98. Buồn ta, vui họ! – Poor me; lucky them – Song ngữ
Opening The Door Of Your Heart, And Other Buddhist Tales Of Happiness
Mở Rộng Cửa Tâm Mình
English: Ajahn Brahm
Việt ngữ: Chơn Quán Trần-ngọc Lợi
Compile: Lotus group
Chương 11: Suffering and letting go – Khổ đau và buông xả
- Poor me; lucky them – Buồn ta, vui họ!
Life as a very junior monk in Thailand seemed so unfair. The senior monks received the best food, sat on the softest cushions and never had to push
wheelbarrows. Whereas my one meal of the day was disgusting; I had to sit for long hours in ceremonies on the hard concrete floor (which was lumpy as well, because the villagers were hopeless at laying concrete); and sometimes I
had to labour very hard. Poor me; lucky them.
Đời sống của sư trẻ ở Thái Lan xem chừng như không có gì có thể là công bằng hết. Sư lớn được ăn ngon, ngồi trên tọa cụ mềm và không phải đẩy xe bồ ệch (Âm của tiếng pháp Brouette, tức xe cút kít để chuyển đất, cây, cành, gạch, ngói v.v…). còn sư trẻ như tôi ăn những thứ chán phèo, dầu biết rằng bữa ăn ấy duy nhất trong ngày. Tôi ngồi hàng giờ dự lễ dưới sàn xi măng không phẳng phiu (vì dân quê làm gì biết cách tráng xi măng). Nhiều lúc tôi còn phải làm việc vất vả nữa. Buồn cho tôi, vui cho họ!
I spent long, unpleasant hours justifying my complaints to
myself. The senior monks were probably so enlightened that
delicious food would be wasted on them, therefore I should
get the best food. The senior monks had been sitting cross-leg-
ged on hard floors for years and were used to it, therefore I
should get the big soft cushions. Moreover, the senior monks
were all fat anyway, from eating the best food, so had ‘natural
upholstery’ to their posteriors. The senior monks just told us
junior monks to do the work, never labouring themselves, so
how could they appreciate how hot and tiring pushing wheel-
barrows was? The projects were all their ideas anyway, so
they should do the work! Poor me; lucky them.
Tôi bỏ nhiều thì giờ lý luận nhưng rồi cũng không đến đâu, chỉ đến sự than thân trách phận. Sư lớn đã ít nhiều giác ngộ rồi thì đâu còn bận tâm tới món ngon vật lạ; sư trẻ chúng tôi mới cần ăn ngon. Sư lớn đã quen ngồi trên sàn cứng rồi, họ nên nhường gối mền cho chúng tôi. Hơn thế nữa sư lớn nào cũng mập lù, họ có “gối mỡ thiên nhiên” rồi. Sư lớn cứ bảo chúng tôi cố gắng làm việc cho họ chẳng động tới móng tay. Vậy làm sao họ biết cái nóng của nắng hay cái mệt của sự đẩy xe nặng? Vả lại mọi chương trình đều do họ hoạch định, họ phải ra tay chớ! Buồn cho tôi, vui cho họ!
When I became a senior monk, I ate the best food, sat on a
soft cushion and did little physical work. However, I caught
myself envying the junior monks. They didn’t have to give all
the public talks, listen to people’s problems all day and spend
hours on administration. They had no responsibilities and so
much time for themselves. I heard myself saying, ‘Poor me;
lucky them!’
Lúc tôi lên hàng sư lớn, tôi ăn ngon, ngồi trên gối mềm và ít khi làm lụng vất vả. Nhưng tôi lại thích đời sống sư trẻ. Tôi nghe tôi tự nói với mình rằng: “Tôi khỏi phải thuyết pháp cho đại chúng, phải giải quyết vấn đề của người khác, khỏi phải lo việc hành chánh nhức đầu.” Buồn cho tôi, vui cho họ!
I soon figured out what was going on. Junior monks have
‘junior monk suffering’. Senior monks have ‘senior monk suf-
fering’. When I became a senior monk, I was just exchanging
one form of suffering for another form of suffering.
Tôi nhận thức rằng sư trẻ có cái khổ của sư trẻ, sư lớn có cái khổ của sư lớn. Từ sư trẻ lên sư lớn tôi chỉ đổi từ cái khổ này qua cái khổ khác.
It is precisely the same for single people who envy those
who are married, and for married people who envy those
who are single. As we all should know by now, when we get
married, we are only exchanging ‘single person’s suffering’
for ‘married person’s suffering’. Then when we get divorced,
we are only exchanging ‘married person’s suffering’ for ‘sin-
gle person’s suffering’. Poor me; lucky them.
Cũng vậy, người độc thân mong được như người có gia đình và người có gia đình muốn được làm người độc thân. Giờ đây các bạn chắc đã hiểu rằng khi lập gia đình các bạn chỉ đổi “cái khổ của người độc thân” qua “cái khổ của người có gia đình”. Rồi khi bạn nào ly dị, bạn ấy chỉ đổi từ “cái khổ của người có gia đình” qua “cái khổ của người ly dị”. Buồn cho tôi, vui cho họ!
When we are poor, we envy those who are rich. However,
many who are rich envy the sincere friendships and freedom
from responsibilities of those who are poor. Becoming rich is
only exchanging ‘poor person’s suffering’ for ‘rich person’s
suffering’. Retiring and taking a cut in your income is only
exchanging ‘rich person’s suffering’ for ‘poor person’s suffer-
ing’. And so it goes on. Poor me; lucky them.
Lúc nghèo chúng ta mong được giàu. Nhưng có nhiều người giàu muốn trở lại thời nghèo, lúc họ vui cái vui chân thật giữa bạn bè hay hưởng thú tự do muốn đi đâu thì đi (không sợ ai bắt cóc đòi chuộc mạng hoặc cà rà theo xin tiền). Họ chuyển từ “cái khổ của người nghèo” qua “cái khổ của người giàu”. Người về hưu bị bắt giảm lợi tức, họ chuyển từ “cái khổ của người giàu” qua “cái khổ của người nghèo” và câu chuyện “Buồn tôi, vui họ!” kéo dài bất tận.
To think that you will be happy by becoming something
else is delusion. Becoming something else just exchanges one
form of suffering for another form of suffering. But when you
are content with who you are now, junior or senior, married
or single, rich or poor, then you are free of suffering. Lucky
me; poor them.
Nghĩ rằng mình sẽ hạnh phúc khi được cái này hay cái khác là ảo tưởng. “Trở thành” là một hình thức chuyển đổi từ cái khổ này qua cái khổ khác mà thôi. Chỉ khi nào chúng ta mãn nguyện với cái mình hiện có, chúng ta mới thật sự hạnh phúc. Và chừng đó mới “Vui ta, buồn họ!”
Sources:
Tài liệu tham khảo:
- https://tienvnguyen.net/p147a888/chuong-11-
- https://www.bps.lk/olib/bp/bp619s_Brahm_Opening-The-Doors-Of-Your-Heart.pdf
- https://sebgrynko.medium.com/poor-me-lucky-them-3e176f99b2a7