ não.
If ignorance is wiped out, then action will be wiped out. If action is wiped out, then consciousness will be wiped out. If consciousness is wiped out, then name and form will be wiped out. If name and form are wiped out, then the six sense organs will be wiped out, then contact will be wiped out. If contact is wiped out, then sensation will be wiped out. If sensation is wiped out, then desire is wiped out. If desire is wiped out, then birth will be wiped out. If birth is wiped out, then old age and death will be wiped out. If birth is wiped out, then old age and death, worry and grief, suffering and anguish will be wiped out.
Vô minh diệt thì hành diệt, hành diệt thì thức diệt, thức diệt thì danh sắc diệt, danh sắc diệt thì lục nhập diệt, lục nhập diệt thì xúc diệt, xúc diệt thì thọ diệt, thọ diệt thì ái diệt, ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì lão, tử, ưu bi, khổ não diệt.
“When the Buddha in the midst of the great assembly of heavenly and human beings expounded this Law, six hundred ten thousand million nayutas of persons, because they ceased to accept any of the things of the phenomenal world and because their minds were able to attain liberation from the outflows, all achieved profound and wonderful meditation practice, acquired the three understandings and the six transcendental powers, and were endowed with the eight emancipations.
Đức Phật ở trong đại chúng trời, người khi nói pháp đó có sáu trăm muôn ức na-do-tha người do vì không thọ tất cả pháp mà ở các lậu tâm được giải thoát, đều được thiền định sâu mầu, ba món minh, sáu món thông, đủ tám giải thoát.
And when he expounded the second, third and fourth Laws, living beings equal the a thousand ten thousand millions of Ganges sands of nayutas, because they likewise ceased to accept any of the things of the phenomenal world, were able to liberate their minds from the outflows. From that time on, the multitude of voice-hearers became immeasurable, boundless, and incapable of being counted.
Lúc nói pháp lần thứ hai, lần thứ ba, lần thứ tư, có nghìn muôn ức hằng-hà- sa na-do-tha chúng sanh cũng bởi không thọ tất cả pháp mà nơi các lậu tâm được giải thoát. Từ đây nhẫn sau các chúng Thanh-văn nhiều vô lượng vô biên, không thể tính kể được.
“At that time the sixteen princes all left their families while still young boys and became shramaneras. Their faculties were penetrating and sharp, their wisdom was bright and comprehending. Already in the past they had offered alms to a hundred thousand ten thousand million Buddhas, had carried out brahma practices in a flawless manner, and had striven to attain anuttara-samyak-sambodhi. All together they addressed the Buddha, saying: World-Honored One, these innumerable thousands, ten thousands, millions of voice-hearers of great virtue have all ready achieved success. World-Honored One, now it is fitting that you should preach the Law of anuttara-samyak-sambodhi for our sake is that, once we have heard it, we all may join in practicing and studying it. World-Honored One, we are determined to attain the insight of the Thus Come One. Deep in our minds we have this in thought, as the Buddha himself must know.’
- Bấy giờ mười sáu vị vương-tử đều là đồng tử mà xuất gia làm Sa-di, các căn thông lanh, trí huệ sáng láng, đã từng cúng dường trăm nghìn muôn ức các đức Phật, tịnh tu hạnh thanh tịnh, cầu đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, đều bạch cùng Phật rằng: “Thưa Thế-Tôn! Các vị Đại-đức Thanh-văn vô lượng nghìn muôn ức đây đã thành tựu xong, đức Thế-Tôn cũng nên vì chúng con nói pháp vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, chúng con nghe xong đều đồng tu học Thế-Tôn! Chúng con có chí mong được tri kiến của Như Lai chỗ nghĩ tưởng trong thâm tâm, đức Phật tự chứng biết cho.
Lúc đó, tám muôn ức người trong chúng của Chuyển-luân-thánh-vương dắt đến thấy mười sáu vị vương-tử xuất gia, cũng tự cầu xuất gia, vua liền thuận cho.
“At that time the Buddha, responding to pleas from the shramaneras, passed a period of twenty thousand kalpas and then at last, in the midst of the four kinds of believers, preached the Great Vehicle sutra entitled the Lotus of the Wonderful Law, a Law to instruct the bodhisattvas, one that is guarded and kept in mind by the Buddhas. After he had preached the sutra, the sixteen shramaneras, for the sake of anuttara-samyak-sambodhi, all together accepted and embraced it, recited and intoned it, penetrated and understood it.
Bấy giờ, đức Phật nhận lời thỉnh của Sa-di, qua hai muôn kiếp sau mới ở trong hàng bốn chúng nói kinh Đại-thừa tên là: “Diệu-Pháp Liên Hoa”là pháp giáo hoá Bồ-Tát được chư Phật hộ niệm. Đức Phật nói kinh đó xong, mười sáu vị Sa-di vì đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, đều đồng thọ thì đọc tụng thông thuộc
“When the Buddha preached this sutra, the sixteen bodhisattva shramaneras all took faith in it and accepted it, and among the multitude of voice-hearers there were also those who believed in it and understood it. But the other thousand ten thousand million types of living beings all gave way to doubt and perplexity.
Lúc nói kinh đó, mười sáu vị Sa-di Bồ-Tát thảy đều tin thọ trong chúng Thanh-văn cũng có người tin hiểu. Ngoài ra nghìn muôn ức loại chúng sanh đều sanh lòng nghi lầm.
“The Buddha preached this sutra for a period of eight thousand kalpas, never once stopping to rest. After he had preached this sutra, he entered a quiet room and dwelled in meditation for a period of eighty-four thousand kalpas.
Phật nói kinh đó suốt tám nghìn kiếp chưa từng thôi bỏ. Phật nói kinh đó xong liền vào tịnh thất trụ trong thiền định tám muôn bốn nghìn kiếp.
“At this time the sixteen bodhisattva shramaneras, knowing that ascended a Dharma seat and likewise for a period of eighty-four thousand kalpas for the sake of the four kinds of believers broadly preached the distinctions put forth in the Lotus Sutra of the Wonderful Law.
- Bấy giờ, mười sáu vị Bồ-Tát Sa-di biết Phật nhập thất trụ trong thiền định vắng bặt, mỗi vị đều lên pháp tòa cũng trong tám muôn bốn nghìn kiếp vì bốn bộ chúng rộng nói phân biệt kinh Diệu-Pháp Liên Hoa.
In this way each of them one by one saved living beings equal in number to six hundred ten thousand million nayutas of Ganges sands, instructing them, bringing them benefit and joy, and causing them to set their minds upon anuttara-samyak-sambodhi. The Great Universal Wisdom Excellence Buddha, after passing eighty-four thousand kalpas, arose from his samadhi and approached the Dharma seat. Seating himself calmly, he addressed the whole of the great assembly, saying: these sixteen bodhisattva shramaneras are of a kind very rarely to be found, their faculties penetrating and sharp, their wisdom bright and company of those Buddhas they have constantly carried brahma practices, received and embraced the Buddha wisdom, and expounded it to living beings, causing them to enter therein. Now all of you should from time to time associate closely with them and offer them alms.
- Mỗi vị đều độ sáu trăm muôn ức na-do-tha hằng hà-sa chúng sanh, chỉ dạy cho được lợi mừng, khiến phát tâm vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác. Đức Đại-Thông Trí-Thắng Phật qua tám muôn bốn nghìn kiếp sau từ tam-muội dậy, qua đến pháp tòa mà ngồi an lành, khắp bảo trong hàng đại chúng: “Mười sáu vị Bồ-Tát Sa-di này rất là ít có, các căn thông lẹ, trí huệ sáng láng, đã từng cúng dường vô lượng nghìn muôn ức số đức Phật, ở chỗ các đức Phật thường tu hạnh thanh tịnh, thọ trì trí của Phật để chỉ dạy chúng sanh làm cho vào trong đó. Các ông phải luôn luôn gần gũi mà cúng dường các vị ấy.
Why? Because if any of you, voice-hearers or pratyekabuddhas or bodhisattvas, are able to take faith in the sutra teachings preached by these sixteen bodhisattvas, and will accept and embrace them and never disparage them, then such persons will all be able to attain anuttara-samyak-sambodhi, the wisdom of the Thus Come One.'” The Buddha, addressing the monks, said: “These sixteen bodhisattvas have constantly desired to expound this Sutra of the Lotus of the Wonderful Law. The living beings converted by each one of these bodhisattvas are equal in number to six hundred ten thousand million nayutas of Ganges sands. Existence after existence these living beings are reborn in company with that Bodhisattva, hear the Law from him, and all have faith in and understand it. For this reason they have been able to encounter forty thousand million Buddhas, World-Honored Ones, and have never ceased to do so down to the present.
- Vì sao? Nếu hàng Thanh-văn, Duyên-giác cùng các Bồ-Tát có thể tin kinh pháp của mười sáu vị Bồ-Tát Sa-di đó nói mà thọ trì không mất, thì người đó sẽ được đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác trí huệ của Như-Lai”. Phật bảo các Tỳ-kheo: “Mười sáu vị Bồ-Tát đó thường ưa nói kinh Diệu-Pháp Liên-Hoa nầy. Sáu trăm muôn ức na-do-tha hằng-hà-sa chúng sanh của mỗi vị Bồ-Tát hóa độ đó đời đời sanh ra đều cùng Bồ-Tát ở chung, theo nghe pháp với Bồ-Tát thảy đều tin hiểu. Nhờ nhân duyên đó mà được gặp bốn muôn ức các đức Phật Thế-Tôn đến nay vẫn chẳng ngớt.
“You monks, I will now tell you this. These disciples of the Buddha, these sixteen shramaneras, have now all attained anuttara-samyak-sambodhi. In the lands in the ten directions they are at present preaching the Law, with immeasurable hundreds, thousands, ten thousands, millions of bodhisattvas and voice-hearers for their retinue.
Các Tỳ-kheo! Ta nói với các ông mười sáu vị Sa-di đệ tử của đức Phật kia nay đều chứng được đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, hiện đang nói pháp trong cõi nước ở mười phương có vô lượng trăm nghìn muôn ức Bồ-Tát Thanh-văn để làm quyến thuộc.
Two of these shramaneras have become Buddhas in the eastern region. One is named Akshobhya and lives in the Land of Joy. The other is named Sumeru Peak.
Hai vị Sa-di làm Phật ở phương Đông: Vị thứ nhất tên là A-Súc ở nước Hoa-Hỷ, vị thứ hai tên là Tu-Di-Đỉnh.
Two are Buddhas in the southeastern region, one named Lion Voice, the other named Lion Appearance.
Hai vị làm Phật ở phương Đông-Nam: Vị thứ nhứt tên là Sư-Tử-Âm, vị thứ hai tên là Sư-Tử-Tướng.
Two are Buddhas in the southern region, one named Void-Dwelling, the other named Ever Extinguished.
Hai vị làm Phật ở phương Nam: Vị thứ nhứt tên là Hư-Không-Trụ, vị thứ hai tên làThường-Diệt.
Two are Buddhas in the south-western region, one named Emperor Appearance, the other named Brahma Appearance.
Hai vị làm Phật ở phương Tây-Nam: Vị thứ nhứt tên là Đế-Tướng, vị thứ hai tên là Phạm-Tướng.
Two are Buddhas in the western region, one named Amitayus, the other named Saving All from Worldly Suffering.
Hai vị làm Phật ở phương Tây: Vị thứ nhứt tên là A-Di-Đà, vị thứ hai tên là Độ-Nhứt-Thiết Thế-Gian Khổ-Não.
Two are Buddhas in the northwestern region, one named Tamalapatra Sandalwood Fragrance Transcendental Power, the other named Sumeru Appearance.
Hai vị làm Phật ở phương Tây-Bắc: Vị thứ nhứt tên là Đa-Ma-La-Bạt Chiên-Đàn-Hương Thần Thông, vị thứ hai tên là Tu-Di-Tướng.
Two are Buddhas in the northern region, one named Cloud Freedom, the other named Cloud Freedom King.
Hai vị làm Phật ở phương Bắc: Vị thứ nhứt tên là Vân-Tự-Tại, vị thứ hai tên là Vân-Tự-Tại-Vương.
Of the Buddhas of the northeastern region, one is named Destroying all Worldly Fears.
Một vị làm Phật ở phương Đông-Bắc hiệu Hoại-Nhứt-Thiết Thế-Gian Bố-Úy.
The sixteenth is I, Shakyamuni Buddha, who in this saha land gave attained anuttara-samyak-sambodhi.
Vị thứ mười sáu, chính ta là Thích-Ca Mâu-Ni Phật ở cõi nước Ta-bà thành vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác.
“Monks, when I and these others were shramaneras, each one of us taught and converted living beings equal in number in immeasurable hundreds, thousands, ten thousands, millions of Ganges sands. They heard the Law from us and attained anuttara-samyak-sambodhi. Some of these living beings are now dwelling in the ranks of voice-hearers. But we have constantly instructed them in anuttara-samyak-sambodhi, and these persons should be able, through this Law, to enter into the Buddha Way, albeit gradually.
Các Tỳ-kheo! Lúc chúng ta làm Sa-di mỗi người giáo hóa vô lượng trăm nghìn muôn ức hằng-hà-sa chúng sanh vì đạo vô-thượng chánh-đẳng, chánh-giác theo ta nghe pháp. Những chúng sanh đó đến nay có người trụ bậc Thanh-văn, ta thường giáo hóa pháp vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác. Những bọn người này đáng dùng pháp đó mà lần vào Phật đạo.
Why do I say this? Because the wisdom of the Thus Come One is difficult to believe and difficult to understand. Those living beings equal in number to immeasurable Ganges sands who converted at that time are you who are now monks, and those who, after I have entered extinction, in ages to come will be voice-hearer disciples. After I have entered extinction, there will be other disciples who will not hear this sutra and will not understand or be aware of the practices carried out by the Bodhisattvas, but who, through the blessings they have been able to attain, will conceive an idea of extinction and enter into what they believe to be nirvana.
Vì sao? Vì trí huệ của Như-Lai khó tin khó hiểu, vô lượng hằng-ha- sa chúng sanh bị hóa độ trong thuở đó chính là bọn ông, các Tỳ-kheo, và sau khi ta diệt độ các đệ tử Thanh-văn trong đời vị lai. Sau khi ta diệt độ, lại có đệ tử không nghe kinh này, không biết không hay hạnh của Bồ-Tát, tự ở nơi công đức của mình được tưởng cho là diệt độ sẽ nhập Niết-bàn.
At that time I will be a Buddha in another land and will be known by a different name. Those disciples, though they have conceived an idea of extinction and entered into what they take to be nirvana, will in that other land seek the Buddha wisdom and will be able to hear this sutra. For it is only through the Buddha vehicle that one can attain extinction. There is no other vehicle, if one excepts the various doctrines that the Thus Come Ones preach as an expedient means.
Ta ở nơi nước khác làm Phật lại có tên khác. Người đó dầu sanh lòng tưởng là diệt độ nhập Niết-bàn, nhưng ở nơi cõi kia cầu trí huệ của Phật, được nghe kinh này, chỉ do Phật thừa mà được diệt độ lại không có thừa nào khác, trừ các đức Như-Lai phương tiện nói pháp.
“Monks, if a Thus Come One knows that the time has come to enter nirvana, and knows that the members of the assembly are pure and clean, firm in faith and understanding, thorough in their comprehension of the Law of emptiness and deeply entered into meditation practice, then he will call together the assembly of bodhisattvas and voice-hearers and will preach this sutra for them. In the world there are not two vehicles whereby one may attain extinction. There is only the one Buddha vehicle for attaining extinction and one alone.
Các Tỳ-kheo! Nếu đức Như-Lai tự biết giờ Niết-bàn sắp đến, chúng lại thanh tịnh lòng tin hiểu bền chắc, rõ thấu pháp không, sâu vào thiền định, bèn nhóm các Bồ-Tát và chúng Thanh-văn mà vì nói kinh nầy. Trong đời không có hai thừa mà được diệt độ, chỉ có một Phật thừa được diệt độ thôi.
“Monks, you must understand this. The Thus Come One in his use of expedient means penetrates deeply into the nature of living beings. He knows how their minds delight in petty doctrines and how deeply they are attached to the five desires. And because they are like this, when he expounds nirvana, he does so in such a way that these persons, hearing it, can readily believe and accept it.
Các Tỳ-kheo nên rõ! Đức Như-Lai phương tiện sâu vào tánh chúng sanh, biết chí nó ưa pháp nhỏ, rất ham nơi năm món dục vì hạng người này mà nói Niết-bàn, người đó nếu nghe thời liền tin nhận.
Let us suppose there is a stretch of bad road five hundred yojanas long, steep and difficult, wild and deserted, with no inhabitants around, a truly fearful place. And suppose there are a number of people who want to pass over this road so they can reach a place where there are rare treasures. They have a leader, of comprehensive wisdom and keen understanding, who is thoroughly acquainted with this steep road, knows the layout of its passes and defiles, and is prepared to guide the group of people and go with them over this difficult terrain. The group he is leading, after going part way on the road, become disheartened and say to the leader, “We are utterly exhausted and fearful as well. We cannot go any farther. Since there is still such a long distance ahead, we would like now to turn around and go back.”
- Thí dụ đường hiểm nhiều nạn dữ, dài năm trăm do tuần. Chốn ghê sợ hoang vắng không người. Nếu chúng đông muốn đi qua con đường nầy đến chỗ trân bửu, có một vị Đạo-Sư thông minh sáng suốt khéo biết rõ tướng thông bít của con đường hiểm, dắt chúng nhân muốn vượt qua nạn đó. Chúng nhân được dắt đi giữa đường lười mỏi bạch đạo sư rằng: “Chúng con mệt nhọc lại thêm sợ sệt chẳng có thể đi nữa, đường trước còn xa nay muốn lui về”.
“The leader, a man of many expedients, thinks to himself, What a pity that they should abandon the many rare treasures they are seeking and want to turn and go back! Having had this thought, he resorts to the power of expedient means and, when they have gone three hundred yojanas along the steep road, conjures up a city. He says to the group, ‘Don’t be afraid! You must not turn back, for now here is a great city where you can stop, rest, and do just as you please. If you enter this city you will be completely at ease and tranquil. Then later, if you feel you can go on to the place where the treasure is, you can leave the city.’
Vị Đạo-Sư nhiều sức phương tiện mà tự nghĩ rằng: Bọn này đáng thương, làm sao cam bỏ trân bảo lớn mà muốn lui về. Nghĩ thế rồi dùng sức phương tiện ở giữa đường hiểm quá ba trăm do tuần, hóa làm một cái thành mà bảo chúng nhân rằng: ” Các người chớ sợ, đừng lui về, nay thành lớn nầy có thể dừng ở trong đó tùy ý muốn làm gì thì làm, nếu vào thành nầy sẽ rất được an ổn, nếu có thể lại thẳng đến chỗ châu báu đi cũng được”.
“At that time the members of the group, being utterly exhausted, are overjoyed in mind, exclaiming over such an unprecedented event, ‘Now we can escape from this dreadful road and find ease and tranquility!’ The people in the group thereupon press forward and enter the city where, feeling that they have been saved from their difficulties, they have a sense of complete ease and tranquility.
Bấy giờ, chúng mỏi mệt rất vui mừng khen chưa từng có, chúng ta hôm nay khỏi được đường dữ rất được an ổn. Đó rồi chúng nhân thẳng vào hóa thành sanh lòng tưởng cho rằng đã được độ rất an ổn.
“At that time the leader, knowing that the people have become rested and are no longer fearful or weary, wipes out the phantom city and says to the group, ‘You must go now. The place where the treasure is is close by. That great city of a while ago was a mere phantom that I conjured up so that you could rest.’
Lúc ấy Đạo-Sư biết chúng nhơn đó đã được nghỉ ngơi không còn mỏi mệt, liền diệt hóa thành bảo chúng nhơn rằng: “Các người nên đi tới, chỗ châu báu ở gần đây, thành lớn trước đó là của ta biến hóa ra để nghỉ ngơi thôi”.
“Monks, the Thus Come One is in a similar position. He is now acting as a great leader for you. He knows that the bad road of birth and death and earthly desires is steep, difficult, long and far-stretching, but that it must be traveled, it must be passed over. If living beings hear only of the one Buddha vehicle, then they will not want to see the Buddha, will now want to draw near him, but will immediately think to themselves, The Buddha road is long and far reaching and one must labor diligently and undergo difficulties over a long period before he can ever attain success!
“The Buddha knows that the minds of the living beings are timid, weak and lowly, and so, using the power of expedient means, he preaches two nirvanas in order to provide a resting place along the road.
Các Tỳ-kheo! Đức Như-Lai cũng lại như thế, nay vì các ông mà làm vị đại Đạo-Sư, biết các đường dữ sanh tử phiền não hiểm nạn dài xa nên vượt qua. Nếu như chúng sanh chỉ nghe một Phật thừa thời chẳng muốn thấy Phật, chẳng muốn gần gũi, mà nghĩ thế nầy: “Đạo Phật dài xa lâu ngày chịu cần khổ mới có thể được thành”. Phật biết tâm chúng đó khiếp nhược hạ liệt, dùng sức phương tiện mà ở giữa đường vì để ngơi nghỉ nên nói hai món Niết-bàn. (13)
If living beings choose to remain in these two stages, then the Thus Come One will say to them, ‘You have not yet understood that is to be done. This stage where you have chosen to remain is close to the Buddha wisdom. But you should observe and ponder further. This nirvana that you have attained is not the true one. It is simply that the Thus Come One, using the power of expedient means, has taken the one Buddha vehicle and, making distinctions, has preached it as three.’
“The Buddha is like that leader who, in order to provide a place to rest, conjured up a great city and then, when he knew that the travelers were already rested, said to them, ‘The place where the treasure is, is nearby. This city is not real. It is merely something I conjured up.'”
Nếu chúng sanh trụ nơi hai bực, đức Như-Lai bấy giờ liền bèn vì nói:” Chỗ tu của các ông chưa xong, bâïc của các ông ở gần với huệ của Phật. Phải quan sát suy lường Niết-bàn đã được đó chẳng phải chân thật vậy. Chỉ là sức phương tiện của Như-Lai, ở nơi một Phật thừa phân biệt nói thành ba. Như vị Đạo-Sư kia vì cho mọi người ngơi nghỉ mà hóa thành lớn, đã biết nghĩ xong mà bảo đó rằng: ” Chỗ châu báu ở gần, thành nầy không phải thật, của ta biến hóa làm ra đó thôi”.
At that time the World-Honored One, wishing to state his meaning once more, spoke in verse form, saying:
Lúc đó đức Thế-Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:
The Great Universal Wisdom Excellence Buddha
sat in the place of practice for ten kalpas,
but the Law of the Buddha did not appear before him
and he could not attain the Buddha way.
The assembly of heavenly gods, dragon kings,
asuras and others
constantly rained down heavenly flowers
as alms offered to that Buddha.
The heavenly beings beat on heavenly drums
and made many kinds of music.
A fragrant wind blew away the withered flowers,
whereupon fresh and beautiful ones rained down.
When ten small kalpas had passed,
then at last he was able to attain the Buddha way.
The heavenly beings and people of the world
in their hearts all felt like dancing.
That Buddha’s sixteen sons
all, in company with their followers,
a thousand ten thousand million of them gathered around,
all came to the place of the Buddha,
touching heads to the ground, bowing at the Buddha’s feet
and entreating him to turn the wheel of the Law, saying,
“Saintly Lion, let the Dharma rain
fall in full upon us and all others!”
The World-Honored One is very difficult to encounter;
only once in a long time does he appear.
In order to bring enlightenment to the many beings
he shakes and moves the regions all around.
In the worlds in the eastern direction
in five hundred ten thousand million lands
the palaces of the Brahma kings glowed with a light
they had never known in the past.
When the Brahma kings saw this sign
they came in search of the Buddha’s place
scattering flowers as a form of offering,
at the same time presenting their palaces,
entreating the Buddha to turn the wheel of the Law
and praising him in verses.
The Buddha knew that the time had not yet come,
and though they entreated, he sat in silence.
In the other three directions and the four directions in between
and in the upper and lower regions, the same occurred,
the Brahma kings scattering flowers, presenting their palaces,
entreating the Buddha to turn the wheel of the Law, saying,
“The World-Honored One is very difficult to encounter.
We beg you in your great mercy and compassion
to open wide the gates of sweet dew
and turn the wheel of the unsurpassed Law.”
- Đại-Thông Trí-Thắng Phật
Mười kiếp ngồi đạo tràng
Phật Pháp chẳng hiện tiền
Chẳng được thành Phật đạo
Các trời, thần, Long-vương
Chúng A-tu-la thảy
Thường rưới các hoa trời
Để cúng dường Phật đó
Chư thiên đánh trống trời
Và trổi các kỹ nhạc
Gió thơm thổi hoa héo
Lại mưa hoa tốt mới
Quá mười tiểu kiếp rồi
Mới được thành Phật đạo
Các trời cùng người đời
Lòng đều sanh hớn hở.
Mười sáu người con Phật
Đều cùng quyến thuộc mình
Nghìn muôn ức vây quanh
Chung đi đến chỗ Phật
Đầu mặt lạy chân Phật
Thỉnh Phật chuyển-pháp-luân
“Đấng Thánh-Sư mưa pháp
Lợi con và tất cả
Thế-Tôn rất khó gặp
Lâu xa một lần hiện
Vì giác ngộ quần sanh
Mà chấn động tất cả”.
Các thế giới phương Đông
Năm trăm muôn ức cõi
Phạm cung điện sáng chói
Từ xưa chưa từng có
Phạm-vương thấy tướng này
Liền đến chỗ Phật ở
Rải hoa để cúng dường
Và dâng cung điện lên
Thỉnh Phật chuyển-pháp-luân
Nói kệ khen ngợi Phật
Phật biết chưa đến giờ
Nhận thỉnh yên lặng ngồi
Ba phương cùng bốn phía
Trên, dưới cũng như thế
Rưới hoa dâng cung điện
Thỉnh Phật chuyển-pháp-luân
“Thế-Tôn rất khó gặp
Nguyện vì bổn từ bi
Rộng mở cửa cam-lộ
Chuyển-pháp-luân vô-thượng. “
The World-Honored One, immeasurable in wisdom,
accepted the entreaties of the assembly
and for their sake proclaimed various doctrines,
the four noble truths, the twelve-linked chain of causation,
describing how, from ignorance to old age and death,
all are produced through the cause of birth, saying,
“With regard to these many faults and vexations,
you should understand this about them.”
When he expounded this Law,
six hundred ten thousand million trillion beings
were able to exhaust the limits of sufferings,
all attaining the status of arhat.
The second time he preached the Law
a multitude like a thousand Ganges sands
ceased to accept the things of the phenomenal world
and they too were able to become arhats.
Thereafter those who attained the way
were immeasurable in number-
one might calculate for ten thousand million kalpas
and never be able to reckon their extent.
- Thế-Tôn huệ vô thượng
Nhân chúng nhơn kia thỉnh
Vì nói các món pháp
Bốn đế, mười hai duyên
Vô minh đến lão tử
Đều từ sanh duyên hữu
Những quá hoạn như thế
Các ông phải nên biết
Tuyên nói pháp đó rồi
Sáu trăm muôn ức cai (14)
Được hết các ngằn khổ
Đều thành A-la-hán.
Thời nói pháp thứ hai
Ngàn vạn hằng sa chúng
Ở các pháp chẳng thọ
Cũng được A-la-hán,
Từ sau đây được đạo
Số đông đến vô lượng
Muôn ức kiếp tính kể
Không thể đặng ngằn mé.
At that time the sixteen princes
left their families and became shramaneras.
All together they entreated that Buddha
to expound the Law of the Great Vehicle, saying,
“We and our attendants
are all certain to attain the Buddha way.
We desire the wisdom eye of foremost purity
such as the World-Honored One possesses.”
The Buddha understood their boyish minds
and the actions they had carried out in past existences,
and employing immeasurable causes and conditions
and various similes and parables,
he preached the six paramitas
and matters concerning transcendental powers,
distinguishing the true Law,
the way practiced by bodhisattvas,
preaching this Lotus Sutra
in verses as numerous as the Ganges sands.
When the Buddha had finished preaching the sutra
he entered into meditation in a quiet room,
with a single mind sitting in a single place
for eighty-four thousand kalpas.
The shramaneras knew
the Buddha would not yet emerge from meditation
and so for the assembly of immeasurable millions
they preached the unsurpassed wisdom of the Buddha,
each one sitting in a Dharma seat,
preaching this Great Vehicle sutra.
And after the Buddha had entered peaceful tranquility,
they continued to proclaim, helping to convert others to
the Law.
The living beings saved
by each one of those shramaneras
were equal in number
to six hundred ten thousand million Ganges sands.
After that Buddha had passed into extinction,
those persons who had heard the Law
dwelled here and there in various Buddha lands,
constantly reborn in company with their teachers.
And these sixteen shramaneras,
having fully carried out the Buddha way,
at present are dwelling in the ten directions,
where each has attained correct enlightenment.
The persons who heard the Law at that time
are each in a place where there is one of these Buddhas,
and those who remain at the stage of voice-hearer
are gradually being instructed in the Buddha way.
I myself was numbered among the sixteen
and in the past preached for you.
For this reason I will employ an expedient means
to lead you in the pursuit of Buddha wisdom;
because of these earlier causes and conditions
I now preach the Lotus Sutra.
I will cause you to enter the Buddha way-
be atteÌive and harbor no fear!
- Bấy giờ mười sáu vị
Xuất gia làm Sa-di
Đều đồng thỉnh Phật kia
Diễn nói pháp Đại thừa:
” Chúng con cùng quyến thuộc
Đều sẽ thành Phật đạo
Nguyện được như Thế-Tôn
Tuệ nhãn sạch thứ nhứt.”
Phật biết lòng đồng tử
Chỗ làm của đời trước
Dùng vô lượng nhân duyên
Cùng các món thí dụ
Nói sáu Ba-la-mật
Và các việc thần thông,
Phân biệt pháp chân thật
Đạo của Bồ-Tát làm
Nói kinh Pháp-Hoa nầy
Kệ nhiều như hằng sa.
Phật kia nói kinh rồi
Vào tịnh thất nhập định
Tám vạn bốn ngàn kiếp
Một lòng ngồi một chỗ.
Các vị Sa-di đó
Biết Phật chưa xuất thiền
Vì vô lượng chúng nói
Huệ vô thượng của Phật
Mỗi vị ngồi pháp tòa
Nói kinh Đại-thừa này
Sau khi Phật yên lặng
Tuyên bày giúp giáo hóa.
Mỗi vị Sa-di thảy
Số chúng sanh mình độ
Có sáu trăm muôn ức
Hằng-ha-sa các chúng.
Sau khi Phật diệt độ
Các người nghe pháp đó
Ở các nơi cõi Phật
Thường cùng thầy sanh chung.
Mười sáu Sa-di đó
Đầy đủ tu Phật đạo
Nay hiện ở mười phương
Đều được thành Chánh-giác
Người nghe pháp thuở đó
Đều ở chỗ các Phật
Có người trụ Thanh-văn
Lần dạy cho Phật đạo.
Ta ở số mười sáu
Từng vì các ngươi nói
Cho nên dùng phương tiện
Dẫn dắt đến huệ Phật
Do bản nhân duyên đó
Nay nói kinh Pháp Hoa
Khiến ngươi vào Phật đạo
Dè dặt chớ kinh sợ.
Suppose there was a stretch of steep bad road,
in a remote wasteland with many harmful beasts,
a place moreover without water or grass,
one dreaded by people.
A group of countless thousands and ten thousands
wanted to pass over this steep road,
but the road was very long and far-stretching,
extended five hundred yojanas.
At this time there was a leader,
well informed, possessing wisdom,
of clear understanding and determined mind,
capable of saving endangered persons from manifold difficulties.
The members of the group were all weary and disheartened
and said to their leader,
“We are now exhausted with fatigue
and wish at this point to turn around and go back.”
The leader thought to himself,
These people are truly pitiful!
Why do the wish to turn back
and miss the many rare treasures ahead?
At that time he thought of an expedient means,
deciding to exercise his transcendental powers.
He conjured up a great walled city
and adorned its mansions,
surrounding them with gardens and groves,
channels of flowing water, ponds and lakes,
with double gates and tall towers and pavilions,
all filled with men and women.
As soon as he had created this illusion,
he comforted the group, saying, “Have no fear-
you can enter this city
and each amuse himself as he pleases.”
When the people had entered the city,
they were all overjoyed in heart.
All had a feeling of ease and tranquility,
telling themselves that they had been saved.
When the leader knew they were rested,
he called them together and announced,
“Now you must push forward–
this is nothing more than a phantom city.
I saw that you were weary and exhausted
and wanted to turn back in mid-journey.
Therefore I used the power of expedient means
to conjure up this city for the moment.
Now you must press forward diligently
so that together you may reach the place where the treasure is.”
- Thí như đường hiểm dữ
Xa vắng nhiều thú độc
Và lại không cỏ nước
Chốn mọi người ghê sợ
Vô số nghìn muôn chúng
Muốn qua đường hiểm này
Đường đó rất xa vời
Trải năm trăm do tuần.
Bấy giờ một Đạo-Sư
Nhớ dai có trí huệ
Sáng suốt lòng quyết định
Đường hiểm cứu các nạn
Mọi người đều mệt mỏi
Mà bạch Đạo-Sư rằng:
“Chúng con nay mỏi mệt
Nơi đây muốn trở về”.
Đạo-Sư nghĩ thế này:
Bọn này rất đáng thương
Làm sao muốn lui về
Cam mất trân bảo lớn?
Liền lại nghĩ phương tiện
Nên bày sức thần thông
Hóa làm thành quách lớn
Các nhà cửa trang nghiêm
Bốn bề có vườn rừng
Sông ngòi và ao tắm
Cửa lớn lầu gác cao
Trai, gái đều đông vầy.
Hóa ra thành đó rồi
An ủi chúng:” Chớ sợ
Các ngươi vào thành này
Đều được vừa chỗ muốn”.
Mọi người đã vào thành
Lòng đều rất vui mừng
Đều sanh tưởng an ổn
Tự nói đã được độ.
Đạo-Sư biết nghỉ xong
Nhóm chúng mà bảo rằng:
“Các ngươi nên đi nữa
Đây là hóa thành thôi
Thấy các ngươi mỏi mệt
Giữa đường muốn lui về
Nên dùng sức phương tiện
Ta hóa làm thành này
Các ngươi gắng tinh tấn
Nên đồng đến chỗ báu.
I too do likewise,
acting as a leader to all beings.
I see the seekers of the way
growing disheartened in mid-journey,
unable to pass over the steep road
of birth and death and earthly desires,
and therefore I see the power of expedient means
and preach nirvana to provide them with rest,
saying, “Your sufferings are extinguished,
you have carried out all there is to be done.”
When I know they have reached nirvana
and all have attained the stage of arhat,
thin I can call the great assembly together
and preach the true Law for them.
The Buddhas through the power of expedient means
make distinctions and preach three vehicles,
but there is only the single Buddha vehicle–
the other two nirvanas are preached to provide a resting place.
Now I expound the truth for you-
what you have attained is not extinction.
For the sake of the comprehensive wisdom of the Buddha
you must expend great effort and diligence.
If you gain enlightenment in the Law of the Buddha
with its comprehensive wisdom and ten powers
and are endowed with the thirty-two features,
then this will be true extinction.
The Buddhas in their capacity as leaders
preach nirvana to provide a rest.
But when they know you have become rested,
they lead you onward to the Buddha wisdom.
- Ta cũng lại như vậy
Đạo-Sư của tất cả
Thấy những người cầu đạo
Giữa đường mà lười bỏ
Không thể vượt đường dữ
Sanh tử đầy phiền não
Nên dùng sức phương tiện
Vì nghỉ nói Niết-bàn.
Rằng các ngươi khổ diệt
Chỗ làm đều đã xong
Đã biết đến Niết-bàn
Đều chứng A-la-hán
Giờ mới nhóm đại chúng
Vì nói pháp chân thật
Sức phương tiện các Phật
Phân biệt nói ba thừa
Chỉ có một Phật thừa
Vì nghỉ nên nói hai ( 15)
Vì các ngươi nói thật
Các ngươi chưa phải diệt,
Vì nhứt-thiết-trí Phật
Nên phát tinh tấn mạnh
Ngươi chứng nhứt-thiết-trí
Mười lực các Phật Pháp
Đủ băm hai tướng tốt
Mới là chân thật diệt,
Các Phật là Đạo-Sư
Vì nghỉ nói Niết-bàn
Đã biết ngơi nghỉ rồi
Dẫn vào nơi huệ Phật.
THÍCH NGHĨA
1. Đây tức là “nhứt-thiết chủng-trí” trí của Phật, rõ thấu rành suốt ba thuở mười phương tất cả thế-gian và xuất-thế-gian.
2. Chổ về đến, tức là cội nguồn.
3. Lòng tưởng mong, suy nghĩ; mong cầu v.v…
4. Một thái dương-hệ gọi là 1 tiểu thế giới,
1.000 tiểu thế-giới là 1 tiểu thiên thế-giới,
1.000 tiểu thiên là 1 trung-thiên,
1.000 trung-thiên là đại-thiên thế-giới.
Vậy đại-thiên thế-giới là ba lần nhân ngàn ( 1 T-G x 1000 x 1000 x 1000), nên gọi tam-thiên đại-thiên thế-giới, gồm có 1.000.000.000 thế-giới, là số thế-giới của cõi Ta-bà thuộc quyền giáo hóa của đức Thích-Ca.
5. LƯỠNG: Phước đức và trí huệ 2 món. TÚC là đầy đủ.
6. Thành trì do thần thông biến hóa ra, để dụ huyền giáo hóa của Phật.
7. Có 3 hạng do tuần: 1) 40 dậm Tàu, 2) 60 dậm, 3) 80 dậm.
8. Đem thân mạng về nương, nghĩa là chữ “Nam-mô” tiếng Phạm.
9. Cõi dục trên người có 6 cõi trời:
1.- Trời Tứ-Thiên-Vương;
2.- Trời Đao-Lợi ( vua là Đế-Thích hay Thích-Đề-Hoàn-Nhơn)
3.- Trời Dạ-Ma;
4.- Trời Đâu-Xuất;
5.- Trời Hóa-Lạc;
6.- Trời Tha-Hóa-Tự-Tại, trên cõi dục có cõi Sắc, cõi Sắc có bốn thiền (sơ-thiền, nhị-thiền, tam-thiền, tứ-thiền), 18 cõi Trời.
Trong Sơ-thiền có 3 cõi:
1.- Trời Phạm-chúng
2.- Phạm-Vương. Phạm-Thiên-Vương là vua Trời Sơ-thiền.
3.- Đại-Phạm Thiên-Vương là vua Trời Tứ-thiền.
10. Có phước lành lớn nên cảm báo có cung điện tuỳ thân nhỏ lớn như ý.
11. Theo nghi biểu của Phật, ai thưa thỉnh việc chi nếu nín thinh là chịu.
12. Ba lần TỨ-ĐẾ thành 12.
1.- Đây là khổ, đây là Tập, đây là Diệt, đây là Đạo.
2.- Khổ nên biết, Tập nên dứt, Diệt nên chứng, Đạo nên tu.
3.- Khổ biết rồi, Tập dứt rồi, Diệt chứng rồi, Đạo tu rồi.
(13) 1.- Thanh-văn Niết-bàn.
2.- Duyên-giác Niết-bàn.
(14) Một trăm triệu (1000.000.000) gọi là “cai”.
(15) Thanh-văn-thừa, Duyên-giác-thừa.
* Các danh từ: Vô-lượng, vô-biên, a-tăng-kỳ, vô-số, na-do-tha, hằng-hà-sa, bất-khả tư-nghì, bất-khả-xưng, bất-khả-thuyết, v.v… đều là những số lớn trên số muôn ức.
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- http://thuvienhoasen.org/p16a580/7-pham-hoa-thanh-du
- https://nichiren.info/buddhism/lotussutra/text/chap07.html